Ժամանակագրութիւն

[1]

[2]

[3]

4. Դարձեալ գտաք այլ պատմութիւնս զայս, որ խառն ի խուռն արարեալ, որպէս առաջին համառօտ՝ այլ ոչ ըստ կարգի վիպասանութեան։

[5]

6. Վասն Սուլթան Ահմատին։

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

47. Վասն դառնալոյ Կեսարացոյն առ կռուակիցն մեր եւ լինելոյ ոսոխ մեր։

48. Վասն սուրկունին ի ժամանակս Մուրատ փաշային եւ Սուլթան Ահմատին, թէ զի՞նչ եղեն կամ ո՞րպէս գործեցան, եւ ջալալեացն՝ թէ զիա՞րդ իսպառ ջնջեցան եւ կորան անհետ։

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

[55]

[56]

[57]

[58]

[59]

[60]

[61]

[62]

63. Վասն այս նոր եկեղեցոյս առմանն ի յունաց՝ թէ ո՞րպէս եղեւ։

64. Պատմութիւն վասն հոռոմոցն չարանալոյն վասն աղջկայ միոյ, որ հակառակեցան ընդ հայոց եւ ի գիշերի շատ այգիք կոտորեցին՝ մինչ ի վեշտասան։

[65]

66. Վասն սպանման Սուլթան Օսմանին՝ թէ ո՞րպէս եղեւ։

67. Վասն տղայժողովին։

68. Վասն Յապազային զօրանալոյն եւ տիրելոյ բռնութեամբ Թէոդուպաւլսին։

[69]

70. Վասն այս Յապազայիս՝ թէ զիա՞րդ եղեն կեաքն եւ կատարումն նորին։

71. Վասն լուսոյն Յերուսաղէմայ, որ հոռոմոց ազգն իւրեանց հաւատակից ազգակցօքն ծռազատիկ արարին բայց ի յասորոց, ի խփթոց եւ հապաշից։

72. Եւ դարձեալ վասն Գրիգոր եպիսկոպոսին եւ վասն յունացն՝ թէ ո՞րպէս եղեն եւ կամ Գրիգոր զի՞նչ արար։

73. Դարձեալ վասն հոռոմոց նենգութեանն եւ դարան գործելոյն եւ փորելոյն խորխորատս վասն մեր։

74. Եւ այժմ սկիզբն արասցուք գրել զպատմութիւն կաթողիկոսացն Էջմիածնեցոց՝ հնոցն անկարգից եւ նորոցս վերջին լուսաւորչաց եւ սըսացւոց եւ անապատաւորացն սկիզբն եղելոց եւ վարդապետացն հնոց եւ նորոց եւ մերում ժամանակաց գիտութեանցն։

75. Յաղագս նորոգելոյ վերստին աթոռոյ Սուրբ Լուսաւորչին եւ աթոռակալացն՝ սուրբ եւ աստուածահաճոյ կաթողիկոսացս հանգուցելոյն առ Աստուած՝ Տեառն Մօսէսի եւ յետ նորա հոգեւոր ձեռնասուն զաւակ նորին խստակրօն խարազնազգեացն, որ յաջորդեաց զտեղին՝ նորին հրամանաւն, եւ վասն անապատաւորաց պատճառ եւ նախասկիզբ լինողացն՝ թէ ո՞յք եղեն։

[76]

[77]

78. Յաղագս Սըսայ Կիլիկեցւոց աթոռակալաց թէ ո՞յք էին եւ կամ յորո՞ց ժամանակաց սկսեալ եւ առ ո՞ք հասեալ մինչեւ ցառ մեզ։

[79]

[80]

[81]

[82]

[83]

[84]

[85]

[86]

[87]

[88]

89. Վասն Ճգնիկ վարդապետին Յակոբին, որ մականուն Թըթիկ կոչի։

[90]

91. Եւ վասն ժամանակի մեր լուեալ վարդապետացն՝ թէ ո՞յք էին կամ ո՞վ են այժմ ի ներկայս եւ յանցեալս։

[92]

[93]

[94]

[95]

[96]

97. Վասն Միջագեաց վարդապետացն՝ թէ ո՞վ ոք էին ի մերում ժամանակի։

[98]

[99]

[100]

[101]

[102]

[103]

[104]

105. Վասն Սրապիոն կաթողիկոսին Եդեսացոյն Ուռֆայեցոյ։

[106]

[107]

[108]

[109]

110. Եւ արդ աստանօր սկիզբն արասցուք արեւելեան Ոստան գաւառաց վարդապետացն եւ Մոկացոց եւ Բաղեշցոցն՝ ի մերում ժամանակացս մինչեւ ցայժմոյս։

[111]

[112]

113. Վասն Սիմէոն մեծ աւագ վարդապետին։

114. Եւ յաղագս Յովհաննէս վարդապետին Բաղշեցոյ, որ Յովիկն կոչէին։

[115]

116. Վասն սքանչելի նորասքանչ հրաշիցն որ եղեն ի գերեզմանէ նորա։

117. Եւ պատմութիւն մեծ վարդապետին՝ Բաղշեցի Բարսեղին, ամենագովելի փիլիսոփային։

118. Պատմութիւն եւ վարք Կարապետ վարդապետին Մոկացոյն։

119. Եւ այլ մեր գաւառաց վարդապետացն հնոց եւ նորոց, որ զոմանց լուեալ եմք եւ զոմանս տեսեալ։

[120]

121. Վասն Ձորակի վանաց Յովհաննէս վարդապետին։

[122]

[123]

[124]

[125]

[126]

[127]

[128]

[129]

130. Պատմութիւն Ղազար անուն վարդապետին Բաբերդացոյ, որ անցեալ ամին վաղճանեալ եղեւ, որ էր թվ. ՌՁԳ (1634)։

131. Վասն Ազարիա փիլիսոփային։

132. Վասն սուտ խաբեբայից, որ վարդապետ անուամբ շրջէին ի վերայ երկրի ընդ ժամանակս ժամանակս, որպէս այժմ բազումք։

[133]

[134]

135. Վասն անառակութեան, որ Չանկչի ասէին։

[136]

[137]

138. Պատմութիւն վասն Ոսկեանն, որ Պուռնսուզ։

[139]

140. Վասն մոլորելոյ պոռնիկ սարկաւագին Սաֆար անուն եւ խաբելոյն ի դիւաց երկուց, որ ի յՈւռումէլի ի Սիլիսրայ քաղաքին։

141. Պատմութիւն վասն անառակ խաբեբայ Յովհաննէսին Ալպուստանցոյն։

142. Վասն կնոջն, որ յԵրեւանայ աշխարհին գեղջն որ կոչի Սէրկավըլի՝ հուպ Սաղմոսավանացն։

143. Վասն երկու խաբեբայիցն սուտանուն ճգնաւորացն, որ ապստամբեալք ի յարեւելից անապատից միաբանութենէն։

144. Եւ դարձեալ խաբեբայի միոջ ի նոյն անապատէն Տաթեւոյ լինելով եւ ըմբռնուելով ի Կոստանդինուպօլիս ի Խաչատուր վարդապետէն։

145. Վասն հպարտացեալ կրօնաւորի միոյ, որ մականուն Մխլոյ ասէին։

146. Վասն սուտ իրիցութիւն եւ քահանայութիւն առնելով աշխարհականաց։

[147]

[148]

[149]

[150]

[151]

[152]

[153]

[154]

[155]

156. Պատմութիւն եւ վարք աղաւաշի միոջ Խաչատուրի Կաֆայեցոյ՝ թվին ՌԽԸ (1599)։

157. Վասն Խաչատուր անուն կրօնաւորի մի այլ, որ յառաջ քան զայս երեւեալ, զսուտն աւ զտեղին ոչ գիտելով։

158. Վասն Յովհաննէս կուսակրօն աբեղային մերոյ, որ մականուն Քարծար կոչէին վասն քարավէժս թաքնելոյն։

[159]

[160]

161. Վասն սուրկունին։

[162]

163. Եւ վասն Անդրիանուպօլսոյ եղած նորեկ հայոցն եւ տաճիկ ազգաց թշուառութեանցն, որ արբին ի ձեռանէ Տեառն զմրուր դառնութեանն ի ծովացեալ մեղաց իմոց։

164. Պատմութիւն եւ նահատակութիւն Ուրֆայ ժամակոչին եւ ոմն տաճկահաւատ պարսկին։

165. Պատմութիւն եւ վարք այլ ոմն պարսկի տաճկահաւատի, որ ի Թաբօրական լերինն, զոր տեսեալ յԵրուսաղէմայ ապտալին։

166. Վասն նահատակութեան Եգիպտոսի չաւուշին, որ էր թվ. ՌԾԴ (1605)։

167. Պատմութիւն Կոստանդինուպօլսոյ, որ եղեւ յամս Սուլթան վերջնոյ Մուրատին, որ յանուղղայ գնացից իւրոց եւ ի մոլեկանութենէ՝ անհնազանդք եղեն, եւ վասն ծովացեալ մեղաց մերոց, որ եղեւ կորուստ մեծամեծաց եւ արեանց հեղմունք բազում եւ անթիւք, որ եղեւ այսպիսի սխրալիք։

168. Վասն Աստուծով զօրանալոյ Սուլթան Մուրատին։

[169]

[170]

[171]

172. Պատմութիւն վասն առման Պաղտատին։

173. Վասն հերձուածոյն սերմանն, զոր սկսաւ գտիչն ամենայն չարեաց սատանայ ի վերայ բարի ցորենոյն, նախ Էջմիածինն ի ֆռանգ աբեղայէ միոջ յիզվիթէ։

[Ա]

[Բ]

[Գ]