Ժամանակագրութիւն

Եւ օր մի պառաւ մի այլ երեկ, որ հայ_հոռոմ ասեն աղթարմայք` ի Կեսարիոյ քաղաքէն լինելով եւ եկեալ ասելով թէ` ես կամիմ որ հայ լինիմ եւ ի ձեր օրէնսն դառնամ: Ես ասացի. մեք զքրիստոնէքն մէկ գետեմք եւ չէ օրէն մինն ի միւսն դառնալ, դու վասն ի՞նչ իրաց նեղեալ ես ի նոցանէն եւ կամիս դառնալ: Ասաց` այսչափ պարտուց ներքոյ կայ տղաս մէկ բռնաւոր ենկիչարոյ մի, հնար եւ ճար չունինք վճարելոյ, գնացի ի մեր հոռոմնին, երես չեն իտար. եւ այն բռնաւորն կասէ հանապազ թէ` ե'կ ուրացի'ր եւ ի մեր հաւատն դարձի'ր, որ զամենայն պարտսն օժտեմ. կու երկնչիմ` թէ զորդեկս դարձնէ ի հաւատոցն: Նա' ես այլ ասացի թէ` կա'ց ի հաւատդ քո, եւ հանի մէկ քանի ստակ տուի եւ յուսադրեցի թէ` քեզ լաւ ժողովք առնել տամ յեկեղեցոջն: Եւ արարաք ժողով ի ժամն, եւ ասացի թէ` կամի՞ս ձեր եպիսկոպոսին խապար զրկեմ, որ քեզ լաւ ողորմութիւն առնել տայ. նա' չկամեցաւ եւ ելեալ գնաց: Միւս օրն եկին թէ` այն պառաւ կինն, որ ժողովք արիր, ի մեծ ճումային դուռն տաճկացել է եւ թուրքերն ստակ կու ժողովեն իւրն: Եւ էանց երկու ամ ի վերայ, եւ մեք յԸստամբօլ ի Ղալաթայն էաք, այսպիսեաց խաբեբայից վերայ զրուց եղեւ, նա Բենկցի Մելքոն ասեն` լաւ երկիւղած մարդ է եւ մեզ հաւատարիմ բարեկամ, նա սկսաւ գովել եւ ճշմարտել զայն պառաւն աղէտաբար թէ` սուտք չատք են, այլ կեսարացի պառաւ մի այս ցեղ խղճեր կու պատմէ վասն իւր եւ որդոյն, նա իրաւ է: Եւ ես սկսայ` թէ ծանուցանեմ նմա զնորա որպիսութիւնն, նա' մի ոմն յառաջեաց քան զիս եւ ասաց թէ` քո գոված պառաւն յերեկեան օրն տեսի ի Սուլթան Պայազիտն, թուրքեր շուրջ կածէին թէ` իմանա կալտի: Եւ ապա ես սկսայ պատմել զոր ինչ արար, եւ նա ընդ ասելն վայր մնաց եւ փոշէման եղեւ: