Ժամանակագրութիւն

Եւ մեր Ըռատօզիս այլ ի սկիզբն սուրկունէն, որ մայիսի իե. էր, թատպիր արարաք հնարք գտանել մնալոյ մինչ ի Խարիթեանցն եւ ի Դեմետրեայ տօնիցն, որ հոռոմոցն եւ տաճկացն մեծ նշանաւոր աւուրք են եւ կէտ սահմանի ամենայն իրաց, որ ղասում կունի ասեն: Գնացին երկու ոմանք, նախ` Խոճայ Փանոսն եւ Հազարապետն գտին զոմն այր Լուսիկ անուն հայ` յերկրէն Կամախոյ` Մարէուց գեղջէն, եւ միջնորդ արարին զնա առ քոխիայ Սուլթանին` քըւեր թագաւորին, որ Աշա ասեն: Այն քոխիայ միջնորդ խաթունն, որ մեծ փաշայի կին լինելով յառաջագոյն եւ նօտար Սուլթանին, այսինքն ազիճի, եւ նորին միջնորդութեամբն հասկացուցին Աշա Սուլթանին, որ կին է Մուրթազա փաշային, որ այժմ իշխան եւ վազիրն լինելով ամենայն հայոց, նստելով ի նոր առեալ քաղաքին Երեւանայ: Եւ ծանուցին այս Սուլթանիս թէ` Թաքիրտաղի եղած հայերն կու խնդրեն ի քէն որ մէկ պայմանի գիր առնուս ի փաշայէն` մինչ ի ղասումի օրն, որ բամբակ ունինք ցանած եւ շատ այգիք ունիմք, վեր առնումք զարդիւնս արմտեացն մերոց, եւ ապա յետ այնորիկ որպէս որ հրամայէք` այնպէս առնեմք: Եւ ցոյց ետուն զյառաջագոյն հին յամրերն, որ Սուլթան Ահմատի ժամանակին վերայ նոր ճամիին թեմ լինելով եւ յետոյ աւերեցին չար ծառայքն, յորժամ սպանին զՍուլթան Օսմանն: Եւ վաղվաղակի խնդութեամբ ընկալաւ եւ ետուր ինքն Սուլթանն (Աշա) գիր հրամանի եւ պայմանի մինչեւ ցնշանաւոր օրն այն: Եւ յետոյ այլ յամբեր հանեց ի փաշայէն եւ ի տաֆտարտարէն վասն հաստատուն մնալոյ, եւ զառաջին հին յամրեր վայր դրին մինչ որ գալ թագաւորին, զի ցոյց տացեն եւ ծանուսցեն նմա զորպէս եղեալն մեր` զառաջին եւ զվերջինս: Եւ այսպէս Աստուծոյ աջողութեամբն մնացաք մինչեւ ցայսօր, որ է դեկտեմբերի իա:

Եւ այս աւուրքս եկն թագաւորն ի պատերազամէն, եւ ոչ գիտեմք զապայն` թէ զի՞նչ հրամայելոց է մեզ եւ ամենեցունց մնացելոցն, որ կան ի կասկածի եւ ի դողման: Եւ մեր այսքան հրամանառնութեանս մօտ երեք բեռն ստակ գնաց յետ եւ յառաջն: Եւ մեք եւ Ռայիս Ներսէսն եւ Խոճայ Փանոսն եւ իրիցփոխան Պետրոսն, Հազարապետն եւ այն Լուսիկն եւ մանաւանդ խեղճ քահանայքն ի ստակին ժողովելն եւ ոմանք յերթեւեկութիւնն ի Ըստամբօլ եւ ոմանք աստ` յանզգամ ժողովրդոց ձեռանէն բազում նահատակութիւն կրեցին եւ կու կրեն դեռ այժմն զնոցա չարախորհութիւնն եւ զչապախօսութիւնն ի յոմանց չարեաց ամբարշտաց: Զոր եւ աղաչեմ զամենագութն, զերկայնամիտ եւ բազումողորմն Աստուած, զի ապաշխարութիւն համարեսցի նոցա եւ ջնջումն մեղաց եւ անօրէնութեան իւրեանց, ըստ այնմ` ջնջան լիցի մեղաւորն արդարոց: