Ժամանակագրութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Եւ յայս վերոյ գրեալ թվին ՌԾԲ (1603) ես Գրիգոր Դարանաղցի` սպասաւոր գրոց ի վերջին խնդրողաց բանին, եկի ի յԱրարատեան երկրէն ի յերկիրն Խախտեաց, որ այժմ Բաբերդ ասի, առ սաս երջանիկ հօրն մերոյ հոգեւորի` Սրապիոն քաջ հռետորի, որ յայնժամ էր ի վանս Վահանշինու եւ առաջնորդ էր սուրբ ուխտին ի յանբարի, դառն եւ դաժան ժամանակին, զոր եւ երրորդ մասն աշխարհիս ապականեալ էր ի վաղուց հետէ յայլադէմ ազգաց օտարոտաց խուժականաց: Եւ արդ այժմն սակաւ մնացեալն կրկին ապականեցաւ ի հինից իսմայէլացւոցն, որ անտէրունչ էին յայնժամ ամենայն աշխարհք եւ ամենայն ոք մոլորեալ են եւ ցրուեալք որպէս զոչխար կորստական, որ ոչ իցէ հովիւ, մանաւանդ ազգս հայոց, որ ոչ գոյր մխիթար յումեքէ եւ ոչ ոք որ ժողովէր զցրուեալսն ի մի: Եւ յամենայն կողմանց նեղութիւնք եւ վիշտք պատեալ պաշարեալ էին շուրջ զմեօք եւ վճարեցաւ բանն Ամովսածնոյն թէ` Ահ եւ գուբ եւ որոգայթ ի վերայ ձեր, բնակիչք երկրի, եւ որ փախիցէ յահէ անտի` անկցի ի գուբն, եւ որ ելանէ ի գբոյն` անկցի յորոգայթն: Եւ արդ այսպիսի արհաւիրք էին յամենայն կողմանց եւ սրբոց մարգարէապատում բանքերն ի գլուխ ելեալ կատարեցան, որ վասն ապագայից ժամանակացն խօսեցան տեսլեամբ եւ օրինակաւ, որպէս Աստուածաբան Աւետարանիչն Յովհաննէս ի Յայտնութեանն ետես զհամօրէն վտանգն աշխարհաց եւ սուրբն Գրիգոր Լուսաւորիչն եւ սուրբն Սահակ եւ Մեծն Ներսէս եւ սուրբ վարդապետն, որ մականուամբ Կոզեռն կոչեցեալ: Սոքա տեսլեամբ օրինակաց եւ բանիւ մարգարէութեամբ խօսեցան վասն աւերման աշխարհաց, մանաւանդ հայոց տանս, որ եւ զքակտումն ի հաւատոց եւ զխանգարումն օրինաց եւ ամենայն կրօնիցն եւ ամենայն բարեկարգութեանցն: Եւ զինչ որ ասացին եւ խօսեցան, ահաւասիկ եղեալ է արդեամբք եւ արդ կու կատարի ի ներկայս մեր եւ յապագայն` մինչեւ ի վաղճան աշխարհի: