Ժամանակագրութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

 

Դարձեալ յայսմ թվոյս, որ ՌՀԱ (1622)ին եւ հոկտեմբերի ամսոյն ժգ. ին, իւրեանց յիւրեանքն կամացն հրաման հանին յանուն թագաւորին վասն տղայի ժողովելոյ ի քրիստոնէիցն, եւ ելեալ գնացին յամենայն աշխարհն բնական հոռոմոց եւ հայոց, բայց ի փարաքանդայից, որ ցրուեալ են յԱնատօլ եւ յՈւռումէլս: Եւ եկն աստ այժմ Պայրամ փաշաս, որ ղայմաղամ է յԸստամբօլն, որ յայնժամն շուրվարճի էր, նա էր որ եկ յամենայն Ուռումէլս ի ժողովել. ո'չ թէ զտղայք միայն առնուին, այլ շատ դրամ խնդրէին ընդ տղայոցն: Եւ ի մեր Արզրումին փաշալըխն, որ Յապազան էր, տակաւին չէր ապստամբութեան անուն առեր, նա չետ թոյլ մտանել յաշխարհն իւր: Եւ այլ մօտահաս աշխարհացն եւ Յամթայ փաշալըխն այլ չետ թոյլ մտանել մեր Հալապ աֆէնդին, որ յոյժ բարեկամ է հայոց, որ յայն ժամանակին անդ էր տէր տեղոյն եւ ամենայն հայոցն շատ օգուտ եհաս: Կուռճի ներքինի Մահամմատ փաշայն, որ կարի առաւել թշնամի էր հայոց, կամ ունէր իսպառ ջնջել զազգն հայոց, տե'ս որ չէր հնար ջնջելոյ, նա հնարեց զհարկապահանջութեամբ նեղել եւ հալածել. հրաման արար, որ երեք ցեղ առնուն զխարաճն` տասնական, հինգական, երեքական: Յետոյ այս որ ժողովող էր, դորա խիստ ողորմած ասացին եւ գթած, որ շատ աղքատաց ինքն տայր. նա' ելեալ մեր գնացեալ մօտն եւ ղալէ գիր տարաք եւ շատ բանք ասացաք, նա ինքն այլ ասաց թէ` դուք այլ խնդրեցէ'ք յԱստուծոյ եւ մեք այլ` որ պատուհասի, որ եղեւ այնպէս, որ սրախողխող արարին զինքն ի մէջ տիւանին յոչինչ պէտս: Եւ առեալ գնաց զգիրն յալէ Հալապ աֆէնդին ընդ մուֆտուն եւ ընդ Խալիլ փաշային եւ ընդ Պէքիր տաֆտարտարին, որ լաւ մարդ էր, երեք միաբանութեամբ յարզ արարին այս Սուլթան Մուրատիս, որ զտասն եւ զհինգ յետ գնաց եւ երեք հարիւր վաթսուն եւ հինգ կապեցին: Եւ թէ ոչ էր այսպիսին արարեալ, շատոք տի տաճկնային, որ թվին ՌՀԵ (1616)ին: Եւ տէր Աստուած վարձահատոյց լիցի նոցա որպէս գիտէ կշռել եւ հատուցանել: