ՄԵԿՆՈՒԹԻՒՆ ԱՐԱՐԱԾՈՑ ԳՐՈՑ ԵՂԻՇԷԻ ՎԱՐԴԱՊԵՏԻ

ՃԵ (ՀԱ)
       ԽԹ. 11ա-26
       1 Կապեսցէ զորթոյ զէշ իւր (ԽԹ 11ա) , ընդ որթոյն, զոր եհան յԵգիպտոսէ եւ տնկեաց ի Պաղեստինէ։ 2 Կապեաց սիրով եւ գթութեամբ զմարգարէսն ։ 3 Եւ ընդէ՞ր կոչէ գրաստ, զի ոչ պատուեցին իբրեւ զհոգեկիր զմարգարէսն, այլ իբրեւ զանբանս անարգեցին, եւ տեւեցին բեռնակրութեամբ բառնալով նոցա զնախատինս եւ զարհամարհանս, որ ծանր էր նոցա քան զաւազ։
       4 Իսկ զգնդակէ` զիշոյ որդիս (ԽԹ 11բ), այսինքն` զեկամուտսն ի հեթանոսաց` զորդւոցն Աբրաամու` զԹամար, զՀռութ, զՐահաբ եւ զԱբիմելէք եթէովպացի , եւ այլք` թե յարանց եւ թե ի կանանց, զի եւ նոքայ որդիք Ադամայ էին, որ ի պատուի գոլով ոչ իմացաւ, այլ հաւասարեաց անասնոց անբանից , որոյ որդիքն ի զգաութեան եկեալ կապեցան յերկիւղն Աստուծոյ։
       5 Կապեսցէ զորթոյ զյովանակ իւր . Տէրն որթ անուանեաց եւ կոչեաց զինքն Հաւր մշակութեանն, եւ զառաքեալսն ուռ ընդ ինքեան կապեաց զառաքեալսն ասելով` Կացէք յիս եւ ես` ի ձեզ. եւ յովանակ գոլով յառաջ խամ ի դպրութենէ հանճարոյ, որպէս եւ ասեին արք տգէտք եւ առանց դպրութեան եւ զանսրբութիւնն Ադամայ եւ զպարտիսն աւրինացն յանձինս կրելով, չկարելով գործով կրել զբեռն աւրինացն, իսկ յարելով ի Տէրն ի բաց եդին զանսրբութիւն եւ զտգիտական անբանութիւնն , ուռք եղեն պտղաբերք` փոխելով զբնութիւնն ջրով եւ հոգւով, զոր Տէրն նշանակեաց նստելով յիշու եւ աւանակի , յայտ արարեալ զհրէայս եւ զհեթանոսս, որք անկեալք ի մտաց պաշտեին զարարածս եւ ոչ զԱրարիչն, եւ գործեին ոչ զգործ բանականաց, այլ զիշուց խառնակութիւնս եւ զխեռաբարութիւնս , զոր ոմանք խառնելով հպարտութիւնս եւ լրբութիւն։ 6 Ձիք իգամոլք կոչեցան յԵրեմիայէ , եւ կէսք թոյնս թոխորնաց եւ նենգութիւնս։ 7 Աւձք եւ ծնունդք իժից ի Յովաննէ իսկ հոգեւոր ջրովն լուացեալք զհին չարութիւնն` հանգիստք եղեն Քրիստոսի, բուսեալք ի բարեբեր որթոյն, կապելով զինքեանս սիրով ընդ Աստուծոյ անխզելի։
       8 Ո՞յ մեկնեսցէ զմեզ ի սիրոյն Քրիստոսի , ասէ Պաւղոս, եւ` զգնդակէ որթոյ , այսինքն` ընդ առաքելական բանիցն զորդիս հեթանոսաց, ի հրամանն որ ասաց` Մկրտեցեք զհեթանոսս յանուն Հաւր եւ Որդոյ եւ Հոգոյն Սրբոյ, եւ ուսուցէք պահել զամենայն պատուիրեալսն նոցա , որ է հրաշալի, զգնդակէ կապեալն եւ անկտրելի մնալն, որ թեպէտ տկար էր բանն` եւ շինական եւ ոչ պղատոնական եւ զաւրաւոր։ 9 Տեսիլ մարմնոյն տկար է, ասէ, Պաւղոս եւ բանն արհամարհեալ , սակայն քաղցր եւ ուրախացուցիչ սրտի։ 10 Վասն զի գինեբեր էր գնդակքն եւ ծնունդ որթոյ. թեպէտ եւ տգէտ եմ, բանիւ ասէ, այլ ո'չ եթէ գիտութեամբ, զի հոգով քաղցրանայր եւ Քրիստոսիւ զաւրանայր տկարն. եւ ոչ կարեին կտրել եկեալ փորձանքն զանազան` հուր եւ սուր, բանդք եւ գազանք եւ հալածանք։
       11 Լուասցէ գինեաւ զպատմուճան իւր եւ արեամբ խաղողոյ զհանդերձս իւր (ԽԹ 11գ). Մարդիկ ջուրբք լուանան զհանդերձս եւ զմարմին, իսկ Տէրն յանարատէն առեալ մարմին անարատ , սակայն զի ի պարտաւոր բնութենէն Ադամայ էր, լուաց սիրով զնա, խնդութեամբ ըմբելով զբաժակն մահու, այնպէս կոչելով զնայ. եւ արեամբ ներկէր զնա գեղեցիկ գործելով, զի Աստուծոյ էր արիւնն, մինչեւ երկնաւորացն եղեւ զարմանալի, որք ի համբարձմանն տեսեալ ասեին Իսկ այս ո՞վ է որ դիմեալ գայ յԵդովմայ, կարմրութիւն ձորձոց իւրոց ի բոսորայ, գեղեցիկ պատմուճանաւ եւ բուռն զաւրութեամբ ։ 12 Այլ քանզի վասն որոյ անարիւնն արիւնաւորիւ եղեւ վասն մարդկան ազգի, նոյնպէս եւ լուացումն նոցա եղեւ ի մաքրութիւն մեղաց, մկրտութիւն գոլով մահու նորա ամենայն աշխարհի, որպէս եւ ինքն ասէր` Մկրտութիւն մի ունիմ մկրտիլ. եւ փոյթ է ինձ կատարել զայն . վասն որոյ դարձաւ արիւնն եւ եղեւ մեզ արիւն խաղողոյ յուրախութիւն ըմպելի եւ ի մաքրութիւն ըմպելեաց։ 13 Քան զի ասէ թէ արեամբ խաղողոյ լուասցէ զպատմուճան իւր, որք են հաւատացեալք։ 14 Որք մկրտիմք ի մահ նորա հաւատով եւ մահու անմահին լուանիմք եւ արեամբ նորին հաղորդիմք եւ առաւել եւս մաքրիմք, զի արիւնն Յիսուսի, ասէ մեծն Յովհաննէս, Սրբէ զմեզ յամենայն մեղաց մերոց ։ 15 Եւ զի հանդերձք կոչիմք նմա, Ասէ Եսայեաւ. Կենդանի եմ ես, ասէ Տէր, զի զամենեսեան զձեզ իբրեւ զհանդերձ զգեցայց , քանզի որպէս միաւորեալ Աստուածութեամբ մարմին նորա պատմուճան կոչի վայելչական . Տէր թագաւորեաց, ասէ, զվայելչութիւն զգեցաւ , նոյնպէս եւ սուրբ եկեղեցի նորա, որ է մարմին ի մարմնոյ նորա եւ ոսկր յոսկերաց նորա , հանդերձ նորա կոչի որում զգեցոյց զինքն հանդերձ փրկութեան եւ պատմուճան ուրախութեան, զի որ միանգամ մկրտեցաք ի Քրիստոս Յիսուս զՔրիստոս զգեցեալք եմք անխտիր` հրեայք եւ հեթանոսք, արուք եւ էգք եւ այնպէս մեք նմա եմք պատմուճան եւ նա մեզ` հաւատով եւ սիրով, զի անհնարինք ի մարդկանէ հնարաւորք են Աստուծոյ եւ անկարելիքն մարմնապէս կարելիք` հոգեպէս ։
       16 Այլ եւ տէրունական մկրտութեամբն մկրտեցաւ եւ լուացաւ սուրբ եկեղեցի` արժանաւոր հարսն անարատ առագաստի, նորա վկայական եւ մարտիրոսական արեամբ իբրեւ զորդիսն Զեբեդեայ, որք յանձին կալան զմկրտութիւն նորա եւ զբաժակն կամաւոր չարչարանացն եւ յաւժարամիտ սիրով ճաշակեալ , դիմեալք իբրեւ զեղջիւրոյ ծարաւկոտ յաղբիւրս ջուրց։
       17 Զուարթայգին են աչք նորա ի գինոյ եւ սպիտակ ատամունք նորայ որպէս զկաթն (ԽԹ 12)։
       18 Բազում մարդիկ վիրաւորեցան աչաւք եւ անկան յանբժշկելի տրտմութիւնս, իբրեւ զնախաստեծքն ի հայեցուածն ծառոյն եւ իբրեւ զնախաստեղծին ի հայեցուածն ծառոյն եւ իբրեւ զնահատակն Դաւիթ ի յայլ իրս, որ եւ աչաւք խոցեցաւ եւ թաղծեցաւ որպէս Սամսոն եւ ամոն եւ Հերովդէս եւ այլք բազումք, զոր եւ Տէրն առանց գործոյն շնութիւն կոչէ ի սրտին, քանզի ի սիրտն ազդէ զվնասն, մեծ գոլով։ 19 Այլ Յուդայեանն Յիսուս` աստուածն մեր` ո'չ այսպէս, այլ զուարթ աչաւք հայեցաւ ի կինն մեղաւոր եւ սրբեաց զնա , հայեցաւ ի տեռատեսն եւ առողջացո ի Ժ (10) բորոտսն եւ ողջացան, եթե ի կոյր հայեցաւ` ետես, եթե ի խուլ` սրալուր եղեւ, եւ եթե ի յանդամալոյծ գնաց ոտիւք ի տուն եւ եթե` ի մեռեալ` յարեաւ եթե ի թաղեալ` եկն արտաքս ի գերեզմանէն, զի ի գինոյ, այսինքն` ի սիրոյ գործէր, եթե ի դժոխս հայի արքայութիւն գործէ։ 20 Եւ զնորա զաւրինակն գուշակեր Յուդայեանն Դաւիթ` աչաւք գեղեցիկ գոլով։ 21 Զի՞նչ գեղեցիկ դարձեալ քան զնա , որ նստի ի քերովբէս եւ հայի յանդունդս եւ տեսանէ, եւ աչք Տեառն յարդարս եւ յերկիւղածս բարի առնել միշտ ։
       22 Սպիտակ ատամունք նորա քան զկաթն (ԽԹ 12ա). անորակ եւ անորպիսութիւն է Աստուած, սակայն լոյս ասի, որ եւ ի լինելն մարդ եւ ի յառնուլն լիով զմերս ոչ ի բաց եկաց յիւրմէն զանդամս մեր զգալի յիւր յիմանալի Աստուածութիւնն միաւորեալ մի եղեալ ` զիւրն ամբողջ պահելով, առ եւ ատամունս տղայացեալն Աստուածն բոլորից եւ զի սպիտակ են ատամունք կաթնածուծ տղայոցն , ըստ կերակրոյն եւ գոյնն որականայ սպիտակ։ 23 Եւ աստ յիշելով զատամունսն սպիտակ զանմեղութենէն յայտ առնէ, որ ոչ արար մեղս եւ ոչ գտաւ նենգութիւն ի բերան նորա բնաւ քան զկաթն սպիտակ, զի տղայն զպարտիս նախահաւրն ունի, եւ զի հեշտութեան է ծնունդ եւ ախտի, չէ հաւասար Տեառն երկրորդն Ադամայ կուսածնի։ 24 Եւ զի ատամունքն գործող է կերակրոյ` մանր գործելով զխիստն եւ շայեկան առնէ կերաւղին, յոլովակի երեւի Տեառն արարեալ զայս զբանս առակաց եւ զխորհուրդս խորինս, մեկնողութեամբ մանր գործելով լսաւղացն զհոգեւոր կերակուրն։
       25 Ուստի եւ ուսեալ Պաւղոս յերկուս բաժանէր զհատկութիւն ուսմանն` ի կաթն տղայաբարոյիցն եւ ի հաստատութիւնն իմաստից` կատարելոցն ։
       26 Եւ դարձեալ կաթն մարդավայելուչքն Տեառն ասացեալ եւ գործեցեալքն եւ կատարեալ կերակուրն աստուածավաելուչքն գործք եւ բանք ։ 27 Զորս եւ մեզ արժան է յանձինս մեր ցուցանել զտէրունականսն եւ լինել նմա պատմուճան լուացեալ եւ աչք զուարթացեալք հայելով յախքատս եւ ի տնանկս , զի Աչք նորա ի տնանկս հային գրեալ է, եւ մեք տեսցուք զարարածս ի փառս Աստուծոյ, սիրտ սուրբ եւ հոգի անկեղծ կալցուք, որով զուարթանայ ակն, զի սրտի բերկրեցելոյ երեսք զուարթք են անմախանք հայելով յեղբարս եւ խնդութեամբ տեսանել զշնորհս եւ զյաջողուածս նոցա։ 28 Զուար թանայ ակն ի գինւոյ, որ ուրախ առնէ եւ իւղ ողորմութեանն առ կարաւտեալսն զուարթ եւ զճրագն անշէջ եւ զդուռն մտից առագաստին ի բաց ի խորհուրդ սպիտակ ատամանց Տեառն անմեղութիւն եւ ամբծութիւն արասցուք զկաթն կեր տղայոցն, զի եթե ոչ դարձջիք, ասէ , եւ լինիցիք իբրեւ զմանուկ, ոչ կարէք մտանել յարքայութիւնն Աստուծոյ , զի վարդապետք եւ քահանայք եւ ընթերցողք աստուածային բանիցն յականջս ժողովրդեանն ատամունք են եկեղեցւոյ եւ գործաւնեայք հոգեւոր կերակրոցն , անմեղ արժան է լինել նոցա, զի հաւատարիմ լինիցին ասացեալքն եւ համով եւ հոտով անուշութեամբ լի։ 29 Վասն զի քան զբանն գործքն է հաւատալի, զոր աչք տեսանեն, քան զայն , զոր ականջք լսեն, զի մի դպրացն եւ փարիսեցւոցն ասացեալ ի Տեառնէ վայն եկեսցէ ի վերայ մեր, որ դնեմք զայլոց բեռինս ծանունս եւ մատամբք ոչ կամիմք հպիլ ի նոսայ։ 30 Քանզի սպիտակն լուսոյ է ազգակից, մի' եղիցի ի վարս մեր մասն խաւարի, իրք եւ կամ բան ծածուկ անաւրէն ի սրտի եւ ի շրթունս, զի եղիցին անդամք մեր գլխոյն մերոյ Քրիստոսի արժանաւորք եւ նորա գեղեցկութեամբն գունեալք եւ զուարթացեալք եւ պատճառ փառաց նորա։
       31 Զաբուղոն յեզր ծովու բնակեսցէ եւ ինքն նաւահանգիստ նաւաց, եւ ձգեսցի մինչեւ ի Սիդոն (ԽԹ 13). Զաբուղոնի վիճակն առ ծովեզերբն եղեւ ի սահմանացն Ասկաղովնի սկսեալ մինչեւ զՍուր, եւ է նաւահանգիստ ամենայն աշխարհացն եւ նախ նմա ասեն առնել նաւ ի վերայ ծովու, զի խորհուրդ եկեղեցւոյ զերծեալ յալեկոծութենէ կռոց հանգչի ի լոյս եկեալ, ըստ Եսաեայ Երկիր Զաբուղոնի` Գալիլեա հեթանոսաց։ 32 Ժողովուրդ, որ նստէր ի խաւարի եւ ի ստուերս մահու , ետես զլոյս մեծ , որք ընտրեցան որդիքն Որոտման Զաբուղոնացիք, որ թարքմանի Զաբուղոնն յաջողումն ճանապարհի, որոց յաջողեցաւ կոչել զտիեզերս առ Տէրն, որ տիրեաց ծովու եւ ցամաքի։
       33 Իսաքար բազում բարւոյ ցանկացաւ հանգիցէ ի մէջ վիճակաց եւ տեսեալ զերկիրն, զի պարարտ էր եդ զուս իւր ջան յաշխատութիւն (ԽԹ 14-15), զի ի մէջ այլոցն վիճակացն ժառանգեսցի Իսաքար , տեսեալ զերկիրն, զի պարարտ էր, եւ ոչ եթե քան զայլոցն պարարտ էր, այլ զի ոչ տրտընջեաց վասն երկրին, որ բղխէր զկաթն եւ զմեղր։ 34 Ի նմանէն էր Գեդէոն, որ արձակեաց հրեշտակս եւ խրախուսեաց ի վերայ Մադիամու, բայց եբրայեցին ասէ, թէ Իսաքար իբրեւ զէշ մի, զի լայնեալ հանգչի յաղբիւս, զի մշակ` գոլով ընդ հող եւ ընդ աղբիւս թաւալելով յղփանայր, յաւրինակ Տեառն մերոյ, որ ցանկացաւ փրկել զեկեղեցի` գիտելով, զի բարի է պատրաստեալն զհանգիստ սրբոցն եւ ինքն հանգեաւ ի մէջ վիճակաց աւրինաց եւ մարգարէիցն կատարելով զառ ի նոցանէ զգրեալսն , որպէս վկայեցին նմա Մովսէս եւ Հեղիաս ի լեառն Թաբաւր ։ 35 Եդ զուս իւր ի խաչն յաւժարութեամբ, որում եւ Եսայի ասէ. Որոյ իշխանութիւն իւր ի վերայ ուսոց իւրոց ։ 36 Զամենայն նախատինս յանձն առեալ եղեւ այր արդիւնաւոր, որոյ արդիւնքն կան եւ մնան հաստատութեամբ առաջի Հաւր եւ հրեշտակաց եւ մարդկան։
       37 Դան դատեսցէ զժողովուրդ իւր իբրեւ զդատաւոր (ԽԹ 16) ։ 38 Եւ զի դատաւորք ի Դանա ասեն լինել, զբազմութիւնն դիւրաւ հերիք եղեալ տուեալ ի Տեառնէ շնորհիւն, ուստի ընտրեալն Սամփսոն դատեաց զԻսրայէլ ամս քսան եւ, լեալ դարանակալ փղշտացւոցն, հարկանէր հետեւակն զհեծելազաւրսն, յորմէ վաստակեալ սպանմամբ ծնաւտիւ իշոյն զհազարսն , մնայր փրկութեան Տեառն ի ժամ ծարաւմանն, մինչ ել ջուր ի ծնաւտէ անդի , եւ արբեալ զովացաւ եւ զաւրացաւ ի Տեառնէ Աստուծոյ Տէր Աստուած իւր խորագիտութեամբ ի Տեառնէ յաջողեալ ։ 39 Եւ դարձեալ ի Դանա ասեն զՆեռն, որ իբրեւ զաւձն առաջին թիւնալից եւ չարաբարւոյ հարկանէ զգարշապարս այնոցիկ, ոյք ուղիղ գնան ընդ ճանապարհս խաղաղութեան եւ ճշմարտութեան, բայց յաղթէ այնոցիկ, ոյք հեծեալ իցէն յախտս քառաքեացս , քանզի յորդիսն ասէ ապստամբութեան զսատանա, վասն զի յետս անկանին պատրեալքն ի նմանէ։ 40 Եւ մնա ինքն կենդանի զամս երիս մինչեւ Տէրն հասանէ փրկիչ հաւատացելոց իւրոց։
       41 Գադ հինիւ ելցէ, եւ ինքն ելցէ հինիւ զհետ նոցա (ԽԹ 19). վասն զի նախ ժառանգեաց զերկիրն իւր եւ ել զհետ եղբարց իւրոց առաջապահ եւ վերջապահ։ 42 Եւ հէն զաւրաց է անուն։ 43 Դարձեալ ելին պաղեստինացիքն ի վերայ Գադայ եւ նա հալածեաց զնոսա։ 44 Ի նմանէ էր Յեփթայի , որ վանեաց զորդիսն Ղովտայ, զի եբրայեցին ասէ Գադ աւազակ հինահար, զի զառաջինն աւազակութեամբ շրջէր Յեփթաի, եւ կարաւտացան նմա եղբարքն իւր, եւ եղեւ դատաւոր։
       45 Ասերայ պարարտ հաց իւր եւ ինքն տացէ կերակուր իշխանաց (ԽԹ 20). վասն զի հացաւետ երկիր ժառանգեաց եւ պարարտ, եւ թագաւորքն անդի տարան հաց դնեին համբարս յԵրուսաղէմ եւ Շամրին։
       46 Եւ Ասեր մեծութիւն ասի յաւրինակ Տեառն մերոյ եւ Աստուծոյ, որ ասաց. Տուաւ ինձ ամենայն իշխանութիւն յերկինս եւ յերկրի . յայտ է մարդկութեամբն ասէր տուեալ, զոր ուներ Աստուածութեամբն սեպհական , որ եւ ասէր. Ես եմ հացն յերկնից իջեալ , զոր ետ նախ առաքելոցն, զորս կացոյց իշխանս ընդ ամենայն երկիր եւ նոքաւք` հաւատացելոց, որք իշխեն ի վերայ ախտից մեղաց։
       47 Նեփթաղիմ` ծառ աճեցեալ արմատեաւք, զգեղեցկութիւնն (ԽԹ 21) ։ 48 Եբրայեցին ասէ. Եղջերու երագ, զի փոքր գոլով զառաջինն աճեցեալ մեծացաւ ի բազմութիւն, նա կերակրեաց զԴաւիթ ի փախչելն յԱբիսողովմայ, եւ գեղեցիկ ցուցաւ իբրեւ զծառ սաղարթաւոր եւ տերեւալից։
       49 Նեփթաղիմ եղջերու բարակ, երկչոտ, որ ոչ վստահանայր գնալ ի վերայ Սիսարայ առանց Դեբովրայ, իսկ աճեցեալ ծառն Քրիստոս Աստուած զհեթանոսս հարելով յինքն Պետրոսիւ եւ Անդրեաւ, որք ընդ Զաբուղոնի տեսին զլոյսն մեծ շառաւեղեալք յանդամս նորա պտղաբերեալ ի ցնծութիւն կթողաց` հրեշտակաց եւ մարդկան վայելչութեամբ։
       50 Որդեակ աճեցեալ Յովսէփ, որդեակ իմ նախանձելի, որդեակ իմ մատաղ, առ իս դարձիր. զոր բանսարկուք բամբասեին եւ դատափետ առնեին եւ ոխանային ընդ նմա արք աղեղանց։ 51 Եւ փշրեցան զաւրութեամբ աղեղունք նոցա եւ լուծան ջիլք բազկաց նոցա ձեռամբ հզաւրին Յակոբայ անտի, որ զաւրացոյց զԻսրայէլ յԱստուծոյ Հաւր քո եւ աւրհնեաց զքեզ Աստուածն իմ եւ աւրհնեաց զքեզ աւրհնութիւնն ի վերուստ, եւ զաւրութիւն երկրի լի ամենայնիւ վասն ստեանց աւրհնութեան արգանդի հաւր եւ մաւր քո, որ զաւրացան քան զաւրհնութիւնս լերանց մշտնջենաւորաց եւ զբլրոց յաւիտենականաց եղիցին ի վերա գլխոյն Յովսէփայ եւ ի վերայ գլխոց եղբարց նորա, որոց առաջնորդեսցէ (ԽԹ 22-26)։
       52 Մեծ ոմն է եւ հաւատարիմ, որ վկայեաց զմարդոյն կազմածոյ, թե արարաւ պատկեր Աստուծոյ, քանզի բարեկամն է Աստուծոյ մեծն Մովսէս, ընդ որում երեսաւք խաւսեցաւ Աստուած եւ ոչ առակաւք։ 53 Այլ այս առանց երկբայութեան է, բայց ազատ կամս ունելով առաւելու եւ նուազէ զպատկերին, իբրեւ զխնամածու ճրագի, որ արթուն կալով արուեստիւ եւ ձիթով վառ եւ բորբոք պահէ զնա, իսկ ծուլութեամբ եւ քնով եւ զձեթն պակասելով նուաղէ եւ կամ բնաւ շիջուցանէ։
       54 Մեծ նահապետն եւ սքանչելատես մարգարէն Յակոբ զիւրն ճրագ անաղաւտ պահեալ ի ժամանակս ժուժկալ կրաւնիւք արթուն գոլ եւ ճարտար զգուշացաւղ, աստուածասէր գոլով արուեստիւ եւ առատ իւղով մարդասիրութեամբ հարստացեալ, որ եւ ի վախճանն մերձ եղեալ ի զգալեացս պակասեալ եւ իմանալի լուսով յար անկեալ երկատեսակ ունելով զհայելի մտացն, հայելով ի վեր եւ ի խոնարհ` յիմանալսն եւ ի զգալիսս անսխալ։ 55 Ցուցանէ եւ որդոցն ըստ արժանեացն զաջողուածս ի վերուստ, ըստ բախելոյ մատանց շարժողին զնա հոգւոյն եւ ըստ գիւտի նիւթոյ եւ պատճառ ի մասանց կացելոց յորդիսն առաքինութեան եւ չարութեան, որով ընդարձակի եւ նեղի առաջնորդականն, որպէս նեղեցաւ յառաջին զաւակսն յերիսն, եւ ի Յուդա հասեալ ընդարձակեցաւ եւ հարստացեալ բաշխեաց նմա յերկնաւոր գանձուցն, որ ի Քրիստոս կատարեցաւ լիապէս։ 56 Եւ գնացեալ ճանապարհաւ ընդ վեց եղբարսն մարգարէական ուղեւորութեամբ ցուցանելով նոցա ի վեր եւ ի խոնարհ զպատահումն նոցա յիւրաքանչիւր կեանս վարուց։ 57 Եւ ի Յովսէփ եկեալ ի մետասանորդին, առաւել իմն հոգէխառնեալ ընդարձակի ի լայնութիւն եւ յերկայնութիւն, ի խորութիւն եւ ի բարձրութիւն մտաւոր եւ իմանալի աշխարհին։ 58 Երեւելեացս անուամբ ճանապարհորդելով ասէ.
       Որդեակ աճեցեալ Յովսէփ, որդեակ իմ նախանձելի, որդեակ իմ մատաղ, առ իս դարձիր (ԽԹ 22)։
       59 Ոչ յուրուք վերայ արար այսպիսի նախադրութիւն երիցս կրկնելով զորդիական անունն, որ զբնութիւն եւ զբարս եւ զաստուածապաշտութիւն հաւրն լիով ունէր յինքեան, որ հազիւ հանդիպի այլոց որդւոց, բայց թե սմա ողջ եւ անթերի. քանզի այն է հարազատութիւն, որ ամենեւին բերէ զնմանութիւն ծնաւղին, իսկ զսմանէ եւ առաւելութիւնն վկայէ, զոր առաւել ի հաւրէն աճեցոյց։ 60 Վասն որոյ ասէ` Որդեակ աճեցեալ , քանզի պարարտ երկիր առեալ զսերմն` անփուշ գոլով եւ անապառաժ եւ առանց կոխման անցաւորաց։ 61 Ըստ տէրունական հրամանին առնէ աճմամբ հարիւրաւորս եւ ընդունի զաւրհնութիւնս իբրեւ զՅովսէփ, որ եւ անուանն իսկ յաւելուած թարգմանի, որ գնա իսկ ի զաւրութենէ ի զաւրութիւն եւ փառաց` ի փառս։
       62 Որդեակ իմ, ասէ, նախանձելի (ԽԹ 22ա) . որ եւ այնու եւս նման էր հաւրն, զի նախանձեր Եսաւ ընդ Յակոբայ, որպէս եղբարքն ընդ Յովսէփայ, այլ եւ կինն Պետափրեայ` ընդ պարկեշտութիւն նորա, յորոց ոչ ինչ վնասեցաւ քան թե աճեաց եւ յաւելաւ ի փառս։ 63 Այլ եւ նախանձելի, որպէս թե ցանկալի եւ կարաւտելի եւ բազմաց բաղձալի` ոչ մարդկան եւ եթ, այլ եւ հրեշտակաց սրբոց եւ աստուածեղէն հոգ[ւ]ոյն, որպէս զԴանիէլ` այր ցանկալի եւ փափագելի ։
       64 Որդեակ իմ մատաղ (ԽԹ 22բ), քանզի կրց եր էր յորդիսն Լիա յերիցունսն։ 65 Այլ եւ զաճեցունն եւ զզարգանալն յայտ առնէ մատաղ կոչելով. նոր գոլով եւ Թաժահ եւ զարգացուն, ըստ հոգւոյ եւ ըստ մարմնոյ առո[յ]գութեան։ 66 Դարձեալ` Մատաղն կոչումն է պատարագաց եւ նուիրաց Աստուծոյ, որ եւ մատեաւ իսկ ի տղայական տիոց պէս-պէս եւ զանազան փորձանաւք ողջակիզեալ ի հոտ անուշից Պատարագ Աստուծոյ, սիրտ սուրբ եւ հոգի խոնարհ ընդունելի, զոր Աստուած ոչ արհամարհէ , որ եւ աւրհնութեամբ ի բան եւ ի գործ փառաւորէր զԱստուած զցայգ եւ զցերէկ աղիւ համեմեալ զբոլոր կեանս իւր։
       67 Իսկ ասելն առ իս դարձիր (ԽԹ 22գ), զի թերեւս հայէր յեղբարսն տեսանելով զիա՞րդ բախէր իբր տպաւորելով ասացեալքն ի հաւրէն ի վերայ իւրաքանչիւրոցն, իբր անուանքն յԱդամայ կոչեցեալ ի վերայ անասուն կենդանեացն, յորմէ առ ինքն հրամայէ դառնալ եւ առնուլ իբր յանաւթոյ ոսկեղինէ զբաժակն փրկութեան, զոր մատռուակէր նովաւ առատաբաշխ Հոգին Սուրբ Աստուած։
       68 Զոր բանսարկուքն բամբասեին եւ դատափետ առնեին եւ ոխանացին ընդ նմա (ԽԹ 23), քանզի համբաւ չար բերեին զՅովսեփայ առ հայրն, թե ուտէ եւ վաճառէ զխաշինսն եւ հպարտանայ ի վերայ նոցա իբր ի ծառայից, զի ոչ կարեին, ասէ Գիրն, խաղաղութեամբ խաւսել ընդ նմա, իբրեւ զպարտաւոր ոք, որ ի դատաստանի ամաչեցեալ փետտի յամենեցունց եւ կրէ նախատինս։
       69 Արք աղեղանց (ԽԹ 23բ) իբր կորովաձիգ աղեղնաւորք ի չարպատկան դարանէ մախանաց նախանձուն ձգեին ի նա զնետս հայհոյութեան, որպէս զՍիկիմ հարին աղեղամբ եւ խաղաղութեամբ։
       70 Ահա մեղաւորք լարեցին զաղեղունս իւրեանց պատրաստ արարին զնետս ձգել ընդ խաւար այնոցիկ, ոյք ուղիղ են սրտիւք։
       71 Եւ փշրեցան զաւրութեամբ աղեղունք նոցա եւ լուծան ջիլք բազկաց նոցա ձեռամբ հզաւրին Յակոբայ (ԽԹ 24) , եթե աղեղունս զչարանախանձ դեւսն կոչէ, որ իբրեւ նետիւք վարէր եղբարբքն Յովսէփայ առ Յովսէփ։ 72 Ի դէպ իսկ է, զի նոքա եւ ի սկզբանէ մարդասպանք, որպէս եւ Տէրն ասէ, որոց աղեղունքն, այսինքն` եղբարցն Յովսէփայ, աղեղունք` դեւքն, յամաւթ եղեալ չկարացին վնասել Յովսէփայ` ո'չ եղբարքն եւ ոչ մոլի տիկնաւն շիջուցանել զջահն վառեալ ի նմա զողջախոհութեանն։ 73 Զի թուլացան եւ լուծան ջիլք բազկաց նոցա, որ իբր ջլաւք զիներ զբազուկս նոցա ոխութեամբ եւ նախանձու եւ ատելութեամբ։ 74 Զի սոքաւք պնդեին զանբարեգործ ձեռք նոցա ի չարիս, իբր զԿայենին ընդդէմ Հաբելի, որպէս ասի ի կտակսն թե` Ոգի նախանձու ետ ցՇմաւոն սուսեր, զի սպանցէ զՅովսէփ։ 75 Եւ յումմէ՞ փշրեցան աղեղունքն եւ լուծան ջիլքն. Ձեռամբ, ասէ, հզաւրին Յակոբայ (ԽԹ 24ա) ։ 76 Ձեռն Յակոբայ հզաւր յաղաւթս տարածեալ վասն Յովսէփայ, որպէս ասէ Դաւիթ. Արարեր զբազուկ իմ որպէս զաղեղն հաստ, եւ աւրհնեալ Տէր, որ ուսոյց զձեռս իմ ի պատերազմ եւ զմատունս իմ ի ճակատամարտ ։ 77 Այլ եւ հզաւր` Յակոբայ Տէրն է հզաւրն զաւրութեամբ, զոր Իսահակ հաւրն աւրհնութեամբ բնակեցոյց ընդ նմայ յերթալն ի Միջագետս, որով ձեռամբ առեալ զվէմն դներ ընդ սնարս. եւ նկարեալ լինէր աստուածաբարձ սանդուղքն ի նմա, եւ բուռն հարկանէր զվիմէն, որ կայր ի վերայ ջրհորոյն տապալէր որ եւ ամենայն հով[ո]ւացն հազիւ էր շարժել զնա, որ եւ ի գաւտէմարտութեանն ասէր. Ընդ Աստուծոյ ժուժկալեցէր եւ ընդ մարդկան զաւրաւոր լիջիր (ԼԲ 28) , այնու որ զաւրացոյց զԻսրայէլ յԱստուծոյ Հաւր քո, անդի յաղթահարեցան, ասէ, թշնամիք քո, որ զաւրացոյցն զԻսրայէլ` կոչմամբ անուանն աստուածատես, զի որ տեսանէ Աստուած զաւրանայ ի տկարութենէ։ 78 Տէր' վէմ իմ, ասէ, ամրութիւն իմ եւ զաւրութիւն իմ սաղմոսն երգէ, անտի ասէ, որ զաւրացոյցն զԻսրայէլ։
       79 Յոլով անգամ երեւեալ Աստուած Յակոբայ ասէր. Մի երկնչիր, զի ես ընդ քեզ եմ եւ մի զանգիտէր իջանել յԵգիպտոս եւ ես եմ Աստուած հաւր քո (ԽԶ 3) որպէս եւ աստ ասէ. յԱստուծոյ հաւր քո, ասէ, եղեւ քեզ ամենայն բարութիւն. այն որ յարգանդի գոլով տաւաւին մաւր իմոյ զաւրացոյց զիս եւ սիրեաց զիս եւ յաղթաւղ արար զիս եւ աւգնեաց քեզ Աստուածն իմ եւ աւրհնեաց զքեզ աւրհնութիւնն ի վերուստ (ԽԹ 25) ։ 80 Աւգնեաց քեզ եւ ոչ ետ սպանանել զքեզ եղբարց քոց եւ դահճապետին եւ եհան զքեզ ի գբոյն եւ յետ այնորիկ ի բանդէն։ 81 Եւ աւրհնեաց զքեզ , այս է` յայտնի արար, յերեւան եհան զքեզ, զի աւրհնելն յայտնել է։ 82 Եւ ի վերուստ շնորհն իջանէր հոգւոյն, որով մեկնեցեր զերազն, որպէս եւ ինքն ասէր` յԱստուծոյ լինի պատասխանի փրկութեան փարաւոնի, եւ մեկնութիւն երազոյդ ոչ եդից, որ ի ներքոյ երկնից են եւ բանիդ այդմիկ ոչ ոք է բաւական յերկրաւորացս։
       83 Եւ զաւրութիւնք երկրի լի ամենայնիւ. զաւրութիւն երկրին եգիպտացւոց, որ արար զեաւթն ամացն լիութիւնն, արտաքոյ բնաւորեալ սովորութեանն, լի ամենայնիւ, ամենազգի բերաւք պտղաւք եւ արդեամբք, որ իբրեւ զդրախտ Աստուծոյ եղեւ ըստ ուժոյ մեկնութեան երազոյն, զի արդիւնասցի բանն յաստուծոյ, որպէս եւ եւթն ամացն սովն` արտաքոյ եւ աւտար ի սովորական պատահարաց ցասման Աստուծոյ, զի կեցուսցէ Յովսէփ աշխարհս բազումս եւ լիցի երախտաւոր ամենեցունց իբրեւ յԱստուծոյ առաքեալ կեցուցիչ։
       84 Վասն արեանց արգանդի հաւր եւ մաւր քո (ԽԹ 25) , քանզի շնորհ, զոր տացէ Աստուած ումեք, յարգանդէ ծնողացն սկսանի ի գոյացուցանելն եւ ի սնունդն արեանց կաթինն յշայեկանութեամբ եւ առողջութեամբ, որպէս ասէ Դաւիթ. Դու հաներ կազմեցեր զիս յարգանդի յոյս իմ ի արեանց մաւր իմոյ , եւ ցԵրեմիա ասէր Աստուած, Մինչ չեւ ստեղծեալ էր զքեզ յորովայնի` գիտեմ զքեզ եւ մինչ չեւ եղեալ եիր յարգանդի, սրբեցի զքեզ ։ 85 Վասն արեանց աւրհնութեան, աւրհնեալն եւ գեղեցիկն ի կանայս Ռաքել, որ ամուլ գոլով ոչ ի բնութենէ, դալարացաւ արգանդ նորա եւ ստինքն ցաւղաւոր եղեւ. այլ աւրհնութենէն Յակոբայ եւ յերկար աղաւթից իւրոց, որ իբրեւ սաստեալ եղեւ` ի խնդրելն որդի ի Յակոբայ. Մի՞թէ փոխանակ Աստուծոյ իցէմ, ասէ, որ փակեաց զարգանդ քո (Լ 2) ։ 86 Մեծաւ երկիղիւ այնուհետեւ հայցէր յԱստուծոյ, յորժամ գիտաց զփակաւղն, խնդրէր դարձեալ ի նմանէ զբանալն, եւ բախեաց մինչեւ բացաւ, եւ տուաւ նմա Յովսէփ պտուղ բարի, յորմէ ճաշակեալ ի քաղցրութենէն եւ հաստատեալ ի հաւատս, զի նա միայն է Աստուած։
       87 Գողանայր եւ անարգէր զաստուածն հեթանոսաց եւ անուամբ ճշմարիտն աստուծոյ յուսով դիեցուցանէր ի ստինս զքաջաբոյս մանուկն։ 88 Նախ զհաւրն յիշէ զարգանդ աւրհնեալ, զի հայր եւ հաւուն էր աստուածապաշտ, զորոց զաւրհնութիւնն բարձեալ կրէր յանձին զաւակն աւրհնութեան. եւ ապա զարգանդ մաւրն դնէ ընդ աւրհնութեամբ, որ կին մանկութեան է եւ հատոր ոգոյ նորայ եղեւ արժանի դուստրն հեթանոսաց, որ զաւրացան քան զաւրհնութիւնս լերանց մշտընջենաւորաց եւ բլրոց յաւիտենականաց (ԽԹ 26ա) ։ 89 Լերինք մշտնջենաւորք նախ զանմահական զաւրս հրեշտակացն է ասել, ըստ այնմ, թե` Լուսատու ես դու սքանչելապէս լերանցն յաւիտենի , եւ կամ զի արդարն Նոյ աւրհնեցաւ որդւովքն ի լեառն Մասեա. յելանելն ի տապանէն, աւրհնեաց, ասէ, Աստուած զՆոյ եւ զորդիս նորա, իբրեւ զնախաստեղծսն ի լերինն յադին, ընդ արեւելս։ 90 Եւ ասաց. Աճեցէք եւ բազմացարուք (Ը 17) ։ 91 Աւրհնեցաւ եւ Աբրաամ ի լերինն ամուրհացւոց, ուր զԻսահակն պատարագեաց եւ յաւիտենից անմոռաց յիշեցեալք լինին ի գիրս աւրհնութիւնքն տեղաւք լերանցն։ 92 Եւ աւրհնութիւնքն Յակոբայ եւ Ռաքելայ զաւրացան քան զհրեշտակաց այնու, զի նոքա ի սկզբանէ եւ բնութեամբ ունին զառաքինութեան պատիւ, եւ սոքա` հողեղէնք եւ ախտաւոր ծնունդք` հաւասարեցին նոցա մաքրութեանն, եւ այնպիսի որդոյ հայր եւ մայր եղեն, որ տկար բնութեամբն եւ դիւրասխալ` բուռն հարեալ զերկիւղէն Աստուծոյ` զաւրացաւ ի տկարութենէ եւ յաղթեաց շռայլեալ կնոջն եւ հիացոյց զհրեշտակսն զլերինսն յաւիտենական։ 93 Եւ քան զՆոյին եւ զԱբրաամուն այնու զաւրացան, զի մերձ եկեալ էին բարեբէր ժամանակին եւ փրկական Տեառն գալստեանն, եւ տեսլեամբ սանդղոցն, զոր նոքայ այսպիսի ինչ ոչ տեսին, եւ գոտեմարտ լինելն եւ անարգելովն զկուռսն, եւ զի անձինք Երրորդութեանն եւ մի Աստուածութեանն յայտնեցաւ երիցս կրկնելով` առ սա ասելով. ես եմ Աստուած Աբրաամու, Աստուած Իսահակայ, Աստուած Յակոբայ . յայտ է զի ոչ այլ է եւ` այլ, այլ` Իսահակայն Աբրաամուն է եւ Յակոբայն` Իսահակայն։ 94 Մեծ խորհրդոց բացումն յանուն լի անունոցն եւ ամենակատար միոյ Աստուածութեան, որ ի Հայր եւ յՈրդի եւ ի Սուրբ Հոգոջն տեսանի։
       95 Եղիցին ի վերայ գլխոյն Յովսէփայ եւ ի վերայ եղբարցն, որոց առաջնորդեսցէ (ԽԹ 26ա) ։ 96 Աւրհնութիւնն այն ասէ, որ արար զհրեշտակս եւ անապական եւ զԱբրաամ հայր ազգաց եւ Նոյի զաշխարհաշինութեան շնորհն պարգեւեաց։ 97 Եղիցին , ասէ, եւ եկեսցեն պարգեւքն այն ի վերայ գլխոյն Յովսէփայ եւ եղբարցն, որոց առաջնորդեսցէ նա։ 98 Քանզի զսոյն շնորհն զգայութեանցն եւ ամենայն անդամոցն դընէ զնա գլուխ եւ առաջնորդ բոլոր ազգին, որոց լինիցի աղբիւր բարեաց եւ աւրհնութեանց։ 99 Նկատէ զարքայութիւն տասանցն ցեղից, որ եհաս Եփրեմեան ազգին, որոյ մոլորութիւն գլխոյն եհաս յամենայն ազգն, զի անձնիշխան կամաւքն խոտորեալ անարժան եղեալ Րոբովամ որդին Նաբատայ որթագործութեամբն, յորմէ խմորեցան ի կարգի ամենայն աւուրք թագաւորացն։ 100 Վասն որոյ կատարեցան բովանդակ ասացեալքս ի զաւակէն աւետեաց եւ յուխտն խոստացեալ աւետեաց արդարոյն, յայն որ եկն արդարացուցանել եւ հաւատարմացուցանել զբանս ծառայից իւրոց Քրիստոս Աստուած մեր, որ զայսպիսի կանխասացութիւնս թելադրեաց ի լեզու հաւր նահապետացն Իսրայէլի, զոր ոչ ասաց յանձնէ, այլ` յայնմանէ, որ շտեմարանն է յաւիտեանց եւ ժամանակաց եւ իշխան փոփոխելոյ զսահմանս եւ զիշխանութիւնս թագաւորաց եւ իշխանաց եդելոց` զիւրն ամբողջ պահելով, ըստ այնմ, թե` Երկինք եւ երկիր անցցեն եւ բանք իմ ոչ անցցեն , քանզի զամենայն խոստումն բարեաց, զոր խոստացաւ բարի արանց եւ առաքինեաց որդոց յորդիս, յորժամ ոչ կացին որդիքն ի հայրենի առաքինութիւնն, այլ ազատ կամաւք խոյս ետուն ի շաւղաց նոցա, անարժան գտեալ աստուածայնոցն յաւիտենական եւ անանցանելի աւետեացն խոստման։ 101 Ինքնին իսկ մարդասէրն Աստուած եւ հաւատարիմն յուխտին իւրում եկն եւ եղեւ որդի որդոցն իւրոց եւ սիրողաց, եւ յինքն ձգեալ զիւրականն խոստացեալ աւրհնութիւնն, եւ ելից զբովանդակն յանձն իւր` յուրախութիւն իւրոցն սրբոց եւ ի հաւատարմութիւն անսուտ իւրոցն բանից իբրեւ զկոչումն անդրանիկ որդւոցն եւ զԻսրաէլ անունն եւ զծաղկիլն Իսրայէլի եւ լնուլ տիեզերաց պտղով նորա, եւ զասելն` Երանելի ես դու, Իսրայէլ, եւ զսոցին նմանս, զորս յինքեան առեալ Տէրն հաւատարիմ գտաւ պահելով զմարգարէիցն ճշմարտախաւսութիւն անբանբաս եւ զառաջին արդարոցն զառաքինութիւն եւ զարժանաւորութիւն յաւիտենական։ 102 Որք եւ զնա նկարագրեցին յարժանաւոր վարս իւրեանց եւ ի պարկեշտ քաղաքավարութեան, իբրեւ զՅովսէփ ողջախոհ պարկեշտ եւ երկիւղած, անձն մաքուր եւ պատկառելի եւ հայրենի գրգանաց արժանի աւրհնութեան, զորոյ զկեանս վարուց յոյժ գերագոյն առաւելութեամբ յանձն առեալ Տէր անմահացոյց նորայովն բնութեամբ եւ ազգակցութեամբ։ 103 Վասն որոյ զՀաւրն նորա զբանս յիւրն Հայր փոխելով եւ զՅովսէփայն յինքն բերեալ մեծարէ ընդ ինքեան ասելով ցնա մշտնջենաւոր հաւրն` Որդեակ աճեցեալ, որդեակ իմ նախանձելի, որդեակ իմ մատաղ, առ իս դարձիր (ԽԹ 22) . զի թեպէտ անաճ բնութիւն է ըստ Հաւր Որդին եւ անյաւելուած, այլ ողորմութեամբն, որ առ մեզ, որդի մարդոյ եղեւ, զաւրէնս բնութեան մերոյ լնոյր ծննդեամբ ի կնոջէ, թե եւ ի Կուսէ եւ ի վեր քան զբնութիւնս, այլ սննդեամբ եւ աճմամբ մերաւրէն, որպէս եւ գրեցաւ իսկ զնմանէ. Մանուկն աճեր, ասէ, եւ զարգանայր ։ 104 Եւ զի Յովսէփ եղեւ, որ ասի յաւելումն, ի նա ոչ ինչ յաւելաւ յամենալին, այլ ի մեզ յոյժ յաւելաւ մեծութիւն եւ շնորհ աստուածեղէն, զոր եւ մերովս բնութեամբ կոչեաց զնա հարն իւր ի Յորդանան եւ ի Թաբաւր, որդի սիրելի եւ հաճոյ, նախանձելի ասելով աստ, ըստ Աւետարանին վկայելոյ, թե առ նախանձու մատնեցին զնա Հրէայքն, նախանձելով ընդ ամենայն բարիսն, որ նովաւ բաշխէին ժողովրդեանն աստուածաբար։
       105 Որդեակ իմ, ասէ, մատաղ (ԽԹ 22ա) որ եւ Հին աւուրցն Աստուած եւ Ի սկզբանէ բանն . եղեւ մանուկ մատաղ, ածելով զմատունս, ըստ Եսայեա, ի բոյն չար իժին , ի գաւառն ուր Յովսէփ չոգաւ, եւ սպանեալ առ զաւձն առաջին, հատեալ զնա ի զաւրութենէ դառնա անվնաս ի Նազարեթ։ 106 Որում ասացաւ դարձեալ. Որդի իմ ես դու, եւ ես այսաւր ծնայ զքեզ , այլ եւ մատաղ բնութեանս պատարագ ընդունելի Հաւր ի հոտ անուշից ` ազատելով զմեզ ի մեղաց` ողջակիզեալ ի Խաչին եւ բաշխեալ մեզ զանմահական կերակուրն եւ զանծախելի, զորոյ զաւրինակն զենման ի զուարակաց եւ ի գառանց, ի փրկութիւն յուսոյ եւ ի սէր աղքատաց եւ ի յիշատակ ննջեցելոց զենեալ մատաղ կոչեմք, ըստ աւրինացն ստուերի, աղ մատուցանելով աւրհնութեան, զկենդանի Աղն, որ զանմահութիւնս մեր համեմեաց նշանակելով եւ զքահանայական աւրհնութիւնն խառնելով, ի բաց տանիմք ի հին զոհիցն աւրինակէ. ուրուական եւ աւրինակ է այս անմահական զենմանն, որ մատեաւ ի փայտն մահու պատարագ Հաւր ի բառնալն զմեղս աշխարհի։ 107 Որում ասէ ցնա հայր` իբրեւ յաւիտենական կենդանւոյ` առ իս դարձիր. յայտ է յետ յարութեանն, համբարձմամբ յերկինս, ըստ այնմ, թե` Ելանէ Արեգակն ի ծոցոյ Հաւր եւ մտանէ յաշխարհ եւ ի ծոց Կուսին եւ ի գերեզման, ի դժոխս, եւ զամենայն կատարեալ ի տեղի իւր դառնայ, ըստ իւրականն հրամանի` թե` Ելի ի Հաւրէ եւ եկի յաշխարհ, դարձեալ թողում զաշխարհս եւ երթամ առ Հայր ։
       108 Առ իս, ասէ, դարձիր (ԽԹ 22բ) ոչ սոսկ բան, որպէս եւ էջն, այլ մարդ ճշմարիտ եղեալ, սակայն զիւրն ոչ կորուսեալ, այլ մնացեալ մի որդի եւ մի անձնաւորութիւն եւ բնութիւն, անշփոթ միաւորութեամբ եւ անբաժանելի Աստուածութեամբ։
       109 Զոր բանսարկուքն բամբասեին եւ դատափէտ առնեին եւ ոխանային ընդ նմա արք աղեղանց (ԽԹ 23) զայս նախատեսութեամբ իբրեւ զպատմութիւն յայտնապէս զՏեառնէ ասէ եւ ոչ որպէս թե առ Յովսէփ եւ եթ, որ մաւտն կայր։
       110 Բամբասեին, ասէ, եւ դատափէտ առնեին եւ ոխանային (ԽԹ 23ա) այն զոր կատաղի ժողովուրդքն, որդիքն անիծից Ռոբենի, Շմաւոնի եւ Ղեւեա, զորս անէծ յառաջագոյն, ընդ Տէրն նախանձեին ընդ աստուածաբար սքանչելիսն. եւ վասն այնր զփառս նորա տեսեալ ասեին։ 111 Ահա ամենայն աշխարհ զկնի նորա գնաց, տեսէք զի՞նչ առնելոց էք։ 112 Որում եւ դատաւորն վկայէր Պիղատոս եւ խնդրէր արձակել զնա, քանզի գիտէր, ասէ աւետարանիչն, թե առ նախանձու մատնեցին։ 113 Բանսարկեին զնմանէ քահանայապետքն առ ժողովուրդսն եւ նոքաւք առ Պիղատոս եւ առ Հերովդէս` առ նախանձու եւ դպիրքն ի ցեղէն Շմաւոնի եւ փարիսեցիքն ի ցեղէ իւրաքանչիւրցն։
       114 Դատափետ առնեին եւ ոխային նենգութեամբ հարցանելոյ վասն հարկս տալոյ կայսեր եւ պատուիրանին կարգի, թե ո՞ր մեծ է։ 115 Որպէս եւ սադուկեցիքն վասն բազմանկողին` փետտել կամելով զգեղեցկութիւն գլխաւոր բանից նորա. եւ կամ թե ի յաղելն եւ յապտակելն եւ ի ծեծելն զսոսկալին սերոբեից։ 116 Եւ զգլուխն եւս փետտեցին, ըստ բանին Յոբա, զոր ասաց յերեսաց նմին Տեառն Առեալ, ասէ, զվարսից իմոց փետտեաց զիս ։ 117 Եւ ի կամելն քարկոծ եւ գահավէժ առնել զնա` ոխանային եւ մղձկեին փղձկեալք իբրեւ զխղխայթեալ շարաւով ուռէցն, արքն ժանտք եւ աղեղունքն թիւրք, կամովին տուեալ զինքեանս ի գիրկս բանսարկուին, որք ըստ Յոբայ յանխնա խոցոտել կամեին զնա յերիկամունս, որ եւ ոչ դիպեցուցանէր, ըստ մտաց նոցայ։ 118 Այլ եւ հրաւիրեալքն եւ արժանաւորքն խոցոտմանց աղեղանցն հռովմայեցւոց` տիտոսեանց եւ վեսպիանոսեանց, որք վրէժխնդիրք եղեն արեանն անպարտականին մահու։
       119 Վասն որոյ փշրեցան զաւրութեամբ աղեղունք նոցա եւ լուծան ջիլք բազկաց նոցա` ձեռամբ հզաւրին Յակոբայ (ԽԹ 24) ։ 120 Քանզի Սուրք նոցայ մտին ի սիրտս նոցա եւ աղեղունք նոցա փշրեցան , որպէս ասէ սաղմոսարանն հոգէնուագ։ 121 Քանզի Քրիստոս` Աստուծոյ զաւրութիւն եւ Աստուծոյ իմաստութիւն . ձեռն հզաւր եւ բազուկ բարձր։ 122 Հզաւրն Յակոբայ, որ էջ ընդ նմա յԵգիպտոս եւ տանջելով զնա եհան յԵգիպտոսէ, այն որ փրկեաց զնա յԵսաւայ եւ ի Լաբանայ եւ ի քանանացւոցն, զիա՞րդ տկարանայր հողոյ եւ մոխրոյ առաջի, եթե ոչ տնաւրինաբար յանձն առնոյր։
       123 Անտի որ զաւրացոյցն զԻսրայել, յԱստուծոյ հաւր քո. եւ աւգնեաց քեզ Աստուածն իմ, եւ աւրհնեաց զքեզ (ԽԹ 24-25)։
       124 ԶԱստուած ոչ ոք ետես երբեք, բայց միածին Որդին , որ նա ինքն է ճշմարիտ տեսաւղ Աստուծոյ, որ գիտէ միայն զՀայր եւ գիտացեալ լինի ի Հաւրէ, տանի զՀայր եւ տարեալ լինի ի նմանէ. Հայր յիս եւ ես ի հայր, ասէ ։ 125 Եւ անտի ունի զիսկութիւն իւր յանսկզբնականն Հաւրէ։ 126 Եւ զաւրութիւն է Հաւր, սակայն զաւրացեալ լինի ի նմանէ ըստ մարմնոյն ի ձեռն հրեշտակի միջնորդի, ըստ մարդավայելուչ սահմանին յիւրմէն եդելոյ հրեշտակիւ առնուլ մարդոյ զամենայն ինչ յԱստուծոյ. Հրեշտակ, ասէ, իջեալ զաւրացուցանէր զնա` , ոչ թե զաւրութիւն ինչ տալով եւ կամ քաջալերելով, այլ որպէս փառաւորելն զԱստուած հրեշտակաց եւ բարեբանելն ոչ է յաւելուլ ի փառս նորա եւ կամ` ի բարիս, այլ խոստովանութիւն եւ վկայութիւն է ի հրեշտակաց եւ ի մարդկանէ աւրհնեալ գոլ նմա եւ փառաւոր եւ բարեբուն։ 127 Նոյնպէս եւ առընթեր գոլով ի ժամ չարչարանացն հրեշտակապէտ իջանէր առ նա ամենայն հրեշտակաւքa։
       A 87բ-95բ, H 139ա-153բ