ՀԱՅ
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴՈՒԹԻՒՆԸ
ԶԻՆՈՒՈՐԱԿԱՆ
ԾԱՌԱՅՈՒԹԵԱՆ
ՀԱՆԴԷՊ
Զարմանալի
խորշանք
մը
կը
շարունակէ
տակաւին
տեղ
բռնել
հայ
երիտասարդերու
մէջ՝
դէպի
զինուորական
ծառայութիւնը:
Եւ
ինչո՛ւ
պէտք
է
զարմանալի
ցարդ
համոզուած
ըլլալու
էր
մի
անգամ
ընդ
միշտ
թէ՝
անխուսափելի,
անճողոպրելի
պարտականութիւնը
մըն
է
զինուորական
ծառայութիւնը
իրեն
համար,
եւ
երկրորդ՝
ազգային
անհրաժեշտութիւնը
մը՝
աւելի
քան
ուրիշ
ո՛
եւ
է
տարրը,
իր
սրտին
վրայէն
կեղուել
նետելու
համար
ստրկական
երկչոտութեան
շապիկը:
Այո՛,
ունենալու
էր
այսքան
պարզ
ըմբռնում
եւ
այսքան
առողջ
դատողութիւն՝
որպէսզի
հասկնար
թէ
զինուորական
ծառայութենէ
խուսափելու
իր
տրամադրութիւնը
միմիայն
չարիք
կրնայ
բերել
իրեն,
—
իրեն
եւ
իր
ընտանիքին:
Գիտենք
շատեր
որ
կը
թողուն
կը
հեռնանան
արտասահման,
առանց
մտածելու
թէ
յետո՞յ,
—յետո՞յ
ի՛նչ
պիտի
ընեն:
Յաւիտեան
պիտի
մնան
ուրեմն
արտասահմա՞ն,
եւ
կրնա՞ն
մնալ
արդեօք.
կամ
հնարա՞ւոր
է
որ
մնան:
Երբե՛ք.
մէկ
երկու
տարի
հազիւ
անցած,
պիտի
հարկադրուին
վերադառնալու
երկիր
ու
այն
ատեն
պիտի
ստիպուին
դարձեալ
կատարել
իրենց
ծառայութիւնը,
այս
անգամ
յաւելուածական
պատիժով:
Ո՞ւր
է
հոս
խելքը,
ո՞ւր
է
հաշիւը:
Մոռնալու
չէ
մանաւանդ
որ
զինուորական
ծառայութեան
նոր
ծրագիրը
կը
պարունակէ
մէկ
քանի
քննադատելի
եւ
միշտ
լաւագոյն
սրբագրութեան
մը
կարօտ
յօդուածներու
հետ՝
նաեւ
գոհունակութեան
արժանի
տրամադրութիւններ:
Այդ
տրամադրութիւններէն
մէկը
այն
է
որ՝
երեք
տարուան
ծառայութիւնը
վերածուած
է
երկու
տարուան.
դարձեա՛լ,
իւրաքանչիւր
զինուոր
ի՛ր
տեղին
մէջ
է
որ
պիտի
կատարէ
այդ
ծառայութիւնը՝
փոխանակ
զրկուելու
օտար
եւ
իրեն
համար
անհանդուրժելի
կլիմաներու
տակ:
Պայմաններ
են
ասոնք,
որ
զգալապէս
կը
թեթեւցնեն
զինուորական
պարտականութեան
ծանրութիւնը,
եւ
որոնք
պէտք
չէ
աննկատ
անցնին
մեր
երիտասարդներէն:
Գիտենք
թէ
ըստ
ինքեան
հաճելի
բան
չէ,
ոչ
ալ
գնահատելի՝
զօրանոցային
դրութիւնն
ու
զօրանոցային
կեանքը,
Այո՛,
բայց
մինչեւ
որ
Եւրոպան
կարող
ըլլայ
որդեգրելու
միլիսի
սկզբունքը,
—
բան
մը՝
որուն
կը
ձգտին
բոլոր
լուսաւոր
մտքերն
ու
պայքարող
Ընկերավարականները
ամէն
երկրի
մէջ,
կամայ
ակամայ
կը
մնան
զօրանոցները
ու
զինուորական
ծառայութեան
արդի
հարկադրութիւնները:
Ո՛չ
փախուստի
ճամբով,
ո՛չ
ալ
դասալիքութեամբ
է
որ
այդ
պայմանները
կը
վերնան:
Այս
պատճառով
ալ՝
անոնք
որ
չեն
գտնուիր
ողջամիտ,
չեն
ըմբռներ
այսքան
ակնյայտնի
ճշմարտութիւն
մը՝
կը
վնասեն
իրենց
անձին,
կը
վնասեն
իրենց
ապագայ
բարեբաստութեանը:
Երկմտութիւնը
յանցանք
է.
զինուորական
պարտաւորութիւնը
կայ,
երկրին
այսօրուան
անխուսափելի
օրէնքն
է,
ուրկէ
կարելի
չէ
փախուստ
տալ:
Հետեւաբար,
պէտք
է
համակերպիկ
անոր:
«Ազատամարտ»,
1914,
8/21
Յունիս,
թիւ
1533,
էջ
2