Ժամանակագրութիւն

Եւ ՌԿԵ (1616) թվականին հրաժարեցի կամօք իմովք եւ ոչ ի հարկէ կամ ի բռնութենէ ուրուք եւ հրամանաւ արքունի հրովարտակաւ ելեալ յայտնապէս կամօք ամենայն քահանայիցն եւ ժողովրդոցն ուղի անկեալ գնացաք յԵրուսաղէմ, երկու զատիկ անդ արարաք: Եւ նաւեալ գնացաք ի Կիպրոս, եւ ելեալ յանապատ մի ի միաբանակաց վանսն, որ Սուրբ Մակար ասի, որ էր խբթոց ազգացն, նոքա սպառեր են մեր ազգացն են տուեր, որ կայր անդ ի մեր ազգացն երկու աբեղայ, մէկ քահանայ Խաչատուր անուն եւ որ այժմ վարդապետ է եւ առաջնորդ ջօղացոցն, եւ միւսն` Վարդան մոնոզոն, որ այժմ քահանայ է, որ յայսմ ամի եկն ի տեսութիւն մեզ անտից հետէ եւ գնաց դարձեալ ի վանսն, զի նա է հայր վանացն, եւ երկու երեք այլ աղօթաւոր ծերք: Եւ կացաք հետ մեր Դանիէլիս անդ երկոտասան ամիս եւ խիստ հաճեցաք բնակիլ անդ վասն անդորրութեան եւ ապահովութեան եւ ամենունակ վայելուչ տեղոյն, որ մասն էր դրախտին ի յերկրի: Նա' ոչ եթող զմեզ սատանայ, ազգի ազգի փորձանք յարոյց ի վերայ մեր եւ եհան անտից եւ ելեալ եկաք կրկին անգամ յայս աշխարհ եւ կացաք զեօթն տարի եւ Աստուծոյ աջողութեամբն կրկին գնացաք յԵրուսաղէմ եւ երկու զատիկ այլ կացաք անդ հինգ մարդով, որ մինն այս Դանիէլ եպիսկոպոսն էր եւ տէր Գասպարն եւ Սարգիս վարդապետն եւ նոր միակեացն որ անտես մեզ, որ այժմ առ Աստուած է փոխեալ յԵրուսեղէմ. Աստուած ողորմի իւր հոգոյն:

Եւ յետ երկու զատկին ջանք եդաք թէ ցամաքովն գնամք ի Հալապ եւ անտից ի սիլա ի մեր աշխարհն, որ վաղուց հետէ կու ցանկայաք, նա' երկիւղ ահից անօրինաց գիշատողացն չէաք իշխեր գնալ վասն երկու պատճառի, նախ` որ Յապազային վերայ հանապազ ի պատերազմ էին ի յԱրզրումի սանճախն, որպէս յետոյ գրելոց եմք զնորա պատմութիւնն, թէ Տէր կամեսցի, երկրորդ` որ յԸստամբօլու ի վեր մեծանուն մարդն այլ չի ազատիր ի կեղեքողացն, վասն այն պատճառին յետի անգամս շատն այն էր գնալն յԵրուսաղէմ, որ նորա պատճառաւն գնամք ի վեր` թէ ահաւասիկ յԵրուսաղեմայ, որ անօրէնք զմեզ չտառապեցուցանեն եւ տուժեն եւ նեղեն եւ անհանգիստ առնեն:

Նա' ոնց հասաք մեծաւ աշխատութեամբ ի Հալապ, նա' ի մեր քաղաքէն երկու անուանի մարդիկ եկեալ էին եւ բօթալից խապարնի ետուն թէ` այնպէս սրոյ եւ սովոյ եւ գերութեան միջոյ է աշխարհքն մեր քան զառաջին ջալալոցն յաւելի, մանաւանդ եւս առաւել յայսմ ամի, որ հեծեալն մարախոյ պէս տարածել են եւ մանաւանդ տաթարին գայլազօրքն, որ ծուխ նոցա մինչեւ յերկինս է եւ շող սուսերացն իբրեւ զփայլակն կու ծփայ եւ կու փայլատակէ յուր կու գնաս: Ահա մեք այլ փախստական եմք. յերեք դիհաց ահ եւ երկիւղ կայ` պարսից եւ Յապազին եւ թագաւորին հեծելազօրին: Թէ անդ էիր, նա' շատոց փախստական էիր լեալ. այժմ ի մէջ արիւնարբուա՞ց կու կամիս գնալ, որ ի հողէն եւ ի ջրէն արիւնահոտ կուգայ, եւ վազիրն Խալիլ փաշան է, որ թոյլամորթ է եւ երկչոտ, որ բնաւ ասախ չունի եւ ոչ ահարկութիւն: Նա' շուար մնացաք եւ տարակուսեալ եւ ապաշաւեալ աւաղեցաք, որ չը գնացաք ի հետ Ըստամբօլու ուխտաւորացն ծովով, որ դիւրին էր եւ ի կարճոյ ճանապարհն եւ սակաւածախ, որ բեռնակրաց կերակուրն բաւական էր տանել զմեզ. այլ ի հարկէ յոչ կամաւ դարձաք անդրէն ի հետ Յերուսաղէմայ դատաւորին, որ մանզուլ էր եւ յԸստամբօլ կու գնայր, ի հետ նորա եկաք մինչ ի Հալապ եւ դարձեալ գնացաք եւ եկաք զկնի նորա յԸստամբօլս, որ էր թվին ՌՀԷ (1628):