Ժամանակագրութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Եւ ի մեր մանկատիպ երիտասարդութեան ժամանակին երկու վարդապետք կային, մինն` Ըռըստագէս անուն եւ միւսն` Վրթանէս: Վրթանէսն մեծ եւ Ըռըստագէսն կրսեր, ի նոյն Երկանի գեղջէն: Ըռըստագէսն խիստ հեզ էր եւ խոնարհոգի եւ շինական եւ հողագործ. եւ Վրթանէսն ժամանակ մի եկեր մեր Աւագ վանքն է կացեր, շատ չարչարանք է կրեր ի քրդերաց դողոցն, որպէս ինքն է գանկատեր թէ` ի մէկ գիշերն հինգ անգամ կոխեցին զվանքն: Եւ թէ որպէս եղեւ յետոյ որ ելեր յիւր վանքն է գնացեր, խիստ կարի ծերութեան ծայրն էր հասել եւ ի վերայ ծերութեանն դժնդակ ախտ ցաւոց պատահելով իւրն, վէր մի իբր զթութ ելեալ յունացն վերոյ եւ խռովելով վիրին, որդնալից եղեալ, որպէս զՅովբ եւ շարաւալից հոտեալ, կերեալ որդանցն զերկոսին աչսն եւ մտեալ յուղեղսն: Հինգ ամ այնպէս եկաց որդնալից, որ մեք այլ ժողովոց աղագաւ ի հետ Սեպուհոյ Լուսաւորչի հօր վանացն պատահեցաք ի գիւղն Երկանի եւ լսեցաք զվտանգեալն եւ գնացաք ի տեսութիւն: Դեռ յայնժամն մինակն ողջ էր եւ տերեւալից ոստ ունելով ի ձեռին, փախուցանէր զճանճերն ի տօթացեալ ժամանակին, որ աւուրքն ամարային էին. եւ յորժամ ետես զմեզ. ելաց դառնապէս. եւ ողջունեցաք զինքն եւ սկսաք մխիթարել: Նա սկսաւ ասել թէ` յորժամ ես զամենայն վշտագնեալ մխիթարէի աստուածաշունչ գրովք եւ պատմութեամբք, եւ արդ եւս զի՞նչ պիտոյ է ինձ ասել, այլ գոհանամ զԱստուծոյ եւ խնդրեմ ի նմանէ, զի ապաշխարութիւն համարեսցի ինձ: Եւ ողջունեալ խնդրեցաք օրհնութիւնս եւ գնացաք ի գիւղն: Եւ յետ հենգ ամացն յորժամ եհաս օր վաղճանին, նա' որդունքն ինքնին ելեալ ի մարմնոյն եւ գնացին եւ փոխանակ դառն հոտոյն, հոտ անոյշ բուրեաց ի մարմնոյն եւ թաղեցաք զնա սաղմոսիւք եւ օրհնութեամբ ընդ այլ վարդապետացն, որոյ աղօթիւքն ողորմեսցի Քրիստոս Աստուած մեզ եւ ամենայն հաւատացելոց: Եւ այս եղեւ ի թվին ՌԽԸ (1599), եւ ոմն ծեր աբեղայ` Թումայ անուն ի նոյն վանացն` թաղեալ է զնա եւ եկեալ ի Բաբերդու Ոստեղավանքն, պատմեաց երկու վարդապետացն` մեր Սրապիոնին եւ Ղազար վարդապետին, որ էին ի նոյն ժամին երկոքին ի միասին եւ վանաց առաջնորդին` Թադէոս եպիսկոպոսին եւ այլ միաբանիցն առաջի. եւ ամենեքեան լուեալ` փառս ետուն Աստուծոյ: