ԱՒԵՏԱՐԱՆ
«Արցախ»,
էջ
268-269,
Մ.
Տ.
Մ.,
Գանձակ,
Աբլահ
գիւղ
Վաճառող
Մուրադշայ
Վայր`
Թմոք
Յանուն
Յիսուսի
Քրիստոսի
ես
Մուրադշէս
ծախեցի
զիմ
հայրենի
աւետարանս
քեզ`
Խաչատուր
իրիցիդ`
որդոյ
Յոհանիսի,
ի
գաւառէն
Եղիշէ
առաքելոյն,
ի
յաթոռոյն
Ջըվշկայ,
վկայութեամբ
մեր
եպիսկոպոսիս
տէր
Թումի
եւ
սպասաւորի
սուրբ
ուխտին
Հախբատայ,
եւ
Թմոքայ
քահանայիցս`
Մկրտիչ
իրիցոյ
եւ
Առաքել
իրիցոյ,
ի
թվ.
ՊՂԷ
(1448),
ի
տրէ
ամսոյ
ի
ԻԵ
(25),
եւ
աստուած
շնորհաւոր
առնէ,
ամէն:
ԱՒԵՏԱՐԱՆ
Երեւան
5196
Գրիչ
Յովանէս
Վայր`
Արծկէ
…
Յիշեսջիք
ի
մաքրափայլ
յաղաւթս
ձեր`
քահանայք
եւ
ժողովուրդք
եւ
լի
բերանով
եւ
ուղիղ
սրտիւ
աստուածողորմի
ասացէք
ստացաւղի
սորա
ԹուրւանդայԽաթունի,
եւ
առն
իւրոյ
Իսրայէլին,
եւ
ծնաւղաց
նորին
Առաքելին
եւ
Մլախին,
եւ
դստերաց
նորա
Նարին-Խաթունի
եւ
Բուրսայ-Խաթունի
եւ
Թուրւանդի
քու[ր]ոջն`
Սաղդաթ-Խաթունի.
եւ
Քրիստոս
աստուած,
որ
առատն
է
ի
տուրս
բարեաց`
տացէ
մեզ
եւ
նոցա
զարքայութիւնն
իւր,
ամէն:
Եւ
ես`
յետինս
բանասիրաց
եւ
տրուպս
կարգաւորաց
Յովանէս
սուտանուն`
տեսի
զփափագ
եւ
զսէր,
զոր
ունէր
հետ
սուրբ
աւետարանիս
հոգեւոր
մայրս
մեր
Թուրւանդայ,
եւ
յանձն
առեալ
սկիզբն
արարի
սուրբ
աւետարանիս
ի
թվականութեանս
մեր
Պ
եւ
ՂԷ
(1448)
ամին,
յաւուր
չորեքշաբթի`
յարութեան
զատկին:
Որ
եւ
ի
մեւս
աւուրն
սուգ
տրտմութեան
եւ
դառնակսկիծ
աղէտ
եհաս
ինձ
եւ
ծերացեալ
ծնաւղի
իմոյ:
Վասն
զի
հրաման
եհաս
յարարչէն
փոխիլ
առ
տէր
լերդահատոր
եղբաւր
իմոյ
հարազատ
Ներսէսի`
Ի
(20)
ամեայ,
լի
շնորհաւք
սարկաւագ,
լըցեալ
աստուածային
իմաստութեամբն,
խոնարհ
եւ
հեզ
բարուք,
քաղցրատես
եւ
սիրուն
յաչս
ամենեցուն,
եւս
առաւել
արարչին
իւրոյ,
նման
սրբոյն
Ստեփանոսի
նախասարկաւագին,
վասն
որոյ
ոչ
արժան
համարեցաւ
զայնպիսի
պատւական
եղբայր
ինձ`
մեղաւորիս,
այլ
փոխեաց
աստի`
ի
\\
դառն
եւ
ի
մեղսասէր
աշխարհէս,
ուր
ինքն
կամեցաւ:
Բայց
զի
թէպէտ
եւ
նորա
հանգիստ
էր
եւ
ընդ
հրեշտակս
ցնծութիւն
այնպիսի
անմեղութեամբ
մահն,
այլ
ծնաւղին
իւրոյ
եւ
ինձ`
անչափ
տրտմութիւն
եւ
դառն
կըսկիծ:
Վասն
որոյ
յոյժ
տրտմութեամբ
եւ
արտասուալից
աչաւք
գրեցի
զսուրբ
աւետարանս
ի
հայրապետութեան
տեառն
Գրիգորի
ընդհանիւր
Հայոց
կաթուղիկոսի,
ընդ
հովանեաւ
սուրբ
Աստուածածնի
տաճարի
եւ
սրբոյն
Ստեփանոս
կաթուղիկ[էի]:
Դարձեալ
կրկին
[ան]գամ
յերես
անկեալ
աղաչեմ
զձեզ,
յիշեցէք
ի
բարին
Քրիստոս
զվերոյասացեալ
ստացաւղ
աւետարանիս
զԹուրւանդայ-Խաթուն,
եւ
զծնաւղսն
իւր
զԹաղաչար
եւ
զՍաբախ-Մելիք,
եւ
զեղբայրն
իւր
զՍաղդադին
եւ
զքոյրն
զՍաղդաթ:
Եւս
առաւել
յիշեցէք
ի
Քրիստոս
զԻսրայիլն
եւ
լի
բերանով
աստուածողորմի
ասացէք
ծնաւղաց
նորին
Առաքելին
եւ
Մլախին
եւ
զաւակաց
նորին
Նար\\ին-Խաթունի
եւ
Բուրսայ-Խաթունի,
եւ
դուք
եւ
մեք
մասն
բարեաց
ընկալցուք
ի
Քրիստոսէ
աստուծոյ
մերոյ,
ամէն:
Դարձեալ,
աղաչեմ
յիշել
առ
Քրիստոս
զմեղուցեալ
գրիչ[ս],
եւ
զծնաւղսն
իմ
զՅակոբ
քահանայ
եւ
զՍալչուկ-Խաթուն,
եւ
զեղբայրն
իմ
զԳրիգոր`
սրբասնեալ
կրաւնաւոր,
եւ
մեղաց
թողութիւն
խընդրեցէք,
եւ
Քրիստոս
աստուած
յիշողացն
ողորմեսցի,
ամէն:
ԳԱՆՁԱՐԱՆ
Փիրղ.
Նօտ.,
էջ
158,
Նշխարք
(#4515),
էջ
163,
Բաղէշ
Գրիչ
Խաչատուր
Վայր`
Վան
…
Ի
թուականիս
Հայոց
ՊՂԷ
(1448)
գրեցաւ
սուրբ
Գանձարանըս
ի
քաղաքիս
Վան
ընդ
հովանեաւ
սուրբ
առաքելոց
Պետրոսի
եւ
Պօղոսի,
ի
հայրրապետութեան
տեառն
Ըռստակէսի,
եւ
մերոյ
առաջնորդիս
սուրբ
ուխտիս
Վարագայ
տէր
Յովհաննէս
եպիսկոպոսի
եւ
Մարգարայ
վարդապետի,
ձեռամբ
Խաչատուր
երիցու
…:
Յիշեցէք
ի
մաքրափայլ
յաղօթս
ձեր
զստացող
սորա
զտէր
Աստուածատուրն,
որ
յանօրինաց
նահատակեցաւ,
ընդ
նմին
աստուածասէր
տանուտէրն
զԱղազարն,
[հայրն]
զԳրիգորն,
եւ
զմայրն
Շնահոր,
զկենակիցն
Շախփաշայ
…
որ
ետ
երկու
գրիւ
ցորէն
եւ
թափեաց
զգանձարանս
ի
գերութենէ,
եւ
ետ
ի
դուռն
սուրբ
Աստուածածնին,
որ
է
յԱրարքն`
անջինջ
յիշատակ:
ԱՒԵՏԱՐԱՆ
ԼՑՎ
170,
սիւն.
400
Ստացող
Առաքել
Վայր`
Ռշտունիք,
Բերդաձորի
վանք
…
[Գրեցաւ]
ի
յարքունական
երկիրս
Ըռըշտունեաց,
ի
վանքս,
որ
Բերդաձոր
կոչի,
ընդ
հովանեաւ
սուրբ
Աստուածածնիս,
ի
թուականիս
Հայոց
ՊՂԷ
(1448):
Ես`
Առաքել
աբեղայս
ետու
գծագրել
մեծա[ւ]
փափաքմամբ
ի
հալալ
արդեանց
մերոց
եւ
ընծայեցի
զսա
նըւէր
սուրբ
Յակոբայ
տաճարիս
եւ
գերահռչակ
կրաւնաստանիս,
յիշատակ
բարի
հոգւոյ
իմոյ,
եւ
ծնօղացն
իմոց`
Խաչատրուն
եւ
Թանկ-Մելիքին,
եւ
քեռեացն
իմոց
Յովհանիսի
եւ
Թումայի`
սրբակրաւն
աբեղայիցն,
յառաջնորդութեան
սուրբ
ուխտիս
Սիմէօն
վարդապետին:
Որոց
տացէ
Քրիստոս
պարգեւ
բարի
ըստ
վաստակոց
իւրոց,
զի
մեծ
երախտաւոր
է
մեզ
եւ
տեղւոյս:
ԱՒԵՏԱՐԱՆ
«Արարատ»,
1905թ.,
էջ
731-732,
Գիւմուշխանէի
ս.
Փրկչի
վանք
Գրիչ
Հայրապետ
Վայր`
Ծառիկու
վանք
…
Սուրբ
աւետարանիս
եռափափաք
սիրով
ստացող
եղեալ
սրբասէր
քահանայն
Սիմէօն,
եւ
հանդիպեալ
իմոյ
նուաստութեանս
Հայրապետ
պիտակ
անուն,
մոռացեալ
զտկարութիւն
հոգւոյ
իմոյ,
վասն
աստուածասէր
փափաքմանն
Սիմէօն
քահանային
…
սկսայ
…
զի
իմոյ
ձեռամբս
զթուղթն
նշայեցի
եւ
սկսեցի
եւ
գրեցի
եւ
ծաղկեցի
եւ
կազմեցի
այս:
Եւ
յիշեսջիք
ի
Քրիստոս
զստացող
սուրբ
աւետարանիս
զՍիմօն
քահանայն
եւ
զամենայն
արեան
մերձաւորս,
նաեւ
զանդրանիկ
որդին
իւր
Աստուածատուր
քահանայն
եւ
զԿիրակոս
դպիրն,
նաեւ
զյոգնամեղ
կցողս
Հայրապետ
աշակերտեալ
բանի,
եւ
զհայրն
իմ
զՄատթէոս
քահանայն,
եւ
զամենայն
ազգատոհմս
իմ,
եւ
զուսուցիչս
եւ
զամենայն
երախտաւորս
իմ
…:
Արդ,
գրեցաւ
սուրբ
աւետարանս
ի
թուականիս
Հայոց
ՊՂԷ
(1448),
ի
հայրապետութեան
տեառն
Կարապետի,
եպիսկոպոսութեան
եղբաւրորդոյն
իւրոյ
տէր
Գրիգորիսի,
առ
ոտս
սոցա
աւարտեցաւ,
Տէր
աստուած
պահեսցէ
զսոսա
ընդ
երկայն
աւուրս,
ընդ
հովանեաւ
Ծառիկու
սուրբ
Աստուածածնիս,
եւ
միաբանից
սուրբ
ուխտիս`
Աստուածատուր
կուսակրաւն
աբեղային,
եւ
Սիմէօն
քահանային,
եւ
Գրիգոր
տնտեսին,
եւ
Նուրբակի
միայնակեցին,
եւ
Իշխան
միայնակեցին,
դեռաբոյս
սարկաւագացն`
Կիրակոսին,
եւ
Վասիլին,
եւ
Սիօնին,
եւ
Կիրակոսին,
եւ
Սիրերին,
եւ
Պապուկին
…:
ՍԱՇՏՈՑ
Սեբաստիոյ
ս.
Նշան
84,
ՀԱ,
1926,
սիւն.
338
Հեղինակ`
գրիչ
Մկրտիչ
Վայր`
Սեբաստիա
Յիշատակ
է
ի
դուռն
սուրբ
Աստուածածնին
(Սեբաստիոյ),
որ
կոչի
Շուկի
ժամ:
Չունի
ոք
իշխանութիւն
մերոց
թէ
յաւտարաց
հանելոյ
զսա
ի
դրանէ
սուրբ
Աստուածածնին:
Եթէ
ոք
յանդգնի`
զընդդիմակն
կրեսցէ,
իսկ
հնազանդեալքն`
աւրհնին
յաստուծոյ
եւ
յամենայն
սրբոց
նորա:
Արդ,
գրեցաւ
Մաշթոցս
այս
ձեռամբ
Մկրտիչ
կրաւնաւորիս,
ի
թվ.
ՊՂԷ
(1448):
ԼՈՒԾՄՈՒՆՔ
ԱՐՏԱՔՆՈՅ
ԳՐԻԳՈՐԻ
ՏԱԹԵՒԱՑՒՈՅ
Երուսաղէմ
1584
Գրիչ
Յովհաննէս
Վայր`
Կաֆա
Ի
հայրապետութեան
տեառն
Գրիգորի
յեպիսկոպոսութեան
տէր
Մաղաքիայի,
յաշխարհս
Հոնաց,
ի
Կաֆա,
առ
ոտս
սուրբ
Մինասայ
արագահասին,
ձեռամբ
Յովհաննէս
կրօնաւորի:
ՅԱՅՍՄԱՒՈՒՐՔ
(Տէր
Կիրակոսի
խմբագրութեամբ),
Երուսաղէմ
1822
Կազմող`
Յոհանէս
Կազմեցաւ
Յայմաւուրքս
[լե]առնակողմն
վանացն
եւ
Յովաննու
Մկրտչին,
ձեռամբ
Յովանէս
սուտ
նուամբ
աբեղայի,
ի
թվ.
ՊՂԷ.
(1448):
Արդ,
աղաչեմ
զամենեսեան
որք
հանդիպիք
սմա
յիշեցէք
ի
Քրիմտոս
զՅոհանէս
աբ[եղայ]
եւ
զԿիրակոս
միայնակեաց,
եւ
զտրապիզոնցի
մայրն,
որ
աւգնական
եղան,
եւ
աստուած
զձեզ
յիշէ
յիւր
արքայութեանն,
ամէն:
ԼՈՒԾՄՈՒՆՔ
ԱՐՏԱՔՆՈՅ
ԳՐԻԳՈՐԻ
ՏԱԹԵՒԱՑԻՈՅ
Երուսաղէմ
1584
Գրիչ`
Յոհաննէս
Վայր`
Կաֆայ
Ի
թուկանութեանս
Հայոց
ութհարիւրերորդի
յիսներորդի
քառասուներորդի
աւթներորդի
(1448),
ի
հայրապետութեան
տեառն
Գրիգորի,
զոր
նոր
երեւեալ
արեգակն
յԱրեւելս,
որ
զխախտեալ
աթոռն
եւ
պսակեալն
մայր
եկեղեցոյն
սուրբ
Էջմիածնինն
վերստին
հաստատեաց
ի
վերին
խնամոցն,
եւ
յառաջին
պատրիարգ
նստաւ
ի
Վաղարշապատ`
կաթողիկոս
ամենայն
Հայոց,
եւ
եպիսկոպոսութեան
տէր
Մաղաքիայի,
եւ
ի
աթոռակալութեանն
տէր
Թումա
րաբունապետի,
եւ
ի
նւիրակութեանն
տէր
Մարտիրոսի
եւ
Ստեփանոս
կրաւնաւորին…
Արդ,
գրեցաւ
սա
ի
յաշխարհս
Հոնաց,
ի
մայրաքաղաքս
ի
Կաֆայս,
ընդ
հովանեաւ
սրբոյ
երրորդութեանն,
եւ
ի
առ
ոտս
սրբոյն
Մինասայ
արագահասին,
որ
ետ
կարողութիւն
տկարիս
եւ
ախմար
գրչիս
ի
հասանել
ի
զրաւ
Լուծմանս
արտաքին
իմաստիցս,
զոր
բազում
ջանիւ
եւ
աշխատութեամբ
բացատրեալ
ի
վարժումն
մանկանց
եկեղեցոյ
մեծ
րաբունապետին
եւ
կրկին
լուսաւորիչ
Հայոց
Գրիգորի
հռետորի,
ձեռամբ
Յոհաննէսի
կրաւնաւորի
նորուսումն
գրչի,
զոր
ետ
ինձ
գրել
հեզահոգի
եւ
սրբասէր
Կիւրէդ
գրոց
աշակերտն,
ի
վայելումն
իւր,
եւ
յիշատակ
հոգոյ
իւրում
եւ
համշիրակ
եղբաւրն
իմոյ
Գրիգոր
գրոց
աշակերտի,
եւամենայն
արեան
մերձաւորաց
մերոց:
Նաեւ
զվարժապետն
իմ
զԹումայ
րաբունապետն,
որ
բազում
ջանիւ
աշխատեցաւ
ընդ
մեզ
եւ
զաւրինակս
շնորհեաց,
աղաչեմ
յիշել
ի
տէր
սրտի
մտաւք:
Եւ
իս`
ծովացեալս
մեղօք
եւ
զոչս
արժանիս
յիշմամբ
Կիւրէղ
կարաւտս
բանի,
որ
բաղձանաւք
սիրեցի
եւ
ետու
գրել
զիմաստքս
վարդապետաց
ի
ըսբաղումն
ինձ
եւ
ի
վայելս
բանասիրաց
անձանց`
եւ
ի
պատճառս
յիշման
մեղուցելոյս
միով
տէր
ողորմայիւ:
Նաեւ
մեր
ծնողացն
յանցանաց
հայցել,
եւ
զերեխտեւոր
զեղբարն
իմ
զՅովաննէս
գրոց
աշակերտն,
եւ
զիս
զՅոհաննէս
գծողս
աղաչեմ
յիշել
ի
տէր:
Նա,
որ
առատն
է
ի
տուրս
ձեզ`
յիշողացդ
եւ
մեզ`
յիշեցելոցս,
առհասարակ,
ողորմեսցի,
ամէն
Ռ,
ամէն:
ԱՒԵՏԱՐԱՆ
Յ.
Քոսեան,
Ցուցակ
Արծնեան
վարժարանի,
ՀԱ.
1961,
սիւն
115
Ստացող`
Թուխան
Զվերջին
ստացող
սուրբ
Աւետարանիս
զԹուխան
եւ
զիւր
արդիքն`
զԱնդրիաս
էրէցն,
զԳռուզն,
զՍլեման,
զՏօնապետն,
զԱռաքելն,
եւ
զկենակիցն
իւր
զՈւմէն,
եւ
զայլ
արեան
մերձաւորք
յիշեցէք
ի
Քրիստոս,
որ
ստաց[ա]
ի
հալալ
արդեանց
իմոց,
ի
յիշատակ
ինձ
եւ
ծնողաց
իմոց:
Ի
թվին
Հայոց
ՊՂԷ.
(1448):
Որ
կարդայք
յիշեցէք
ի
Քրիստոս
եւ
աստուած
զձեզ
յիշէ,
ամէն:
