Ժամանակագրութիւն

Այլ այսպէս գրելով մեր զճառս խաբեբայ կեղծաւորացն, որպէս Տէրն մեր զանհաւատսն եւ զկեղծաւորսն ի մի դասէ, որպէս այն որ ասէ թէ` Կտրեսցէ զմէջ եւ զմասն նորա ընդ կեղծաւորս եւ այլն: Այլ զգուշացուցանելոյ աղագաւ գրեցի ձեզ, զի մի վաղվաղկոտ լիցիք եւ զիւրահաւանք յանծանօթս պատահողաց ձեզ այսպիսեացս, որպէս գրեցաք: Զի առաքեալն Յակոբոս գրէ յընդհանրական թղթին թէ` Սիրելի'ք, ամենայն ոգոյ մի' հաւատայք, այլ ընտրեցէ'ք զհոգին ճշմարտութեան եւ զհոգին խաբէութեան: Եւ ոչ եթէ ամենայն ճշմարիտ առաքինասէր անձանց գրեմք զայս, որք սրբութեամբ են սնեալ ի վանսն եւ յանապատս են` բնակելով ի մէջ եղբարց միասնականաց, գուցէ վասն պիտոյից հարցն ուղարկելով հաստատուն կնքեալ նամակաւ, եւ բազմաց զնա գիտելով. հարկ եւ արժան է զխնդիրս նոցա կատարելով եւ ուղարկելով, եւ թէ` վարդապետք անուանք իցեն եւ աշակերտք եւ սպասաւորք իցեն բանից սուրբ գրոցն ճշմարտութեան եւ մաքուր վարուք վարժեալք, յորժամ կու շրջին իբրեւ զլուսաւորս ի մէջ աշխարհի, առնելով եւ ուսուցանելով զպատուիրեալսն ի Տեառնէ, սուրբ եւ առաքինի վարուքն աւրինակ բազմաց լինելով, եւ բազմաց զնա գիտելով կամ լսելով ի կանուխ ժամանակաց հետէ: Որպէս զԱզարեան եւ զԱնարծաթ Յովհաննէս, որ առ Աստուած փոխեցան, Ազարիան ծովասոյզ լինելով եւ Յովհաննէս Անարծաթն բարի մահուամբ առ Աստուած փոխելով ի Յալու կողմն ի Նիկիոյ գաւառին` ի վաճառատեղիս, որ Պաղարքոյի ասեն, ի գիւղն Պէլանկի, որ Տումանտաղի ասեն տաճիկ բառիւ, եւ թաղեալ կայ ի նշանաւոր տեղոջ եւ առնէ բազում նշանս եւ սքանչելիս ի ցաւագարս եւ յախտաժէտս ի փառս Քրիստոսի Աստուծոյ մերոյ:

Եւ զայս Յովհաննիսիս վարքն սոսկալի եւ զարմանալի տեսողացն, որ իբրեւ զՄելի եպիսկոպոսն եւ զՄարտիանէ շրջելով ի վերայ աշխարհի մերկ եւ բոկ եւ անինչ, վասն որոյ եւ Անարծաթ կոչեցաւ, անկեր եւ անխում եւ թափառի շրջումն, ո՞կարէ մի ըստ միոջէ պատմել եւ կամ ընդ գրով արկանել զհրեշտակակրօն վարս նորա, զի անմարմին ի մարմնի գոլով, հիացուցանելով զտեսողս եւ զլսողս ամենայն ազգաց, որ էր թվ. ՌՀԷ (1628), որ եղեւ հանգիստ եւ վերափոխումն սորա, որոյ յիշատակն օրհնութեամբ եղիցի:

Այլ այսպիսեացս ո՞ պապանձեալ բերան եւ կարկեալ լեզու կարէ ինչ հակառակազրոյց ասել կամ խօսել, որպէս ասէ եւ գրէ յընդհանրական թղթին իւրոյ Մեծն Ներսէս Կլայեցին վասն աբեղայից եւ միայնակեցաց` զամենայն կանոնս եւ զամենայն վարս եւ զմիջոց աշխարհականաց բնակողաց եւ վարդապետական անուն շրջողաց եւ հիւրութեամբ պատահելով վաղճան հասելոցն եւ կարի ծերացելոցն եւ ցաւագնոտացն, որ անխնամ լինելով ի վանորայսն: Ոչ զսոսա զամենեսեան անգոսնեմք, այլ զսոցա զոմանս յորդորական բան է գրել եւ զամանց աղաչեր թէ` վասն Աստուծոյ պէտ կալէ'ք, թէ զինչ որ նոցա առնէք, Հօր Աստուծոյ է համարել: