Յիշատակարան. Մասն II (1767-1776)

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Կարգեաց սրբ. վեհն զգիւղորէից Առաջնորդ Ղազար վարդապետն նուիրակ ի վերայ Յամթայ, եւ ընդ յամթեցի մհ. Դաւթին յղեաց ի վիճակն իւր: Եւ ի յղելն զայս ինչ ետ նմա: Որ էր աւելի: Եւ սրբ. վեհն հազիւ լռեցոյց զնա: Եւ այժմ եւս զԱլիբէկն էր յարուցեալ ի վերայ նուիրակին: Քանզի նուիրակն աւարտեալ էր զԲայազիտու գիւղորայսն. եւ գնացեալ էր ի Թօփրախղալայն, զի զնա եւս նուիրակեսցէ. իսկ Ալիբէկն` ի սադրելոյ Զաքարիա վարդապետին, ԴՃ ղռուշ էր խնդրեալ ի նուիրակէն, թէ մինչեւ ԴՃ ղռուշ չտաս, ո'չ թողից զքեզ նուիրակել զերկիրն իմ: Եւ նուիրակն առ այս կարի յուսահատեալ գնացեալ էր ի յԻւչքիլիսայն: Զոր իմացեալ տէր Վահանն գրեալ էր սրբ. վեհին : Եւ սրբ. վեհն բարկացեալ ի վերայ Զաքարիա վարդապետին, զթուղթ մի մեղադրութեան գրեաց ի վերայ նորա: Ասելով թէ` ահա յայտնի եղեւ ասէ ամենեցունց` որ քո մեծութիւնդ ոչ սիրեցեր զնուիրակդ մեր, եւ ոչ հաշտեցար ընդ նմա: Եթէ մեք զգործն դորա կիսակտուր թողեալ ասէ բերէաք, Աթոռոյս անուանն եւ մեր պակասութիւն էր. եւ թէ ոչ, դու ոչ դադարիս ասէ. զի զփաշայն յարուցեալ ասէ հազիւ լռեցուցաք. եւ այժմ եւս զԱլիբէկն յարուցեր: Եթէ դորա եւս գրեալ լռեցուցանեմ, զմիւս բէկն յարուցանելոց ես ասէ: Գոնէ՞ եթէ զմերն ո'չ, Աթոռոյս պատիւն եւս ոչ բերես ասէ ի միտդ: Եւ վերջապէս պատուիրեաց նմա թէ` կամ Ծ ղռուշի ընծայիւ գնացեալ ասէ տե'ս զբէկն , եւ հրաման առ վասն նուիրակին, զի զԹօփրախղալայն եւս նուիրակեալ դարձցի յԱթոռս, եւ կամ թէ` զնուիրակն մեր գտանելով եւ խայտառակելով ա'ռ մեզ դրաձո ', որ թօպայ լինի, որ այլ նուիրակ չմտանէ ասէ ի վիճակն քո: Յղեցաւ այս առ նուիրակն, տալ նմա :
       Թուղթ մի եւս առ Բայազիտու նուիրակ Գալուստ վարդապետն գրեաց: Եւ զմիտս թղթոյ Զաքարիա վարդապետին ծանոյց սմա: Որում եւ պատուիրեաց թէ` զի թէ Զաքարիա վարդապետն Ծ ղռուշով կու շինէ ասէ զայդ բանդ: Ծ ղռուշն տո'ւր ասէ, եւ գիացեալ զԹօփրախղալայն եւս նուիրակեա ': Եւ թէ ո'չ, փութով ելեալ ասէ ե'կ ի սուրբ Աթոռս: Այլեւ` ընդ թղթոյս Ա բէրաթի սուրաթ յղեաց նմա, զի թէ ձեռնտու եւ պիտոյ լիցի, ցոյց տացէ բէկին եւ այլոց, եւ ի գալն` ընդ իւր բերցէ: Զայս գրեանքս առ տէր Վահանն յղեցաք, զի ի ձեռն նուիրակին յղեսցէ :
       Թուղթ եւս մեղադրութեան առ Վանայ նուիրակ եւ Առաջնորդ Պաղտասար վարդապետն գրեաց իւր ձեռամբն. զի քանիցս անգամ գրելով խաբեաց սրբ. վեհին թէ` այնքան տաւար կուղարկեմ, որ վանքն լցուի: Յետոյ գրեաց թէ` մինչեւ ի Համբարձումն կուգամ: Յետոյ գրեաց թէ` մինչեւ ի Վարդավառն կուգամ: Ահա` յինունքն: Համբարձումն. Վարդավառն եւ Աստուածածինն եւս անցին. ո'չ մէկ տաւար յղեաց յԱթոռս, եւ ո'չ ինքն եկն: Յետոյ ընդ մհ. Սուքիասին գրեալ էր թէ` պարոն Պապօյին դրամ ետու, որ բերէ յԱթոռդ : Նա ' եւս ոչ եկն: Մհ. Սուքիասն Գ ամիս մնաց աստ, եւ յետոյ ելեալ գնաց: Յայս տարի ի ցրտէն տաւար չմնաց մեզ. եւ տաւարաց պիտանաւորութեան ժամանակն եւս այս էր. իսկ սա ո'չ յղեաց . եւ մեք եւս սորա առաքմանն սպասելով, յայլուստ չհոգացաք: Վասնորոյ` եւ սրբ. վեհն կարի մեղադրեաց զսա, ասելով թէ յայս հարկաւոր ժամանակիս որ տաւար չուղարկեցիր ասէ, պէտք է ասէ որ յաշունն ուղարկես, որ դատարկ կանգնեն եւ խոտ ուտեմ: Ո՞ւր է ասէ քո առաջին սէրն եւ հարազատութիւնն. բարով չէիր ասէ Առաջնորդ եղեր: Ահա այսքան ժամանակ ոչ մէկ փարայ, եւ ոչ մէկ ուլ չտեսաք ասէ ի քէն: Եւ այլ այսպիսի բանք : Թուղթ մի եւս առ Մուշաղբիւրցի տէր Յովաննէսն եւ յորդի նորին տիրացու Ստեփանն գրեաց: Եւ զՊաղտասար վարդապետի գիրն ընդ քարտաշ Գասպարի եղբօրն յղեաց նոցա, զի տացեն նմա: Այլեւ` Ա նոր տօնացոյց յղեաց նոցա յընծայ :
       Թուղթ մի եւս առ սրբ. Թադէոսի Առաքելոյ վանից Առաջնորդ Եսայի վարդապետն գրեաց: Ծանուցանելով նմա զորպէսն տօնցուցին: Եւ Ա հատ տօնացոյց յղեաց նմա վասն վանիցն իւրոց :
       Թուղթ մի եւս առ Մշու սրբոյ Կարապետի Առաջնորդ Յօնան վարդապետն գրեաց. եւ Ա հատ տօնացոյց յղեաց նմա վասն վանիցն իւրոց :
       Թուղթ մի եւս ի Գանձասար Յովաննէս կաթուղիկոսին գրեաց: (որ յիշեցաւ ի յԱպ. ԺԷ . ) եւ Բ հատ տօնացոյց յղեաց նմա, զմինն վասն իւր, եւ զմիւսն Գանձասարու եկեղեցւոյն իւրոյ: Յղեցաւ այս առ Աբրահամ վարդապետն յղել առ նա :
       Թուղթ եւս Տաթեւու Առաջնորդ Աբրահամ վարդապետն գրեաց: (որ ի յԱպ. Ա յիշեցեալ է . ) եւ Բ հատ տօնացոյց յղեաց նմա զմինն վասն վանիցն իւրոց, եւ զմինն իւրեան : Եւ վասն Ահարօն վարդապետին յանձնարարութիւն գրեաց: եւ Յովաննէս կաթուղիկոսի գիրն եւ տօնացոյցն ի ձեռն սորա յղեաց, զի առ նա յղեսցէ: Եւ զորպէսն տօնացուցին եւ թղթահանն ծանոյց նմա :