Ժամանակագրութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Եւ էր Տէր Խաչատուր անուն աբեղայս այս ի մեր մանկական ժամանակին, որ երեւեալ սորա ի մեր խեղաթիւր կարգ եւ կրօնք խառնակեալ ժամանակի, այլ խաւարն անգիտութեան շուրջ պատելով զամենեսեան եւ բարեկարգութիւնք բնաւ ոչ ուրեք երեւեալ ի վանորայսն, որ միայն սուտ անուամբ էր վանք եւ աբեղայք, որ աշխարհականաց տունք շատ լաւք էին քան սուտանուն վանորայքն, մանաւանդ Կամախոյն եւ Երզնկոյն, որք նստէաք ի խաւարի եւ ի ստուերս մահու: Լինէր որ ի քաղաքունայքն գնայաք, ժամ ու պատարագ, այսմաւուրաց ձայն եւ քարոզ եւ խրատ լսէաք, թէ ոչ` ի խաւարի կայաք, կուր կուրի առաջնորդելով անկեալ կայաք ի խորխորատս: Եւ յայնմ խաւար եւ նսեմ ժամանակին երեւեալ այս սուրբ, առաքինասէր եւ մաքուր վարուք կրօնաւորս Խաչատուր, շրջելով ի յԵրզնկոյ եւ Կամախոյ վանորայսն եւ բնաւ ամենեւին ի գիւղ կամ ի քաղաք չէր մտաներ եւ ոչ առնոյր ինչ յումեքէ, այլ միայն մէկ իսպիտակ վալա շալ չուխայ ունելով վերարկու անձին: Եւ ուր վանք որ գնայր մէկ մորթ ներքարկ արկանէր եւ քար կամ փայտ դնելով ի ներքոյ գլխոյն եւ հանապազ աշխատէր ի գործ վանացն, եւ ոչ կամէր դատարկութեամբ կալ ի գործոյ: Եւ հանապազ սաղմոսէր եւ շարական քաղէր ընդ գործոյն վասն առաւել սերտութեանն, որ ես զ«Երգեցէքեին մէկ քանի պատշաճն ի նմանէ առնելով դաս` գեղեցիկ գունով եւ խաղով: Եւ էր հեզահոգի եւ խոնարհամիտ եւ անփառամոլ. որքան դիմանայր` թէ մէկ ամիս կամ երկու կամ առաւել երեք, ոչ նեղէր եւ տրտմեցուցանէր զոք եւ ոչ տրտնջայր յումեքէ: Եւ յորժամ իւր ուխտի պայմանին լնոյր, նա' բնաւ ումեք չեր յայտներ զգնալն, ի գիշերի յարուցեալ գաղտ գնայր իբր զփախստական, եւ ի ժամ առաւօտեան աղօթին այլ ոչ գտանէին եւ ափսոսային աւաղելով, եւ յետ քանի աւուրց լսէին որ այս անուն վանքն է: Եւ որպէս զՄարտիանէ փախչէր. եւ ասացին թէ` սա այլ ի Տաթեւու անապատն է գնացեր եւ անդ է վաղճաներ ի մէջ եղբարցն սրբոց ի փառս Քրիստոսի, որոյ յիշատակն օրհնութեամբ եղիցի. ամէն: