Հայերէն Յիշատակարաններ

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 4160

Գրիչ` Պետրոս

Վայր` Հաւուց թառ

ա

<244b> [Ի վեց հա]րիւր երրորդի [ութսուն]երրորդի [եւ հինգ] թվա[կա]նիս (1236) [կ]ա[տ]արեցաւ սուրբ Աւետարանս [այս] Յիսուսի Քրիստոսի, ձեռամբ տխմար եւ մեղապարտս քահանէի, որ [կ]ոչիմ Սիմ[էո]ն եւ ի ձեռս քահանութեան Պետրոս, ի վանս Հաւո[ւց Թառ, ը]նդ հով[ան]եաւ Սուրբ Կարապետիս Յովանու: Եւ յայսմ ժամանակ[ի] փոխեց[աւ ի] Քրիստոս բարի եւ հոգեւոր հայր մեր Յոհան[նէս որ կո]չեցին զնա առ մեծ եպիսկո[պո]սն տէր Գրիգոր, որ \\\ի քահանայ, ընդ որում ողորմե[ս]ցի Քրիստոս նոցա եւ զ\\\ տացէ, որ ասաց առաքելոցն թէ Ուր ես եմ դուք ան\\\ սոցա եւ ծնաւղաց նոցա:

Եւ նստաւ յաթոռ \\\ ընտրեալ եւ պատուական սուրբ քահանայն Գէորգ\\\ [եղ]բաւրորդի եւ սնուցած տէր Գրիգորի, ընդ որում Տէր Աստուած աջողութիւն եւ հաստատ անի նորա\\\ կործանեսցէ զչարակամ նորա որպէս զփար[աւ]ոն: [Պ]ետրոս աղաչեմ զամե[նե]սե[ա]ն արտասուաւք եւ հառ[աչան]աւք զՎարդան եւ զԳրիգորէս վարդապետ հ[աւ]րեղբ[արք] իմ, զՇարազար եւ զԱրեւտիկին [քոյր]ք իմ, [Յո]վանէս եւ զՆրջիս` ծնաւղք իմ յաղաւթս յիշեցէք ընդ նմին զբարեպաշտ հայր մեր Խոցա[դեղն, զմայր] մեր Արքա, եւ զՍարգիս եւ զՀզարդեղ \\\[զծ]նաւղս նոցա` յաղաւթս յիշեցէք աղաչեմ:

բ

<74b> Գոյժ աղաղակի յոյժ լուաք յայսմ ամի, որ է ՈՁԵ (1236) յամսեանն յարաց Ժ (10) յաւուր կիւրակէի, եթէ զքաղաքաբերդն զԼաւռէ, զՍուրբ Մարի առին անաւրէն, այլասէռք զաւրք Տաթարին, եւ անխնամաբար որպէս եւ իւրն անմտութեան չարութիւնն` իբրեւ զծարաւի եւ զպասքեալ գազանք դիմեցին ի վերայ, եւ ետուն ճարակ սրոյ, եւ արբեցան արեամբ գառանցն գայլքն յափշտակողք անողորմաբար, որպէս ասէ Եզեկիէլ մարգարէն, թէ Մի ողորմիք երիտասարդին եւ կուսին, ծերոյն եւ տղային եւ այնչափ մինչեւ ներկան ամենայն վայրքն:

գ

<73b> Հաւատայ, զի ի ցանքս եւ ի համաբարբառսն Աւետարանի [սակաւ] մի աշխատեցայ:

դ

<140b> ԶՊետրոս գրիչ Սուրբ Աւետարանիս յաղաւթս յիշէ, ո՜վ սուրբ հայր:

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Յովսէփեան, Յիշատակարանք, էջ 913-914

Գրիչ` Իգնատիոս

ա

Ո՜վ անառատ գառինք անարատ հարսին եւ մանկունք նոր Սիովնի, յորժամ զմայլիք կենսատու Աւետարանաւս, զսակաւ աշխատողս յիշեցէք առաջի սուրբ եւ անբիծ խորհրդոյն եւ ասիցէք, թէ Տէր Աստուած ողորմեսցէ Խաչատրոյ եւ իւր ննջե[ցե]լոցն, ամէն:

բ

զԻգնատիոս մեղաւոր՝ ոսկենկար սուրբ Աւետարանիս յիշեա ի սուրբ աղաւթս քո, ո՜վ Տէր իմ։

գ

Ո՜վ մայր լուսոյ եւ բերկրանաց Աստուածածին միշտ կոյս, ընկալ զաւետարանութիւն որդոյ քո միածին… ի Խաչատրոյ` որպէս միածին որդին քո զայրւոյն խերե[ւ]իշն, եւ ողորմութիւն արա մեզ ի վերջին աւուրն:

դ

Զստացող սուրբ Աւետարանիս… եւ զԻգնատիոս մեղաւոր գրիչ յիշեսջիք ի տէր` աղաչեմ:

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Նոր Ջուղա 156, Տէր-Աւետիսեան, Ցուցակ, էջ 206-207

Գրիչ` Իգնատիոս

ա

<16a> ԶԻգնատիոս գծող սուրբ Աւետարանիս եւ զծնողս նորա յիշեալ, ո՜վ եղբայր, յորժամ կարդաս, ընդ նմին եւ զաշակերտ նորայ զՅովսէփ մի մոռանայցես ի բարի կամաց, եւ Աստուած զձեզ յիշէ ի բարի:

բ

<200b> ԶԻգնատիոս մեղաւոր գրիչ եւ զստացող սորա յիշեսջիք ի սուրբ յաղաւթս ձեր աղաչեմ:

գ

<316b> Տէր Աստուած ողորմեայ Իգնատիոս մեղաւոր գրչի:

դ

<503a> Փառք ամենասուրբ Երրորդութեանդ Հաւր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, որ զաւրացոյց զտկարս Իգնատիոս աւարտել զսա, ամէն:

ե

<124a> Զստացող սուրբ Աւետարանիս զպատրոն Բռնաւորն եւ զՏղատիկին եւ զծնաւղսն իւրեանց յաղաւթս \\\յիշեայ, ո՜վ Տէր իմ:

զ

Ստացող` Բռնաւոր

Շնորհիւ եւ ողորմութեամբն Աստուծոյ ես Բռնաւորս, ծառայ եւ կենակից իմ Տղայտիկին, յուսալով յողորմութիւնն Աստուծոյ, ստացաք զգանձս աստուածային ի մեր արդար վաստակոց, ի զարդ եւ ի պայծառութիւն սուրբ եկեղեցւոյ եւ ի վայելումն մանկանց առագաստի: Արդ, աղաչեմ զամենեսեան, որք լուսաւորիք ի սորին քաղցրածաւալ լուսոյ յիշեսջիք ի սուրբ յաղաւթս ձեր զիս զԲռնաւորս, եւ զսնուցաւղսն իմ` զբարեպաշտ իշխանաց իշխանն զպատրոն Դաւիթ Շոթռկանց, եւ զորդիսն իւր զքաջ եւ զանուանի պատրոնաց պատրոն Գրիգոր, եւ զորդիսն իւր զՍմբատ եւ զԱրջուկն եւ Արզուխաթունն, որոց յիշատակն աւրհնութեամբ եղիցի ի Քրիստոս:

Եւ արդ, գրեցաւ սայ ի վառն եւ ինեղ ժամանակի, յորում ամի առաւ մայրաքաղաքն Անի, արենգուփն կորուստն անթիւ հոգւոց: Ո՞ր բերան կամ լեզու կարէ պատմել զանողորմիցն ողորմնն ի յանաւրէն թաթարէն, ի թուիս ՈՁԵ (1236):

է

<404a>

Ի ծագմանն բանին Աստուծոյ եւ լնուլ զառածս մարգարէիցն եւ լուսաւորել զա[զ]գս ամենայն ըստ այնմ, թէ լցաւ երկիր գիտութեամբ Տառքն: Քանզի աստուածային սուրբքն երկրաւորաւքս ասացին իմանալ զերկնայինսն, ըստ որում եւ որք ի տունս թագաւորաց արքունական խորոցն հաւաստեցաւ գիտակք եւ քննիչք յառաջիկայ իրացն, սայնպէս եւ որ մերձ յիմանալիսն եւ Աստուած անմիջակ եւ անքակ պնդակացեալք նորախոց իսկապէս գիտակք ըստ առաքելոյն` թէ Ամենայն երեւոյթք նորաի սկզբանէ արարածովքս իմացեալ տեսին, քանզի աղ ասաց որ եւ համեմեցին զանհամութիւն աշխաւարի եւ զխաւար հոգոց փարատեցին. թուական ՈՁԵ (1236):

Արդ, ես Բռնաւորս, մեղուցեալ ծառայ Աստուծոյեւ ամուսին իմ Տղայտիկին` աղախին Քրիստոսի, ոչ ունելով մարմնաւոր զաւակ, ցանկացող եղաք հոգեւոր զաւակի, ըստ ասելոյն, թէ` Երանի որ ունիցի զաւակ ի Սիոն եւ ընտանի Երուսաղէմ, եւ այլ թէ` Պատուիրանք Տեառն լոյս են եւ լոյս տան աչաց իմոց, եւ այլ թէ` Ճրագ են բանք քո եւ լոյս տան շաւղաց իմոց:

Արդ, մեծ յուսով եւ հաւատով ստացայ զաստուածախաւս մատեանս զայս պայծառ նիւթով եւ գեղեցիկ գրով եւ ընտիր բանիւք, ցանկալի ամենայն տեսողաց ի յարդար վաստակոց իմոց, եւ աւանդեցի զսա ի հրեշտակաբնակ ուխտն Խծկաւնս, որ Տիկորոյ վանք կոչի, եւ Սուրբ Սարգիս եւ ի Սուրբ Գրիգոր եւ ի Սուրբ Յակոբ, ի ձեռըն Պաւղոս վարդապետին, որ է ամենայն բարեաց պատճառ, եւ աստուածապատիւ տէր Աբասայ եպիսկոպոսի եւ հաւր Սարգսի հեզի եւ ամենաբարոյ եւ այլ սուրբ միաբան եղբարց, որոց ողորմեսցի Քրիստոս Աստուած, ամէն:

Ո՜վ սուրբ մանկունքս ուխտի եկեղեցւոյ Աստուծոյ, աղերս թախանձանաց առաջի արկանեմ ամենեցուն եւ հայցեմք գորովագութ պաղատանաւք, յորժամ ընթեռնուք զաստուածախաւս պատգամս զայդ յիշեսջիք ի սուրբ յաղաւթս ձեր զիս զԲռնաւորս, եւ զկենակից իմ զՏղատիկինն, եւ զծնաւղսն մեր, եւ զեղբարսն, եւ զամենայն ազգայինս, ասելով Թողութիւն արա Քրիստոս ամենայն յանցանաց նոցա, ամէն: Իսկ զաստուածասաստ բարկութիւնն, որ եկն իվերա ամենայն աշխարհաց Հայոց եւ Վրաց եւ Տաճկաց ի մարդադէմ գազանաց զտաթարէն, պատմեսցուք զդառնութիւնս եւ զչարչարանս զժամանակիս, քանզի ոչ բաւեն միտք եւ լեզու զարիւնհեղութիւն եւ զկոտորումն ամենեցուն, զի ուսեալք են ի հաւրէն իւրեանց սատանայէ, զի նա մարդասպան է ի սկզբանէ այլակերպք, գիշակերք արիւնարբուք, ամենայն մեղաւք կատարեալք էին, ոչ ծանեան զարարիչն եւ ոչ զմտաւ ածէին զաւր ահեղ դատաստանին. ով են նոցա զաւրաւիգն` դեւք եւ սատանէք: Իսկ մարդասէրն Աստուած թոյլ ետ վասն մեղաց առնել զամենայն կամս իւրեանց:

Անթիւ էր աւերումն քաղաքաց եւ գաւառաց մինչեւ ի մեր սահմանս, որ էր թուականիս ՈՁԵ (1236): Այլ ես Բռնաւորս մեծ հաւատով եւ յուսով խնդրեմք սիրաբար ի սուրբ եւ ի պատուական եղբարցս, յորժամ Աւետարանն ի կարդալոյ վճարի հոգւոյն գալստեանն, երանի որում թողութիւն տացէքեւ զպատարագին պատեհն դուք հոգացէք:

ը

Ստացող` Աբաս եպիսկոպոս

<405b> Արդ, տէր Աբասս եպիսկոպոսս եւ վարդապետս Պաւղոս եւ հայր Գրիգոր եւ այլ միաբանքս հաստատեցաք յեկեղեցոյ դրանս, որ զեղիական եցկու շաբաթ աւրն զմին պատարագն անխաբան յամենայնամի Բռնաւորին առնեն, ով եւ լինի հայր, կատարիչք գրոյս աւրհնեալ եղիցին եւ խափանիչքն դատապարտեսցին յԱստուծոյ, զի Քրիստոսի սուրբ Աւետարանս այս պայծառ է քան զարեգակն եւ յիշատակ անջնջելի պարոն Բռնաւորին, ամէն:

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 6202 (909թ. )

Գրիչ` Իգնատիոս

ա

<2a> Եւ Իգնատիոս յոքնամեղ գրիչ յաղաւթ յիշեա, ո՜վ տէր իմ, եւ դու յիշեալ լիցիս ի Տէր, ամէն:

բ

<3a>

Քրիստոս Աստուած, ողորմեա Իգնատիոս նկարչի, ամէն:

Տէր Աստուած, ողորմեա ստացողի սորա, ամէն:

գ

<3b> Մեղայ քեզ Աստուած, ողորմեա ինձ Աստուած, յորժամ գայցես ի սոսկալի աւուրն:

դ

<5a>

Ո՜հ Թաթար, վայ աւուրն, որ եկիր անցուցեր զաշխարհս:

Ո՜հ ներեցեր Աստուած անչափ արիւնահեղութիւնս:

ե

<6a>

Աստուած ողորմեա ստացողի սորա եւ մեզ:

Տէր Աստուած ողորմեայ Իգնատիոսի, ամէն:

զ

<6b> Սուրբ նշան, ողորմեա մեղաւորիս Իգնատիոսի:

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Վենետիկ 99, Սարգիսեան, Ցուցակ Ա, էջ 443

ա

<242a> Փառք համագոյ եւ միասնական Սուրբ Երրորդութեանն, Հաւր ամենակալի, Որդւոյն միածնի. եւ Հոգւոյն Սրբոյ նորոգողի եւ նախախնամողի, որ արժանի արար զթափուրս ի գործոց բարեաց եւ զլրացեալս մեղաւք` հասանել յետին գիծ աստուածային տառիս եւ սուրբ Աւետարանիս. աւրհնեալ եղիցի յամենայն արարածոց եւ ի սրբբոց եւ յիմոյ անարժան եւ ի մեղուցեալ բերանոյս` յաւիտենից յաւիտեանս, ամէն:

Յամս Հայկազեան թուաբերութեան տոմարին, յորում էր թիւ համարոյ թուականին ՈՁԵ (1236), որ եղեւ աստուածասաստ բարկութիւնն յաշխարհն Արեւելից, եւ յարեաւ ազգ մի գազանաբարոյ եւ անողորմ, եւ եհեղ բազում արիւն, եւ կերպարանն այսպէս, լայնաթիկունք եւ հաստաբազուկ. եւ գլուխն մեծ, եւ հեր գլխոյն ուղղորդ եւ ձարբ, եւ աչն նեղ, եւ ճակատն լայն, եւ քիթն տափակ, եւ մուրուքն քոսակ, բարքն մարդոյ, եւ քան զգազանս անողորոմք էին ի վերայ մարդոյ, եւ բնական անուն նորա Խարաթաթար: Թէ կերակուր գտանէր` ուտէր, եւ թէ չգտանէր, ոչ քննէր եւ ոչ խնդրէր կերակուր: Եւ այնչափ անողորմ էր, որ թէ հրեղէն լեզու ստանամ` ոչ կարեմ պատմել զանցս չարչարանացն, որ ետ ըմպել զբաժակն բարկութեան Այրարատեան գաւառին եւ Անոյ` եւս առաւել, յոր իմ է տեսեալ զանհնարին ողբն եւ զաղետս տարակուսանացն, զի զբազում քաղաքս եւ զբերդերս էառ եւ հիմն ի վեր տապալեաց, զայր եւ զկին գերեաց, եւ զտղայս նոցա` առաջի նոցա զքարի հարոյր` զոմանս ի գիրկս մաւրն սրախոխող սպանանէին, եւ զեղբայրն եղբարբ սպանանել տային, զոմանս քարկոծէին, զոմանս ի հուր ընկեցեալ այրէինզաղաբար գառինքն յոտս երիւարացն ընկալեալ` կոխան արա[րէին\\\

բ

Քրիստոս Աստուած, քո սուրբ ծնողին բարեխաւսութեամբ եւ ամենայն սրբոց ողորմեա Մխիթարա եւ հաւր նորա եւ մաւրն, որ աւգնական եղեւ գործոյս եւ զնիւթս պատրաստեաց, եւ իմ ծնողացն եւ ննջելոցն, որ սպանան սրով, եւ ողորմելի մահուամբ ելին յաշխարհէս:

գ

Կազմող` Վարդան Եւ զիս զերկելիս զսակաւ գրիս` գրողն զՎարդան, սուտանուն աբեղայս եւ զկապաւղս եւ զկազմաւղս յիշեցէք ի մեղաց թողութիւն խնդրեցէք, եւ Աստուած զձեզ [յիշէ]:

***

ՅԱՅՍՄԱՒՈՒՐՔ

Երեւան 1501 պահպանակ

ա

<2b> Քրիստոս Աստուած, քո սուրբ աւետարանչացս բարեխաւսութեամբ ողորմեա Աստուածատրոյ, եւ զաւակի նորայ Մանոփլայ, եւ հոգեւոր մաւր իմոյ Սթլերոյն Արճիշեցի, եւ զաւակաց նորայ, որ նահատակեցան ի տաթարէն, եւ գրեա զնոսայ ի դպրութեան կենացն յաւիտենից, եւ ջնջայ զձեռագիր յանցանաց նոցայ, եւ ողորմեա յաստ եւ ի հանդերձելումն, ամէն:

բ

\\\ եաց գնայ որպէս ինքն կամեցաւ:

\\\ սուրբ առաքեալն եւ աւետարանիչն Քրիստոսի:

\\\ տե[մ]բերի ամսոյ եւ Քրիստոսի փառք յաւիտեանս, ամէն:

\\\ նուաստ եւ անարժան քահանա, աշակերտ եւ [սպասաւոր սուրբ] ուխտիս Արջուառճո, որ ի դրան մայրաքաղաքիս Անոյ, որ աւանդեցի զսուրբ [Աւետարանս] ի նորին յուխտս, յիշատակ ինձ եւ ծնողաց մերոց եւ եղբարց եւ վարդապետաց \\\ինս եւ ես\\\

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Վենետիկ 87, (1181 թ. ) Սարգիսեան, Ցուցակ, էջ 396

Նկարող` Նացուալ

<1a> Ի թուականիս Հայոց ՈՁԵ (1236), ես նուաստ ծառայ Աստուծոյ` Նացուալս` տվի զսուրբ Աւետարանս ի Սուրբ Կաթողիկէն ի յիշատակ ինձ եւ ննջեցելոց իմոց, ի ձեռն աստուածայպատիւ քահանայիցն` Դասապետին, Գերսամին, Սարգսի սերկեւագին: Իմ յիշելով զերանութիւն մարգարէին, որ ասէր. Երանի այնոցիկ, որ ունի զաւակի Սիոն եւ ընդանի [յ]Երուսաղէմ. զզայս երանութիւնս լվեալ իմ եւ յիշեալ զբազմութիւն ծովացեալ մեղաց, զի ոչ ունէի թոշակ յաւիտենական ճանապարհին եւ բարեխաւս` ի սոսկալի դատաստանին, զի մեղք իմ բազում էին առաւել յոյժ:

Արդ ապաւինե[ալ] իմ առ ազատիչն ամենեցուն Յիսուս Քրիստոս, եւ զգանձնս աստուածայինս` զսուրբ Աւետարանս արարի ինձ աւգնական եւ բարեխաւս ի յաւուր դատաստանին:

Արդ, յերես անկեալ աղաչեմ զմանկունս սուրբ եկեղ[եցւ]ոյ, որ աւգտիք կամ աւրինակէք, ասասջիք լի բերանով եւ բոլորով սրտիւ. Տէր Աստուած, ի քո գալստենդ ողորմեայ Նացուալին եւ իւր ամենայն ննջեցելոց ի քո ահաւոր գալըստենդ, ամէն: Եւ որք զմեզ յիշէք, յիշել լիջիք դուք ի Քրիստոսէ Աստուծոյ, ամէն: Արդ աղաչեմ զձեզ, որ կատարէք զյիշատակ մեր: Արդ մի ոք իշխե[ս]ցէ զսայ հեռացուցանել ի Սուրբ Կաթողիկէն, կամ եպիսկոպոս կամ երեց կամ յիմ ազգականաց կամ յաւ[տ]արաց ջանայ զսայ հանել ի Կաթողիկէն, եղեցի նայ մերժե[ա]լ եւ հեռաց[եա]լ ի յաւիտենից ուրախութենէն եւ մատնե[ալ] ի ձեռն սատանայի, եւ երկու կենաւքս նզովեսցէ ի սմանէ:

Քրիստոս Աստուած, հաստատ եւ շնորհաւոր առնէ զսուրս Աւետարանս սուրբ Կաթողիկէին, եւ ի[ւր] սպասաւորացն` Դասկանն, Գերսամին, Սարգսի սերկեւագին, որդիցէ յորդիք: Մի ոք ձեռն արկցէ, զի մի նզովեսցէ…

***

ՎԵՑՕՐԷԻՑ ԳԻՐՔ ԲԱՐՍՂԻ ԿԵՍԱՐԱՑՒՈՅ

Երուսաղէմ 1801 (1187 թ. ) Պողարեան, Ցուցակ Զ, էջ 163

Ստացող` Հայրապետ

Վայր` Սիս

<558-559> Ի թուականիս Հայոց ՈՁԵ (1236), ի դժնդակ ժամանակի, յանիծեալ յազգէն Քամա, կոչեցեալ անդադար, ի պաշարեալ զմայրաքաղաքն Անի, եւ զամենեսեան ի սուր սուսերի մեշեալ, զսրբութիւնս անարգեալ եւ զգրեանս գերի վարեալ: Եւ գիրքս այս կոչեցեալ Վեցաւրեա, բերաւ յաշխարհ Կիլիկեցւոց, եւ ստացա զգիրքս քահանա անուն կոչեցեալ Հայրապետ, պանդուխտ եւ յանարգ ժամանակի, յիշատակ ինձ եւ ծնողաց իմոց: Որ կարդայք կամ աւգտիք կամ աւրինակէք, յիշեսջիք զծնաւղսն իմ կոչեալ անուն Տիրացու եւ Արքատիկին, եւ զՀոռոմտիկին եւ զՎարդերեսն եւ զԿիրակոսն, եւ [զ]Խաչերես, եւ զ[Դաւի]դ, եւ զանարժան ք[ահա]նայս զՀայրե[պետ]ս, եւ մեղաց թող[ութիւն] խնդրեցէք, եւ որք յիշէք յիշե[ա]լ եղիցիք: եւ յաստուածութիւնս մեր վշտակցեալ ի քաղաքն Սիս, ծերութեամբ ծաղկեալ անուն առն Թորոս եւ կենակցի Տիկնուկ, եւ զաւակս նոց[ա] փոխեալ ի Քրիստոս տղական հասակաւ, եւ զՎասակ եւ զԿոստին, եւ մեղաց թողութիւն խնդրեցէք, եւ ամենայն յիշողացդ [Տէր] ողորմեսցի:

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Սրուանձտեան, Թորոս Աղբար, Ա, էջ 118-119 (1175 թ. )

Ստացող`

Զերկրորդ արարիչ սուրբ Աւետարանիս զպարոն Կոստանդին զթագաւորահայրն զարմից նորընծայ թագաւորին Հեթմոյ, որ այն ինչ ամաց մետասանից ընկալեալ զթագաւորութիւն ի բարձրելոյն, եւ ի թուականութեանս մերոյս ազինս ՈՁԵ (1236) ստացաւ զսա պարոն Կոստանդին թագաւորահայրն եւ իշխեցողն ամենայն Հայոցս զարմից, եւ ընձեռեաց եկեղեցւոյ իւրոյ Սուրբ Փրկչին, զոր ինքն շինեաց բազում ծախիւք, ի յիշատակ իւր եւ աստուածապարգեւ շառաւիղացն իւրոց, զոր թէ ոչ Տեառն զաւրութեանց թողեալ էր մեզ զաւակ, իբրեւ զՍոդոմ լինէաք եւ Գոմորայ նմանեաք, զորս պահեսցէ Տէր Աստուած ընդ երկայն աւուրս եւ պարագայց ամաւք շնորհեսցէ եկեղեցւոյ իւրոյ եւ ամենայն հաւատացելոց իւրոց ի Քրիստոս Յիսուս ի Տէր մեր, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս, ամէն: