Ժամանակագրութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Եւ եղեւ այլ ոմն Մելքիսեդ աբեղայ, որ մականուն Հերիսա ասէին, եւ էր նա ի յԱմթայ կողմանցն, որ վարդապետութիւն առնէր, որ կարի յոյժ տգէտ եւ լոկ աշխարհական ի յըռամկաց եւ ոչ քաղաքացոց, որ զհասարակաց հանապազորդ ժամի փոխերն ոչ կարողանայր ասել, չէ թէ զքարոզ եւ զաղօթներն, որ ոչ կարողանայր պարզ եւ ըստուգ ասել, որ տխմար եւ կոզեռ տղայքն ի բերան առեալ ասեն զՃԾ սաղմոսն եւ շատ ոմանք` զշարականն այլ զամենայն, եւ ոմանք մանկունք եւ երիտասարդք ճարտար ընթերցմամբ գրոց հասարակաց գիտեն ընթեռնուլ պարզ եւ յիստակ, եւ նա բնաւ ամենեւին ոչ կարէր ընթեռնուլ զհասարակաց գիրս` զայսմաւուրաց եւ զճաշուց եւ զաւետարանի եւ զայլսն: Եւ ի բերան էր առեալ երեք չորս պատմութիւն եւ յամենայն ուրեք ասէր զնոսա. մինն զԵղկանայ եւ զմօրն Սամուէլի խնդրուածքն: Որ ի մեր Սեպուհոյ Լուսաւորչի հանգստարանի վանսն ի տօնի ի Գիւտ նշխարացն, որ աշխարհագումար ժողով կու լինէր ուխտաւորաց, զնա առաջնորդ էին եդեալ վասն անգիտութեան ժամանակին եւ տեղւոյն, նա' կանգնեցին ի քարոզքարին բարձր տեղոջ, զի պատմութիւն եւ քարոզ ասասցէ վասն աւուրն խորհրդոյ եւ վասն բազում չարչարանացն Սուրբ Լուսաւորչին եւ զհայսն լուսաւորելոյն եւ ամենայն սահմանադրութեանցն եւ վասն ո՞րպէս գալոյ ի լերինն եւ վասն Սուրբ Կուսին Մանեայ եւ վասն ո՞րպէս գտանելոյ իւր սուրբ մարմնոյն, նա բնաւ ամենեւին զմինն ի սոցանէ ոչ յիշեաց, որ ես ի մանկութեան տիսն ի պառաւանցն էի լուեալ զայս պատմութիւնք զոր գրեցի: Եթող զայս ամենայն եւ զՀեղի քահանայն եւ զԵղկանայ երկու կինն` զԱննայ եւ զՓեննանայի բանքն ասաց, որ կարի անյարմար էր, եւ փոխանակ լալոյն եւ կոծելով արտասուելոյն, ամենեքեան ծաղր արարին զնա եւ այպանեցին, այլ վասն վանաց խաթրին ոչ ի վեր հանին զարհամարհանսն, որպէս այժմ հանդերձիւք ոչխարաց Մազոտ գայլին, որ այլ անառակ է քան զայն, որպէս գրեալ եմք զնորա չարաչար խաբեբայ կաղծաւորութեան գործքերն ի թվականին [Ռ]ԾԴ (1605) ընդ Պարոն Ճգնաւորին:

Եւ այս Հերիսայի ժամանակին ի Սեպուհ լեառն էաք երիտասարդական հասակին եւ անտի գնացաք յաշակերտութիւն եւ տակաւին սա տիրէր վանացն, որ երկու եղբօրորդիք ունէր, մինն Առաքել անուն` լաւ հանճարեղ եւ իմաստուն, որ էր ինձ հաւասար ի հասակին, նա' այբբենն եւ զամենայն հեգսն ես գրեցի եւ կարդացուցի, եւ միւս եղբօրն որ Մկրտիչ էր անունն, զնա այլ շատ ուսուցի ընդ նմա եւ թողեալ գնացի ի Բաբերդ մօտ առ Սրապիոնն: Նա' չէին կարացել կեալ անդ, եւ ելեալ գնացել էին ի իՏիւրիկէ ի Վօտռի վանքն առաջնորդ էին եդեալ, նա' աւազակ քրդերն սպաննել էին զեղկելին: Եւ յետ այնորիկ երկու եղբօրորդիքն զարգացան եւ լաւ մարդիկ եղեն. մինն, որ Առաքելն էր, եպիսկոպոս եղեւ ձեռնադրեալ եւ նա է այժմոյս առաջնորդ Կեսարիոյ երկրին եւ վանացն եւ միւս եղբայրն երէց եւ քահանայ: Աստուած ողորմի իւր հոգոյն, որ նահատակ եղեւ, որ թեպէտ կարի առաւել տգէտ էր եւ անուսումն, այլ հեզ էր եւ խոնարհամիտ եւ երկիւղած եւ պարկեշտասէր, ոչ առաւել քան զիս եւ զժամանակիս շատ գիտնաւորքն, որ այսմ ժամանակի պառաւունքն շատ գիտեն քան զայն սուտ վարդապետքն, բայց չարք են եւ ամենամեղք եւ պիղծք: