Ժամանակագրութիւն

Դարձեալ թվ. ՌԾԶ (1607) որ եղեալ է, պատմեաց մեզ այս Թորոսս մեծասքանչ, հրաշալի, նախախնամական գթութիւն մի եւ մեծ ողորմութիւն եւ առատ պարգեւ մի յԱստուծոյ եղեալ ի վերայ տառապելոց ազգացն ղօղելոց ի լերինն, զոր յառաջագոյն մէկ քանի մարդիկ ասացին մեզ զայս հրաշս, նա` անհաւատալի թուաց մեզ, որ անփոյթ արաք ի գրելոյ: Յորժամ որ այս Խոճայ Թորոս վկայեաց, որ ինքն արուեստիւ հացեփիչ է, թէ` ի ժամանակին յայնմիկ, որ ամէն աշխարհով խիզան էաք եղեալ փախստականք ի յահէ նեղչաց եւ սպաննող ջալալոցն, նա' անսուաղ գոլով եւ սովալլուկ լինելով բազմութեանն, որ անդ էին ի լերինն ի թաքստեան` արանց, կանաց, մարց եւ մանկանց հաւատացելոց եւ անհաւատից, մեծակական գոչումն ողբոց եւ աղաղակի բարձեալ առ Աստուած ի վեր ի նքթելոյ սովոյն սաստկութենէ ի լերին, զոր Ալատաղ ասեն, ի մէջ Կոնիոյ եւ Աղսարայոյ, յերի կալով Գաղատիոյ, որ այժմ Անկուրիայ կոչի: Յետ այս գոչմանս եւ աղաղակիս առ Աստուած, նա որ լսողն հանապազ ձագուց ագռաւուց, որպէս ասեն Յոբ եւ Դաւիթ թէ` Ո տայ կերակուր ձագուց ագռաւուց, եւ որ ի կարգին, եւ Յոբ թէ` Ձագք նոցա առ Տէր աղաղակեսցեն, որ զմեկնութիւն սոցա ասիցն յերկարումն կառնէ առաջի արկեալ գրելոցս, թէ որպէս աղաղակին յամենայն լրման ամի կու լսէ նոցա հանապազ եւ կու կերակրէ զնոսա առանց մօր` յօրէ յայնմանէ յորժամ ի ձուէն կու հանէ եւ փախչի մայրն վասն սպիտակաթիւր լինելոյն. Աստուածն ամենայնի, որ այնպէս սքանչելի հնարիւք կու կերակրէ զնոսա, նա կարող է զմարդիկք, որ քան զամենայն զգալի արարածս լաւք են, կերակրել յորժամ աղաղակեն առ նա յամենայն սրտէ եւ ի զօրութենէ, որպէս լուաւ սոցա վաղվաղակի եւ կատարեաց զխնդրելին: Յորժամ որ լուսացաւ, զինչ նայեցեալ տեսաք, որ լերին ի ստորոտն կու ճերմկտայ իսպիտակափայլ որակօք, զոր երեկոյին ոչ գոյր եւ անձրեւ ոչ տեղեաց, որ ասէաք թէ ձիւն է: Եւ յորժամ մերձ գնացաք, վեր առաք, փորձեցաք եւ տեսաք որ ստոյգ ալիւր էր: Եւ ես ինքնին տեսող եղէ, ասաց այս Թորոսս, եւ եփեցի խմորով եւ ստոյգ սուրբ հաց եղեւ: Կերան եւ յագեցան եւ գոհացան զԱստուծոյ, մինչ զի տեւեաց տարի եւ կէս, որ գային ամենայն շրջակայ գաւառք գրաստիւք եւ կերակրեալք լինէին ի պարգեւացն Աստուծոյ: Եւ լուր եղեւ յականջս բռնաւորաց տաճկաց, եւ եկին ղապալայ դրին ի վերայ, որ է ինթիզամ: Նա' ի միւս առաւօտին որ լուսացաւ, զինչ տեսաք` որ իսպիտակ քար էր դարձել զուտ եւ կարծր` ի հրամանէն Աստուծոյ, որ զպարգեւքն Աստուծոյ արգելին ի քաղցելոցն: