Յիշատակարան. Մասն II (1767-1776)

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Կարսայ Իբրահիմ Աֆանտին որ գնացեալ էր ի Կարին` (որպէս ասացաւ յօգ. Թ ), այժմ դարձեալ էր ի Կարս: Եւ որպէս յօգ. ԻԶ ասացաւ, արզայ էին գրեալ առ թագաւորն, եւ զՍարասկեարի գալն ի Կարս` խափանեալ էին: Բայց յետ գալոյ Իբրահիմ Աֆանտուն ի Կարս կրկին հրաման էր եկեալ ի թագաւորէն առ Սարասկեարի երթալ ի Կարս, քանզի չէր կամեցեալ խափանել զպատերազմն, որպէս խափանել խնդրէին Կարսեցիք ակ Ախլցխացիք: Ուստի` պատրաստեցեալ էր Սարասկեարն ի գալ ի Կարս, եւ գրեալ էր Իբրահիմ Աֆանտուն: Բայց որպէս յօգ. Թ ասացաւ, այժմ եւս ըստ նոյն կերպի գրեալ էին Սարասկեարն եւ Իբրահիմ Աֆանտին զթուղթս առ խանն մեր, թէ ահա ընդ Քեարիմ խանին պատերազմ ունիմք մեք, դուք եթէ ի նմանէ ի բաց կացեալ մեզ հետեւիք, գրեցէ'ք միաբանութեամբ զթուղթ հնազանդութեան առ թագաւորն մեր` դու եւ Հերակլն, եւ Գեանճայու խանն եւ այլք մերձակայք ձեր, որ ապա եւ մեք ի ձէնջ միամտեցեալ` դիմեսցուք ի վերայ Քեարիմ խանին: Եւ Իբրահիմ Աֆանտին զայս թուղթքս յղեալ էր ի ձեռն Ալի Աղային Կարսեցւոյ, որում մականուամբ Քեարտիկեայ կոչէին: Եւ առ սրբ. վեհն եւս զթուղթ էր գրեալ վասն այսց բանիցս, եւ զորպիսութիւնս խնդրեալ : Վասնորոյ` եւ սրբ. վեհն գրեաց առ Իբրահիմ Աֆանտին զթուղթ մի` ի պատասխանի թղթոյն, եւ որպէս ի վերդ յամսոյս Բ, նոյնպէս եւ այժմ ծանոյց նմա զպատշաճաւոր որպիսութիւնս զոր ինչ այժմ լսէաք յայսմ կողմանէ: Թուղթ մի եւս սիրոյ` առ Ղարախան օղլի Ահմատ Չէլէպին գրեաց ի պատասխանի սիրոյ թղթոյն նորա, զոր այժմ ընդ Ալի Աղային գրեալ էր: Իսկ եւ գրեաց զթուղթ առ պարոն Գէորգն ի պատասխանի թղթոյն, որ գրէր թէ ինձ թուղթ ոչ հասանի ի քէն: Ուստի ծանոյց զգրելն առ ինքն զթուղթ ընդ Օսման Աֆանդուն` (որպէս ասացաւ յօգոստոսի Թ ): Եւ զորպիսութեանց եւս գրեաց սմա ասել Աֆանտուն, եւ առ Աֆանտին գրելն զթուղթ ծանոյց սմա: Փուսուլայ եւս գրեաց առ սա , զի յառաջագոյն մինչ ի մայիսի ԺԸ առ Իբրահիմ Աֆանտին ընծայ յղեցաք, նորին մեծ որդին եւս էր գրեալ առ սրբ. վեհն զթուղթ շնորհակալութեան վասն առ հայրն յղեալ ընծային: Եւ ի թագաւորէն ֆարման էր եկեալ ի վերայ նորա , լինել Մուտառիս ի Կարս, զայն եւս ծանուցեալ էր նա սրբ. վեհին: Եւ սրբ. վեհն գրեաց առ նա յայնժամ զշնորհաւորութեան թուղթ, բայց ընծայ ոչ յղեաց: (Ոորպէս ասացաւ ի յունիսի ԻԷ ): Իսկ այժմ վասն փոքր որդւոյն եւս Ղափուջիբաշութեան ) ֆարման էր եկեալ, զոր գրէր Գէորգն առ սրբ. վեհն: Ուստի` գրեաց սմա թէ` այդ երկուցդ եւս ընծայ է պիտոյ վասն նոր մանսուպիցն ), այլ այժմ յղեալ ոչ կարեմք ասէ, որոյ պատճառն գրեալ եմ յառաջ, զի փաշային եւս ընծայ է պիտոյ` եթէ դոցա յղեցից, նմա եւս պարտիմք յղել. բայց այժմ ոչ կարեմք յղել. զի յառաջ մեր իշխօղն պարտի մարդ յղել առ նա եւ ընծայ յղել, որ ապա մեք եւս յղեսցուք, զի մի նեխեսցի ընդ յառաջ յղելն մեր. (որպէս եւ յօգոստոսի Թ եւս գրեաց ): Գիտեմ զի փաշայն եւս ի մէնջ բետամաղ է վասն այսր, այլ պատճառն այս է ասէ` զոր գրեցի հարցանողացն այսպէս պատասխանեա: Բայց վասն այդ երկուցդ եթէ դու պատշաճ տեսցես ժամանակ ինչ եւս մնալ` ծանո մեզ: Ապա թէ դու յայդր զպատշաճաւոր իրս առեալ` մեզ գրեսցես զի մեք զթուղթս գրեսցուք առ դոսա, եւ դու ընդ թղթոցն մատուցես իւրեանց, այս որպէս լինի, եթէ պատշաճ տեսանես ասէ` այսպէս արա: Գրեաց եւս զփուսուլայ առ սա իւր ձեռամբն, թէ զի՞նչ է այդ` զոր գրեն դոքա առ սոսա քանիցս, թէ ընդ մեզ միաբանեցարուք եւ առ թագաւորն միաբանութեամբ գիր գրեցէք, եւ այլն որ ի վերն ասացաւ: Զի սոքա ընդ իրեարս չունին զկատարեալ միաբանութիւն որ այդպէս արասցեն: Եւ ոչ միամեանց լսեն կամ հաւատան: Ընդ զոսա առանձին առանձին զսէր առնել կարեն, այլ ի Քեարիմէն ի բաց կալ ամենեւին ոչ կարեն. եւ ընդ դոսա զթշնամութիւն առնել եւս ոչ կամին եւ ոչ իսկ կարեն: Զայսպիսի գիր դոքա խնդրեն, սոքա գրել ոչ կարեն, բայց Հերակլն ինքն միայն գրել` եւ զդոսա յիւրոյ կողմանէն միամտեցուցանել կարէ: Եւ այլ սոյնպիսիս գրեաց առ սա ասել Աֆանտուն առանձնօրէն: Զորս եդեալ ի թղթոջ սորին, տուաք Ալի Աղային տանել եւ տալ նմա: Որ ել ի սեպտ . ԺԳ: