Ժամանակագրութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Թվ. ՌԾԷ (1608) ելեալ ոմն քուրդ Ղայետ անուն, որ մակբեր անուամբ Չախու Օղլի ասէին, որ էր սա ի մեր քրդագեղորէիցն մարաց: Սորա մեծ եղբայրն ... սպանին ենկիչարիքն նենգութեամբ եւ խաբկանոք, եւ այս Ղայետ Չախու Օղլիս չարացեալ ժողովեաց բազում եղուզակս նման ինքեան եւ բազում չարիս գործեաց սպանմամբ թուրքացն մեծամեծաց. եւ նախ զԿամախոյ ալայի պէկին սպանեց ի գիւղ մի եւ էառ յաւարի զձի եւ զէն եւ զամենայն անօթ ասպարաց նորա եւ զհանդերձեղէնս եւ զօրացաւ նովաւ եւ ահ նորա դողացոյց զբազում գաւառս եւ զճանապարհորդսն. բազում արեանց հեղմունս արարին: Եւ եկեալ Արզրումի փաշան ամենայն զօրօքն ի վերայ եւ ոչ կարացին ըմբռնել, այլ ընկեցին զերիվարսն եւ հետիոտ եղեն եւ ցրուեց զտկար զօրս իւր եւ ինն քաջազօր քրդով դիմեաց ի լերինս բարձանց ապաւէն առնելով զապառաժս վիմաց:

Եւ եօթն ամ տառապեցոյց երկիւղիւ զբազում գաւառս: Ի ձմերայնի անյայտ լինէր եւ բանիլ լերանցն երեւէր, եւ թէ քաղաք եւ թէ ի գիւղ, ուր սակաւ մի ապրանաց կուման լինէր առ ոմանս, զայր ըմբռնէր եւ հաներ ի լեառն եւ պահանջէր բազում ինչս գանձուց. եթէ ոչ տանէին, բպանանէր զնոսա եւ նոցա անճարացեալ դիմէին առ մեծամեծս քաղաքին եւ ի նոցանէ առեալ տոկոսիւք եւ նոցին բազում աղաչանօքն հազիւ կարէին փրկել ի ձեռանէ նորին: Ոչ միայն տաճկաց առնէր զայս վնաս, այլ եւ հայոց ազգացն, որ անուն ելած մարդոց այնպէս արար որպէս ասացի: Եւ ինձ այլ շատ անգամ սպասեց ըմբռնելոյ, բայց ոչ մատնեաց Տէր Աստուած ի ձեռս նորա, որ զերծեալքն ի նմանէ պատմէին մեզ թէ` զգուշ լե'ր, զի բազում խուզիւ խնդրէ զքեզ. Եւ յետ լնելոյ չափոյ մեղաց նորա, ի մարաց երկիրն գիտելով զնոցա ոմանց, որ մեծ իսպահի ձեւ կերպարանելով` կանամբն եւ որդոցմովն եւ բազում խաչինք եւ ձիք եւ ջորիք եւ արջառք ստանալով եւ այսպէս պերճ փառօք կալով, նա' ծանօթ նորա չարութեանն, գնացեալ ազգ առնելով Ամթայ փաշային եւ կալեալ զնա յանկարծակի` սատակեցին ամենայն տամբ եւ բնաջինջ արարին եւ բարձին զչարն յաշխարհէ: