Ժամանակագրութիւն

Այս Ղազար վարդապետս էր ի քաղաքէն Բաբերդոյ եւ բարի քրիստոնէի զաւակ եւ սնուցեալ սրբութեամբ, եւ սա մանուկ գոլով եւ պատանի, ի ժամ չարչարանաց վարդապետին մերոյ ի քաղաքին Բաբերդոյ, սա էր մինն ընդ Սիմէոնին, երկոքինն այլ ի յըմբռնման ժամին ի ներքոյ թեւին մտանելով վարդապետին եւ առ ոչինչ համարելով զգանալից լինելն ի պաշարողացն եւ յըմբռնողացն, մինչեւ ի գանն եւ ի բանդն զկնի գնացեալ, որպէս գրել եմք ի ՌԽԵ (1596) թվականին: Եւ այս Ղազարս կարի առաւել սիրող էր եւ յոյժ փափաքող էր ուսմանց, մանաւանդ գրչութեան արուեստականաց եւ եռայր հոգովն աստուածային: Որպէս ի մի տեղի կենալով մեր առ ոտս վարժապետին մերոյ, սա ընդ մեզ գոլով ամսօրեայ ժամանակ մի եւ հանապազ ինքն ընդ ինքեան զարմանալի տուփք եւ փոք (?) եւ խորանքներ հանէր: Զոր յետոյ վասն չար հարկապահանջութեան չար ժամանակին ոչ կարացին տոկալ. այլ յարուցեալ գնացին ի Կարին քաղաքն Հարզուլումն` թէ բարով ապրին: Նա' առաւել եղեն չարիքն, որ յազդմանէ չարին ոմն ենկիչարի եւ բռնաւոր տեսեալ զգեղեցկութիւն պատանեկին եւ յափշտակեցին, եւ յետ երկու աւուրց փախեաւ գաղտ ի նոցանէն ի գիշերի առ հայրն իւր. եւ նա մազապուրծ եղեալ յամենայնէ, առեալ զմայրն եւ զաղայն, գիշերագնաց եղեալ փախստական յաշխարհէ յաշխարհ մինչեւ յերկիրն Գթաց, որ Լեհաց եւ Պուղտանաց, եւ անդէն ուսեալ տիրապէս գիր եւ ոսկեզարդ դեղագործութիւն եւ պատկերահանութիւն եւ գրեաց զաստուածաշունչ գիրս ի կրթութիւն իւր եւ յիշատակ հոգոյ: Եւ ընթերցեալ բազում գրեանս նրբից եւ արտաքնոց եւ զճառս իմաստնոց եւ զառակս նոցա եւ զդարձուածս բանից եւ զամենայն հանճարս աստուածաշունչ գրոց, եւ գնացեալ ի Հալապ մօտ Յովհաննէս կաթողիկոսն եւ կացեալ սուղ ժամանակ մի առ նա եւ առեալ գաւազան ի նմանէն եւ գնացեալ ի Պուղտան եւ զվանքն պարսպեալ ամրոցոյց շուրջանակի եւ շատ շինութիւն արար վանացն եւ գնացեալ ի Կաֆան, որ քարոզութիւն առնէր եւ վանից պակասութեան աղագաւ ողորմութիւն խնդրել, նա' ի հնարից չարին փորձութիւն երեկ ի վերան, որ մատնեցին զնա թաթար խանին` թէ լրտես է եկեալ ի յՈւռուսէն եւ ի Լեհէն, որ կալան զնա եւ եդին ի բանտս մահապարտաց եւ կամէր սպանանել չարաչար մահուամբ, որ տեղոյն քրիստոնեայքն հազիւ կարացին ի ձեռանէն ազատել բազում ընչիւք, եւ ելեալ եկաց ի վանս իւր, կեցեալ բարի վարուք եւ պարկեշտ առաքինութեամբ: Եւ էր կարի առաւել խոնարհասիրտ եւ հեզահոգի եւ առաւել երկիւղած ի Տեառնէ, զթած առ նեղեալս եւ ողորմած առ տնանկս եւ առ աղքատս, եւ փոխեցաւ առ Քրիստոս յոյսն ամենեցուն եւ թաղեցաւ յիւր շինեալ վանսն, որոյ յիշատակն օրհնութեամբ եղիցի, ամէն: