Հայերէն Յիշատակարաններ

ՄԵԿՆՈՒԹԻՒՆՔ ԳՐՈՑՆ ՍԱՂՄՈՍԻ ԵՒ ՅՈԲԱՅ ԳՐ. ՏԱԹԵՒԱՑՒՈՅ

Վիեննա 599, Հ. Ոսկեան, Ցուցակ, էջ 58

 

Գրիչ` Պետրոս վայր` Բերկրի

 

Մանաւանդ յիշեսջիք զարի եւ զքաջ րաբունապետն զԿարապետ, որ յոյժ փափաքելի սիրով ետ գրել զսա ի վայելումն անձին իւրոյ, որոյ տէր աստուած վայել տացէ եւ յետ աստեացս ելանելոյ դասակից եւ մասնակից արասցէ վարդապետացն սրբոց հանդերձ ծնողօքն իւրովք, ամէն: Այլ եւ զանպիտան գծողս զՊետրոս զկործանեալ եւ զտարակուսեալս մեղօք յիշման արժանի արարէք, զի գրեցի զսա ի քաղաքս Բերկրի ի թվին ՊԿԸ. (1419): Այլ ծնողսն իմ Մկրտիչ, որ ի գրել սորա զանազան պտղով կերակրէր զմեզ, որ եւ կերեկրէր զսա տէրն ամենայնի անմահական պտղովն, ամէն: Այլ եւ զեղբայրն իւր Թումայ ընդ երկար աւուրս արասցէ Քրիստոս աստուած, որ աշխատէր սա զմարմնաւոր գործն մեր, եւ ես աստ` զհոգեւորն: Դարձեալ կրկին աղաչեմ լուսերամից դասքդ` յիշասջիք զմեղուցեալ գծողս սորա եւ անմեղադիր լերուք սխալանաց սորա, եւ մեզ` յուսողաց եւ ձեզ` յիշողաց տացէ Քրիստոս աստուած զերկնից արքայութիւնն:

 

ԵՐԳԱՐԱՆ ԿԱՄ ԳԻՐՔ ԿՑՈՐԴԻՑ

Զմմառ 90, Մ. Քէշիշեան, Ցուցակ, էջ 188

 

Նորոգող` Թումա

 

Ո՜վ պատուական հարք իմ եւ եղբարք` ուսանողք եւ գաղափարողք այսմ երաժշտական երգարանիս, աղաչեմ զձեզ յիշեցէք ի Քրիստոս զստացող սորին եւ զամենիմաստ եւ զհանճարեղն, զհամեստ եւ զուսումնասէր քահանայն զՍտեփաննոս, եւ լի բերանով եւ ուղիղ մտաւք աստուածողորմի ասացէք նմա, եւ ծնողաց նորին Ատոմ, եւ այլ ամենայն արեան մերձաւորացն, վասն զի յոյժ փափագմամբ ետ նորոգել զսա ի վայելումն աձին իւրոյ, որոյ հտէր աստուած վայելել տացէ զսա նմա ընդ երկայն աւուրս, ամէն: Այլ եւ զամենամեղ եւ զանարժան սուտանուն գծագրողս Թումա եւ զծնաւղն իմ յիշման արժանի արարէք միով աստուած-ողորմեայիւ, եւ ձեզ ողորմեսցի Քրիստոս, ամէն: Ի ՊԿԸ. (1419) թվին նորոեցա:

 

ԳԻՐՔ ՀԱՐՑՄԱՆՑ ԳՐԻԳՈՐԻ ՏԱԹԵՒԱՑՒՈՅ

Երուսաղէմ 2148

 

Գրիչ` Յովանէս

 

… Ի թուաբերութեան հայկազեան տումարի Պ. երորդ վատսուներորդի Ը. երորդի (1419) եղեւ զրաւ այսմ աստուածաշուն եւ հոգովնաստուածային բղխեալ ծաղկազարդ Հարցմանցս եւ զարդարեալ ամենայն առաքինութեամբ գունագեղ ընդող զանցեան գեղով բազմայզան մեծ րաբունայն հանճարի, որ առեալ իմաստ բազմայզան եւ ազգիազգի աստուածաշունչ հին եւ նոր կտակարանաց եւ արտաքին իմաստասիրացն, քերթողն բազում աշխատութեամբ եւ երկամբք ժողովեալ զամենայն իմաստս ճարտասանից ի մի վայր, եւ տուեալ մանգանց եկեղեցոյ` ի զմայլումն եւ յըն թերցումն եւ ուսումն ամենայն առաքինութեան, եւ պատասխանք ընդդէմ ամենայն ազգաց` չարաց եւ բարեաց:

Արդ, եւ ես` եղկելիս անպէտս ի պիտանեաց, եւ վերջինս ի մանգանց եկեղեցոյ Յովանէս սպասաւոր բանի.

Որ չեմ արժան այսմ շնորհի

'Ւ ոչ սպասաւոր յեկեղեցի,

Որ զկարգս առի, աղտեղացի,

Եւ աստուածոյ աչանց ելի,

Այլ զթախանձեմ զտէրն բարի

Չառնէ որդի զիս գեհենի,

Զի նա քաղցր է եւ բարի,

Վերստին ողորմեսցի,

Որ ցանկացա այսմ տառի`

Յոգենորոգ գանձարանի,

Եւ ըստ կարի գծագրեցի

Յոյժ երկամբք եւ վշտալի,

Ի նեղ'ւ անծուկ ժամանակի,

Ի յայլ եւ յայլ աւթագայի,

Զի յիշատակ սայ ինձ լիցի

Եւ իմ նախնեացն, որ ի կարգի,

Հօրն իմոյ Ամիրբէկի,

Եւ մօրն իմոյ Մարթայի,

Եւ այլ ամենայն մերձաւորի`

Հանգուցելոցն եւ կենդանի,

Լիցի նորա մասն բարի,

Ի յարարչեն ամենայնի:

Նաեւ աղաչեմ զմեզ սիրելիք,

Որք հանդիպիք այսմ կտակի`

Յիշման առնցք զմազ արժանի

Եւ զվերագրեալքդ, որ ի կարգի,

Զի աստուած սովոր է այսմ բանի,

Որ այլովք` այլում ողորմեսցի,

Զի ձեզ բան է հեշտալի

Եւ ձեզ պարգեւ յոյժ ըղձալի,

Եւ տէրն, որ առատն է ի աւուրս ձրի`

Ձեզ եւ մեզ ողորմասցի,

Այժմ եւ յաւուրն ապագայի…

 

ԺՈՂՈՎԱԾՈՅ

Երեւան 598

 

Հետ. ստացող` Գրիգոր

 

  Ո՜վ դասք քահանայից, յորժամ ընթառնոյք զԼուծմունքս եւ օգտիք ինչ ի սմանէ, յիշեցէք ի մաքրափայլ յաղօթս ձեր զԱստուածատուր հեզահոգի քահանայ, եւ զկենակիցն իւր զԷվատ-Մէլիք, եւ զորդի իւրեանց զԱզարիա դեռաբոյս սարկաւագ եւ զՅոհանէս, եւ զՅակոբ, եւ զդուստր իւր ըզՎառվառ, եւ զփեսայն իւր զՄաթոս քահանան, եւ զհայրն իւր` զփոխեալն ի Քրիստոս զՅակոբ, եւ զմայրն զԳուլխաթուն, ամենքդ առհասարակ աստուած-ողորմի ասացէք սոցայ եւ մեղաց թողութիւն խնդրեցէք այսքան յիշատակելոցս ի սմայ: Զի Աստուածատուր քահանայս շարժեցաւ ի բարեաց առաջնորդէն աստուածոյ, եւ ետ զԼուծմունքս յիշատակ իւր անջնջելի ի նուաստ եւ ի վերջացեալս ամենայնի Գրիգոր սպասաւոր բանի, զի որքան ես կենդանի եմ` կարդամ, եւ երբ մեռանիմ` տամ ի վարդապետք որ յիշէք` աստուած զձեզ յիշէ, ամէն:

Թվ. ՊԿԸ. (1419):

 

ԺՈՂՈՎԱԾՈՅ

Երեւան 2690

 

Ստացող` Բարսեղ

Վայր` Եղիազարու վանք

 

ա

 

  Փառք… որ ետ կարողութիւն տկար անձիս Բարսեղ սոսկանուն բանի սպասաւորիս, որ ետու գրել զաստուածաշունչ տառս առաքելոց պրակիս, զոր մեկնեալ է սա Յովհաննու, Ոսկեբերանին եւ սուրբ հօրն Եփրեմի, եւ թարգմանեալ է ի յունաց ի հայու Գրիգորի Վկայասերի Պահլաւունոյ:

Արդ, գրեցաւ ի մեծ թուականին Հայոց ՊԿԷ. (1418), ի դուռն երկոտասան սուրբ առաքելոցս Եղիազարու վանացն, ի յիշատակ ինձ եւ ծնողաց իմոց, այդ եւ ուսուցչին իմոյ` քաջ հռետորին Սրապիոն րաբունապատին եղիցի յիշատակ մատեանս այս:

Արդ, աղաչեմ զձեզ, ո՜վ մանկունք, յորժամ ընթեռնուք եւ կամ աւրինակէք զՄեկնութիւն գործոց առաքելոց, յիշեցէք ի սուրբ յաղօթս ձեր զԲարսեղ վարդապետս եւ զամենայն ազգատոհ[մ]սն իմ, եւ որք յիշէք` յիշեալ լիջիք ի Քրիստոսէ աստուծոյ:

 

բ

 

Ծաղկող եւ կազմող` Յովհաննէս

 

  Զանպիտան հողս, զապիկար ծրողս, ո՜ պըւետիկոս, յիշեա ի Քրիստոս:

Նկարեցաւ ձեռամբ Յովհաննիսի ի ՊԿԸ. (1419) թուի:

 

գ

 

  Գծագրեցաւ ձեռամբ Կարապետ եպիսկոպոսի եւ ծաղկեալ կազմեցաւ ձեռամբ մեղապարտ Յովհանիսի, ընթերցողք ասէք ողորմի: