Հայերէն Յիշատակարաններ

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

 

Գ. Սրուանձտեանց, «Թորոս Աղբար» Բ. էջ 446-447 Տիգրանակերտ, ս. Կիրակոս եկեղեցի

 

Գրիչ` Թումայ

Վայր` Աղթամար

 

… Յիշեցէք ի Քրիստոս… զգծողս կրաւնաւոր Թումայ, … եւ զերախտաւոր վարպետն իմ եւ զհոգեւոր հայրն զտէր Ներսէս արհեպիսկոպոսն, եւ զհարազատ եղբայրն իւր զտէր Ստեփանոս կաթողիկոսն, որ բազում աշխատանաւք ուսուցին ինձ գրչութեանս եւ բազում երախտիք ունին ի վերայ իմ, աստուած իւրեանց փոխարէն հատուցանէ զերկնից արքայութիւն եւ զանվախճան թագաւորութիւնն, ամէն:

Արդ, գրեցաւ սուրբ Աւետարանս ի թուա[կանութեանս] Հայոց ՋԽԴ. (1495) ի սուրբ եւ աստուածապահ աթոռս Աղթամար կոչեցեալ. ընդ հովանեաւ սուրբ Փրկչի տաճարիս եւ սուրբ Գէորգ զաւրավարիս:

Այլ եւ յանցեալ ամին փախեցաւ ի Քրիստոս կաթողիկոսն մեր տէր Զաքարիայն, որ էր յարմատոյ եւ ի ցեղէն մեծ թագաւորին Գագկայ, եւ եթոց մեզ եւ ամենայն քրիստոնէից սուգ անմխիթար, որ եւ տէր աստուած մեր դասցէ ի թագաւորական գահոյս իւր, ուր հաճոյք աստուծոյ են, ամէն:

 

ՍԱՂՄՈՍԱՐԱՆ

Թբիլիսի, հայերէն ձեռ. հաւաքածոյ 195

 

Գրիչ` Բարսէղ

Վայր` Ուրծ գեղայքաղաք, Տափի վանք

 

… Արդ, յանգ ելեալ աւարտեցաւ հոգիաբուղխ սուրբ տառս || որ կոչի Սաղմոսարան, ի լաւ եւ յընտիր աւրինակէ Յովաննէս Գառնեցոյ: Գրեցաւ ձեռամբ յոգնամեղ եւ անարուեստ գծողի Բարսէղ աբեղայի, որ միայն անունս ունէի եւ գործով ուրացեալ գտի, ի դառն եւ ամբարիշտ ժամանակի, ի թվականիս Հայոց ՋԽԴ. (1495), ի գաւառս Արարատեան, ի գեղայքաղաքս որ կոչի Յուրծ, ի սուրբ ուխտս որ կոչի Տափի վանք, ընդ հովան[ե]աւ սուրբ Աստուածածնիս եւ սուրբ Յակոբի, ի յաշխարհակալութեան Ըռստամբէկին, եւ ի կաթողիկոսութեան տէր Սարգսին:

Արդ, յերես անկեալ աղաչեմ զձեզ, ո՜վ սուրբ ընթերցողք յիշեցէք զբազմայմեղ գծողս, եւ զհայր իմ Ծատուրն, եւ զմայրն իմ Սաւլթանն: Այլ եւ անմեղադիր լերուք խոշորութեան եւ սղալանաց գրռյս, զի ըտապեցայ, եւ ոչ կարի արեստ(. )ի գծել: Դարձել աղաչեմ յիշել ի բարի Քրիստոս զմեղաւոր գծողս, զմիակեցն զՎարդան աբեղէն:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Մ. Աթոռ 39, «Էջմիածին», 1951 թ, յունուար-մարտ, էջ 83

 

Նկարող` Սահակ

Վայր` Գեղամա երկիր, Դարանաքս գիւղ

 

ա

 

… Արդ, աղաչեմ զհանդիպողք սուրբ Աւետարանիս կարդալով կամ տեսնելով կամ աւրինակելով, յիշեցէք զԱզարիայ քահանայն, որ ստացաւ զսայ ի հալալ ընչից իւրոյ` յիշատակ իւրն, եւ ծնաւղացն իւրոց` հաւրն իմոյ Ճանպուղին եւ մաւրն իմ Մարթին, եւ եղբաւրն իմ Կարապետին, Մարգարին, Մկրտչին, եղբաւրորդին իմոյ Ոսկանին, Պետրոսին, եւ որդոյն իմոյ Ճանպուղին, Նաղաշին, Եբրիանոսին, եւ Ե. (5) դստերացն` Մարգարտին, Ամպարին, Կուլմէլիքին, Սաւլթան-Մէլիքին, եւ հարսին իմ Շիրազին, եւ հաւրեղբաւր իմ Աղպուղին, Մարգարին, եւ ինձ տառապեալ Ազարիայ իրիցոյս, եւ կենակցին իմոյ Խաթունին: Ստացաք զսուրբ Աւետարանս յիշատակ մեզ եւ ննջեցելոց մերոց` կենդանեաց եւ հանգուցեքոց…

Ընդ նմին եւ զիս` զնկարողս յիշեցէք, որ եմ պարտական եւ սեւերես ամենայն կարգաւորաց: Նկարեցաւ ի թվականիս Հայոց ՋԽԴ. (1495), ի տանս Գեղամայ, ի գեաւղս որ կոչի Դարանաքս, ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածնիս եւ աստուածառաք սուրբ Նշանիս:

Յիշողդ աւրհնին ի աստուծոյ եւ ամենայն սրբոց, ամէն:

 

բ

 

ԶՍահակ սուտանուն աբեղա եմ սեւերես ամենայն կարգաւորաց եւ պարտական բազում քանքարաց: Նկարօղս յիշեցէք ի մաքրափայլ յաղաւթս ձեր, ո՜վ սուրբ ընթերցողք եւ կարդացողք, հանդերձ ծնողաւք իմովք եւ աստուած զձեզ յիշէ յիւր միւսանգամ գալստեանն, ամէն, եւ անմեղադիր լերուք:

Աղաչեմ զձեզ, ո՜վ եղբարք, ընդ նմին եւ զստացող սորայ զԱզարիայ քահանայն յիշեցէք, եւ աստուած զձեզ [յիշ]է:

 

գ

 

… Ողորմեա անիմաստ մեղաւոր եւ փծուն գրչին, որ ութ տառիւ անուն գոչին, սէն առաջին եւ սէն յետին, որ համարով վերաբերին, տասն եւ եաւթն հազար բոլորովին եւ չորս հարիւր եւ վեցին:

 

 

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Վենետիկ 132 (329), Բ. Սարգիսեան, Ցուցակ, Ա, 585-586

 

ա

 

Գրիչ` Քրիստոսատո՞ւր

Վայր` Վայոց-ձոր, Եղեգիս

 

… Արդ, գրեցաւ սուրբ Աւետարանս ի թվականիս Հայոց ՋԽԴ. (1495), ի կաթողիկոսութեան տեառն Սարգսի` յաթոռ սուրբ Էջմիածնի, եւ վերադիտող այսմ նահանգի պարոնտէր Եղիշա արքեպիսկոպոսի` որդոյ իշխանաց պարոն Սմպա[տայ], որդոյ մեծն Տա[ր]սաիճի, զոր տէր աստուած տացէ զսա մեզ ընդ եկայն աւուրս` ուղիղ վերակացութեամբ, ի ղանութեանն Ուռուստամ փաթշահի, ի նահանգս Վայո-ձորոյ, ի մայրաքաղաքս Եղեգիս, ընդ հովանեաւ երից տաղաւարացս սուրբ Կաթողիկէին, եւ սուրբ Աստուածածնիս, եւ ուրբ Ստեփանոսի, եւ կենդա[նա]րար սուրբ Նշանիս: Ի խնդրոյ աստուածապատիւ եւ մահդասի Ազարիա աբեղայի, զոր տեսեալ զանառիկ մեծութիւն սորա` եւ ետ գրել զսա ի լաւ եւ յընտիր աւրինակէ, յիշատակ իւր եւ բարի ծնողոց իւրոց, հաւր իւրոյ Սահակ աղին, եւ մաւր իւրոյ Սիթ-խաթունին, եւ եղբարցն Յոհանիսին եւ Յովանիսին, եւ որդոցն Սահակ քահանային, եւ եղբօրն` ծնելոյն ի սմին ամի Մովսէսին, եւ Վրթանէս սարկաւագին, եւ եղբորն Յորդանանին, եւ դստերցն` Մարամին եւ Բեկի-Խաթունին, Սալթան-Մէլիքին, Ողուլ-Մէլիքին, Խոնթքարին, եւ Խոնթ-Խաթունին, Նազ-Մէլիքին, Սիթ-Խաթունին եւ Խաթուն-Փաշին, Ղզլարբէկին եւ Գուլթէզին, եւ հաւրեղբարցն Յակոբ ճգնաւորին եւ Աղբուղին, եւ կենացին իւրոյ Սուրաթին:

Ընդ նոսին անարժան փծուն անարգ եւ կոխան ամենայն քահանայից, մանավանդ ամենայն ստեղծւածոց, խուզած Քրիստոսատուրիս եւ զծնողսն:

Արդ, դուք եւ մեք ի մի բերան փառս վեր առաքեսցուք ամենազաւրին աստուծոյ, որ հասոյց մինչ ի վերջին գիծ տառիս:

 

բ

 

Գրիչ` Մոճիր

 

  Զստացող լուսազարդ սուրբ Աւետարանիս զԱզարիայ սրբամիտ կրաւնաւորն` հանդերձ ծնաւղաւքն` յիշեա ի տէր, աղաչեմ, եւ Մոճիր գծողս.

 

գ

 

Վաճառող՝ Ազարիա

 

  Ես Ազարի էրէցս Աւետարանս տվի Բարսէղ եպիսկոպոսին: Ծախեցի Է. (7) մարջինի, Շաղուպաթն վկա, Սա[ր]քիսն վկա, Ներսէսն վկա, աստուած մեզ միջնորդ:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 5303

 

Գրիչ` Գրիգոր

Վայր` Վայոց-ձոր, Վերի-Նորավանք

 

ա

 

… Արդ, ըստ նոյն ապացուցի աստուածայնոց իրաց հետեւալ աստուածաբան եւ քաջ րաբունապետն Աբրահամ …||… ստացաւ զաստուածախաւս մատեանս, որ յորջորջի աւետաւոր երկնից արքայութեանն, ի յիշատակ հոգւոյ իւրոյ եւ ի ժառանգութիւն ընդանեաց իւրոց կենդանեաց, եւ ի փրկութիւն հոգոց ննջեցելոց իւրոց, հօրն իւրոյ`, եւ հաւրեղբաւրն` աստուածաբան վարդապետին Աւագտիրի, եւ մաւր իւր Գոնձին, եւ աւագ եղբաւրն Դաւիթ քահանային, եւ միւս եղբաւրն բարեմիտ եւ կուսակրաւն աբեղային Զաքարիային, եւ || կրտսեր եղբաւրն իւր` միայնակեաց եւ սպասաւոր միաբանիցն Յակոբին, եւ այլ միւս եղբաւրն աշխարհի` Մարգարին, եւ եղբաւրն որդուն իւր` դեռաբոյս եւ կուսակրաւն աբեղայի Վրդանիսի:

Արդ, գրեցաւ սայ ի յերկրիս Վայոց-ձորոյ, ի գաւառս Եղեգիս, եւ սուրբ ուխտս որ կոչի Վերի Նորավանս, ընդ հովանեաւ սուրբ Սիովնիս, եւ սուրբ Աստուածածնիս, եւ այք ամենայն սրբոցս, որ աստ կան հաւաքեալ բարեխաւսել առ վասն մեր, ձեռամբ յոգնեմաղ, վտիտ, փանաքի, եղկելի եւ թշուառական Գրիգոր անարժան եւ ծուլ աբեղի, ի խանութեան Ըռուստամին` յազգէ տաճկաց, ի քաղաքն շահաստան որ է Թաւրէժ, եւ ի հայրապետութեան Հայոց տեառն Սարգսի` յաթոռ սուրբ Էջմիածնին:

Վասն որոյ աղաչեմ զամենեսեան, որ լուսաւորիք սովաւ կարդալով կամ աւրինակելով եւ հոգեւոր խրախութեամբ, յիշեցէք ի մաքրափայլ յաղաւթս ձեր զքաջ րաբունին զԱբրահամ` զստացաւղ սորա եւ զծընաւղսն իւր, եւ զիս զանարժան եւ զպարտական բիւր քանքարոյ` զԳրիգոր եւ զծնաւղսն իմ յիշման արժանի առնել, եւ դուք յիշեալ լիցիք ի Քրիստոսէ աստուծոյ մերոյ, ամէն:

Այլ եւ խոշորութեան եւ սղալանաց գրիս անմեղադիր լերուք, զի կար մեր այս էր:

Գրեցաւ սա ի թվականիս Հայոց ՋԽԴ. (1495):

 

բ

 

  Զաբրահամ քաջ րաբունապետս ստացաւղ սուրբ Աւետարանիս եւ զԳրիգոր մեղաւք մեռեալ գրիչս աղաչեմ յիշել ի տէր Յիսուս:

 

գ

 

Նկարող եւ ստացող` Աբրահամ

 

  Զանարժան Աբրահամ ստացիչ եւ նկարիչ սուրբ Աւետարանիս, հանդերձ ծնողօք եւ վարդապետաւք յիշեսջիք ի սուրբ եւ աստուածամերջ յաղօթս ձեր, եւ աստուած զձեզ յիշէ, ամէն:

 

ՄԱՇՏՈՑ

Շուշի, Ղազանչեցոց եկեղեցի, ՄՏՄ

 

Գրիչ` Կարապետ

Վայր` Գողթան երկիր, Ձորավանք-Բուստ գիւղ

 

… Արդ, եղեւ զրաւ աւարտման սորա յերկիրս Գողթան, ի փոքր անապատս Փառակայ, որ կոչի Ձորավանք, ընդ հովանեաւ սուրբ Գրիգորիս, եւ սուրբ Սքանչելագործ աջիս, եւ ամենայն սրբոց, որ աստ կան հաւաքեալ: Անդի ելաք եւ եկաք ի սուրբ եւ փառաւոր վանքս Բուստոյ, եւ աստ գրեցաք զՔահանաթաղս, ի դրան սուրբ Աստուածածնիս եւ առ ոտս փառաւոր եւ սուրբ Նշանիս եւ ամենայն սրբոց, ամէն:

Եւ առաջնորդ սուրբ ուխտիս տէր Մեսրովբ հեզահոգի եւ բարի աբեղայ, եւ ընդ նմին ընկերակեցն իւր զՄովսէս ընտիր աբեղա եւ զհայր վանացս զՍարգիս միայնակաց, արքեպիսկոպոսութեան Գողթան գաւառիս տէր Ազարիային, թագաւորութեան Ըռստամբէկին, որ խիստ նեղ եւ դժար ժամանակ էր, քրիստոնէից ազգս խիստ նեղացեալ էր ի ձեռն անաւրինաց, եւս առաւել քահանայքն…

Ստացող եւ հոգացող եւ առաջնորդող սուրբ գրոցս` տէր Մեսրոբ, յիշատակ իւր, եւ ծնողաց իւրոց, ամէնաւրհնեալ եւ աւրհնութեանցն արժանաւոր գեղս Բուստայ քահանայքն եւ տանուտէրքն լաւ կանգնեցան եւ ետուն գրել գիրքս այս յիշատակ իւրեանց եւ ամենայն մերձաւորաց իւրեանց, եւ որ բազում եւ որ սակաւ աշխատեցան, ամենեքեան վարձս աստուծոյ առնուն հազարապատիկ եւ բիւրապատիկ: Արարիչն աստուած կենդանեաց առողջութիւն տայ եւ ննջեցելոց արքայութիւն տայ, ամէն: Ձեռամբ ապիկար եւ անարժան գրչի` յոգնամեղ եւ սուտանուն Կարապետ աբեղայի, որ միայն անուամբ եմ եւ ոչ գործով: Արդ, երես անկեալ աղաչեմք… զամենեսեան առնէք յետոյ-յառաջ գրեցաւ սա, աւրինակն երկու էր:

Գրեցաւ ի թվականիս Հայոց ՋԽԴ. (1495), անմեղադիր լերուք, զի կար մեր այս էր, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս, ամէն:

 

ՍԱՂՄՈՍԱՐԱՆ

Երեւան 7777

 

Գրիչ` Աւետիք

Վայր` Պալախաւրոյ վանք

 

ա

 

… Իսկ ես` անարժան եւ անպիտանս Աւետիք աբեղա, ի բազում ամաց տենչմամբ տոչորեալ էի ուղղաբան Սաղմոսարանի, ահա հանդիպեաց ընդիր աւրինակի Յովաննէս Գառնեցոյն, որոյն յիշատակարանն գրած էր այսպէս. «Եւ գնացի. ասէ, ի սուրբ ուխտն Հաղբատ, եւ երկըրպագեցի սուրբ Խաչին եւ սուրբ գերեզմանին մեծ եւ տեսանող Հայոց սուրբ վարդապետին Յովաննիսի մականուն Սարկաւագ, այն որ զսաղմոսն բազում ճգամբ` ի թարգմանչագիր Սաղմոսարանէ գաղափարեաց: Եւ իմ հանդիպեալ նոյն Սաղմոսարանի սուրբ վարդապետի` առեալ համբուրեցի, եւ գրեցի զսա յիւրմէն ամենայն ստուգութեամբ` զբանն, զգիրն, զհարցուկն, զհանգիստն, զտունն, զկէտն, զստորն»:

Արդ, ես` ի սրտէ խոցեալս վասն մեղաց Աւետիք աբեղայ, գրեցի զսա ըստ իմում կարի, թէպէտ եւ ծեր էի եւ ՀԸ. (78) տարոյ, եւ վաղուց թողեալ զարուեստս, այլ իմով տկարութեամբս ուղղեցի, որ նոյն աւրինակն եղեւ: Վասն որոյ համարձակ լիցին ուսանելով, թէ աւրինակելով: Բայց մի ոք իշխեսցէ ի հոգոյն սրբոյ տգիտաբար բան թիւրել եւ կամ զգրեալսն չստուգել յաւրինակէս, որպէս եւ ես. որ թէպէտ գիրս յոյժ անարվեստ է, այլ զբանն ուղղեցի կրկին եւ երեքկին:

Եւ արդ, գրեցաւ սա ի թուականութեանս Հայոց ՋԽԴ. (1495), ի ստորոտ լերինս հիւսիսոյ, ի դրունս սրբոյ Գէոգեա քաջ եւ արի զինաւրին եւ այլ սրբութեանցս, որ աստ կան, եւ յառաջնոդութեան սուրբ ուխտիս Յուսիկ վարդապետի, եւ մեղուցելոյս` Աւետիք աբեղի, եւ միաբան եղբորցս` Մարտիրոս աբեղին, եւ Յովակիմ աբեղին, եւ Յովաննէս աբեղին, եւ Խաչատուր մալազին, եւ այլ միաբան սուրբ ուխտիս զուսումնակիցս յիշեսջիք ի մաքուր սուրբ յաղաւթս ձեր, եւ աստուած զձեզ յիշէ, ամէն…

…Արդ աղաչես անմեղադիր լինել սխալանաց եւ խոշորութեան գրիս, զի յոյժ ծերացել էի եւ բազում ամ հեռացեալ ի յարուեստէս: Այլ ի միտս եկեալ գրեցի յիշատակ ինձ, եւ ծնաւղաց իմոց` հաւր իմոյ Վահան երիցու եւ մաւր իմոյ Էմին-Մելիքին, եւ եղբարց իմոց, եւ եղի յիշատակ ի դուռն սրբոյն Գէորգեա զաւրավարին:

Եւ արդ մի ոք իշխեսցէ հանել զսա ի դրանէ սուրբ եկեղեցոյս յափշտակելով, կամ վաճառելով, կամ փոխան տալով, եւ գրաւ դնելով, կամ ումէք շնոհելով. ոչ իմոքն եւ ոչ աւտարք. եւ ով յամառի կամ ձեռնամուխ լինի` մասն եւ բաժին Ուդայի մատնչի եւ զխաչահանուացն ընկալցի: Եւ որք լրբին զգիրս զայս կտրելով կամ եղծանելով` կտրեսցի ի կենացն յաւիտենից: Փակակալք եւ սպասաւորք խնամով պահեսցեն` ոչ յարձակս ընգենլով կամ առանց դաստառակի, զի մի դաստեցին ի տեառնէ: Յաւրինակ եւ յընթերձումն մի խնայեցի:

Կատարողք պատուիրանիս աւրհնին յաստուծոյ եւ յամենայն սրբոց, ամէն…

 

բ

 

  «Գրեցաւ ձեռամբ Աւետիք աբեղայի ի վանս Պալախաւրոյ, ի դուռս սուրբ Գէորգեա զաւրավարի, ի թվ. ՋԽԴ. (1495)… 

 

գ

 

… Սաստիկ ծռեցաւ ճշգրիտ բանքդ (Սաղմոսարանին) ի յեռն անփուփութեան գրագրաց եւ թուլութեան ուսումնաւորաց: Զոր վերահասու եղեալ մեծ իմաստասէրն Հայոց հոգեխառն վարդապետն սուրբ Յովաննէս մականուն Սարկաւագ, որ գնաց ի գերահռչակ սուրբ ուխտն ի Հաղբատ: Եւ գտեալ ի յարկեղ սուրբ վարդապետացն եւ թագաւորացն զթարգմանագիր Սաղմոսարանն, եւ պարապեալ, եւ եբաց զխցեալ աղբիւրն, եւ ցրուեաց ընդ ամենայն սահմանս Հայաստանի զաւրինակս զայս: Եւ այդ նշմար սեւակի, որ ծրի յառաջիկայդ` յայնմ աւրինակէն է հաստատուն, սիրելի:

Եւ զստացողքս` զմեզ յիշեսջիք յաղաւթս ձեր, եւս եւ զիս զԱւետիք գծող:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Մ. Սմբատեանց, «Երնջակ», 135-136

 

Գրիչ` Մանուէլ

Վայր` Կուքի գիւղ

 

… Գրեցաւ սուրբ Աւետարանս թւականիս Հայոց Ջ. եւ ԽԴ. (1495), ընդ հովանեաւ Սուրբ Հազարբիւրացս, եւ սուրբ Նշանացս, եւ սուրբ եկեղեցեացս ի գիւղս Կուքի կոչեցեալ, ի խնդրոյ հաւատարիմ եւ աստուասէր առն Ջանղուրբանին եւ ամուսնոյն իւրոյ Ջաւահրին, որ փոխեցաւ ի Քրիստոս, ի վայելումն որդւոյ իւրոյ Գալուստ քահանայի, եղբարցն Ջանիբէկին, Յովհաննէսին, Թադէոսին, Գրիգորին, եւ քւերացն Փաշայ-Խաթունին, Մարիամին, Շաղոսկին, Խոնձաղին եւ կողակցին իւրոյ Գուլ-Խաթունին, եւ դստերն Մէլիք-Խաթունին, որ յոյժ փափագանաւք ստացման զսուրբ Աւետարանս ի հալալ վաստակոց իւրոց` յիշատակ իւրեանց, եւ ծնողաց իւրեանց` հաւրն Գալուստին եւ մաւրն Փաշայ-Մէլիքին, եւ ամենայն մերձաւորաց իւրոց:

… Եւ զիս զանպիտան գծողս զՄանուէլ, եւ զծնողս իմ, եւ զամենայն արեան մերձաւորս իմ, եւ զերախտաւորսն, եւ զսպասաւորսն, որք հանդիպիք սմա տեսանելով կամ կարդալով կամ աւրինակելով, լի սրտիւ եւ ուղիղ մտաւք աստուած-ողորմի ասացէք… Եւ սխալանաց եւ խոշորութեան գրիս անմեղադիր լերուք, զի կար մեր այս էր, զի լոյս աչիս պակասեալ էր եւ հոգս եւ պատրանք աշխարհիս զմեզ ընկղմեալ էր, ի դառն եւ դժուար ժամանակի, որ յոյժ վշտացեալ կամք ի յայլազգեաց վասն ծովացեալ մեղաց մերոց, վասն որոյ եւ ինքն, որ առատն է ի տուրս բարեաց ձեզ` յիշողացդ եւ մեզ յուսացելոցս ողորմեսցի յիւր միւսանգամ գաըստեանն, ամէն:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Թբիլիսի, հայերէն ձեռագր. հաւաքածոյ 112

 

Գրիչ` Բարսէղ

Վայր` Քաջբերունիք Ասպիսնակ գիւղ

 

… Արդ, յանկ ելեալ աւարտեցաւ աստուածախօս եւ աւետաբեր սուրբ Աւետարանս ի թըւիս Հայոց ՋՃԽԴ. (1495), ի գաւառս Քաջբերունոյ որ կոչի Արճէշ, ի գեաւղս Ասպիսնակ, ընդ հովանեաւ սուրբ Ստեփանոսի սուրբ տաճարին:

Այլ եւ գրեցաւ սա ձերամբ Բարսէղ մեղսամեր գրչի, ի խնդրոյ բար[ի] միակեց Սատաղին, որ ստացաւ զսա ոչ յաւելորդաց եւ կամ ի փարթամութէնէ, այլ ի բազում տըվայտութեամբ յաղթահարեալ ի սիրոյ սուրբ Աւետարանիս, ըատ գրեցելոյն` թէ Սէր կատարեալ ի բաց մերժէ զերկիւղ. նայ գանձս ի յերկնիս եւ բարեխօս առ տէր աստուածն Յիսուս Քրիստոս:

Արդ, ըստացաւ հաւատարիմ եւ բարի տանուտէրն Բարունակն յիշատակ իւրն, եւ ծնողացն Սալչուկին, եւ հօրն Խոսրովին, եւ եղբօրն Մարտիրոսին, եւ Յովանիսին, եւ Պետրոսին:

Դարձեալ կրկին անգամ աղաչեմ յիշեցէք ի ժամ սոսկալի սուրբ պատարագին զբարի միակեցն զՍատաղէն, որ ստացաւ զսա ի հալալ վաստակոց իւրոց, յիշատակ իւր եւ ծնօղաց իւրոց…

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 6273 (Ղ. Փիրղալեմեան, Նշխարք պատմութեան Հայոց). Էջ 369-370, յԱրծուաբերի ուխտ

 

Գրիչ` Յովաննէս

Վայր` Արճեշ

 

Եւ արդ, ես յետինս ի կարգաւորաց … Յոհաննէս սուտանուն քահանայ շնորհիւ տեառն սկսայ եւ ողորմութեամբ նորին կատարեցի զսուրբ Աւետարանս ի թուականիս Հայոց ՋԽԴ (1495) ամին, ի քաղաքս Արճեշ կոչեցեալ, ընդ հովանեաւ սուրբ տաճարիս Աստուածածնիս, ի հայրապետութեան տեառն տէր Սարգիս կաթողիկոսի:

Արդ, աղաչեմ զձեզ զամենեսեան, զի լիակատար սրտիւ աստուած-ողորմի ասացէք անմեղ նահատակին Բահլուլին, որ ի ձեռն արեանարբու ջալատաց սրախողխող կատարեցին, եւ եղեւ պատարագ ընդունելի եւ ճշմարիտ մարտիրոս, կատարեցաւ եւ եղեւ արժանի անանց պսակին, եւ անթառամ դրախին կենաց եւ պայծառ առագաստին` հանդերձ ծնողօքն, ամէն:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 6273 (Ղ. Փիրղալեմեան, Նշխարք պատմութեան Հայոց). էջ 368-369, Վան` Տիրամայր եկեղեցի

 

Գրիչ` Զաքարիա

Վայր` Վան

 

… Եւ գրեցաւ սա ի թուաբերութեանս Հայոց ՋԽԴ. (1495), ի հայրապետութեան տեառն Սարգսի, եւ մերոյ աթոռակալի եւ առաջնորդի սուրբ ուխտս Վարագայ քաջ հռետորի եւ տիեզերալոյս վարդապետին Ատոմի, եւ տէր Յովաննէս արհեպիսկոպոսի, ի քաղաքս որ կոչի Վան, ընդ հովանեաւ սրբազան առաքելոցս Պետրոսի եւ Պօղոսի, ձեռամբ անարժան եւ սուտանուն երիցու` Զաքարիայի անարհեստ գրչի: Յիշեցէք ի Քրիստոս ի սուրբ յաղօթս ձեր զստացող սուրբ Աւետարանիս զՍահակ սրբասէր կրօնաւորն, որ ստացաւ զսա ի յարդեանց իւրոց եւ եդ ի դուռն Վարագայ սուրբ Նշանին, անջինջ յիշատակ իւր եւ իւրոցն ամենայնի…

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 5751

 

Գրիչ` Սարգիս

Վայր` Ամիրդաւլի վանք

 

… Արդ, գրեցաւ սուրբ Աւետարանս ի վերջացեալ աւուրս եւ ի սպառնեալ ժամանակիս` ՋԽԴ. (1495) թուականիս Հայոց, ի վանքս որ կոչի Ամիրդաւլ, ընդ հովանեաւ սուրբ Յովանիսին եւ սուրբ Սիոնին, ձեռամբ յոգնամեղ եւ անարհեստ գրի Սարգիս սուտանուն աբեղայի: Զոր եւ տեսեալ իմ զսէր եւ զփափաք Զարդարին եւ զԴուխթարին` յանձն առեալ գրեցի զսուրբ Աւետարանս յիշատակ հոգւոց իւրեանց, եւ ծնօղացն` պարոն Մուրադին, եւ մօրն` Մինայ-Խաթունի, եւ զաւակացն` Ամիր-Սարգսին եւ Հազարբէկին…

Դարձեալ, կրկին անգամ աղաչեմ յիշել առ Քրիստոս զստացաւղ սուրբ Աւետերանիս Զարդարն, եւ զփեսայն իւր զպարոն Սլեմանշէն, եւ զորդին իւր Աւղալ-Քարամն, եւ զկողակիցն իւր` զԴուխթարն, որ բազում երախտիք ունին ի վերայ նորա որդիայպէս…

Դարձեաք, աղաչեմ զամենեսեան, որք հանդիպիք սուրբ Աւետարանիս միով աստուած-ողորմիւ արժանի արարէք զտառապեալ գրիչս… զՍարգիս սուտանուն աբեղայ, որ անունս ունիմ եւ գործս ոչ, եւ ծնօղքն իմ զՍքանդարն եւ զՇնաւֆորն…

Դարձեալ աղաչեմ յիշման արժանի առնէք զմեղաւոր գրիչս, եւ զուսուցիչն իմ զտէր Ստեփանոսն եւ զտէր Արըստակէսն, եւ զհոգեւոր եղբայրքն իմ զտէր Կարապետն եւ զտէր Դաւիթն, զի շատ երախտիք ունին ի վերայ մեր` հոգեւոր եւ մարմնաւոր… Անմեղադիր լերուք սղալանաց եւ խոշորանաց, զի այլ գիրք չի գրեր. այդ յանճարու եղեւ, զի ճանապարհ հանդիպեցաւ ինձ, եւ ինչք չունէի, վասն այն պատճառին յանձն առի գրել:

 

ԳՐՈՒԹԻՒՆՔ ԳՐԻԳՈՐԻ ՆԱԶԻԱՆԶԱՑԻՈՑ

Երեւան 3495

 

Գրիչ` Գրիգոր Տարօնացի

Վայր` Եկեղեաց գաւառ, Կապոսի վանք

 

… Արդ, գրեցօ գիրս մեծին աստուածաբանին Գրիգորի եւ թվականիս Հայոց ՋԽԴ. (1495), ձեռամբ ներգեւ ոգոյ եւ թարմատար գրչի պիտակ անուն Գրիգորի` աշակերտի մեծին րաբունապետին Յովանիսի, որ մականուամբ Համշինցի կոչի: Եւ գրեցաւ գիրքս ի վայելումն մանկանց Սիովնի ուղղասիրութեանցն դասի:

Արդ, որք օգտիք սմանէ գրելով ի քարտի կամ ուսմամբ իմաստի նախաշաւիղ հետեւողացն առաքելագումար խմբիցն երջանկի, զանստերիւրն գնալով ձեզ ուղղի` յիշել մաղթեմ անմոռաց սրտիւ զկարօտս աղօթից սրբազանիցդ դասի, զի թերեւս օժանդակութեամբ աղաւթից ձեր ըղձի ցօղեսցի կաթիլ մի ցօղոյ յամէներանեանն տեառնէ ի կրկնամեռս իմ ոգի, որոց խնդրողացս առհասարակ ողորմութեան ցօղն տեղասցի հանդերձ մերովքն ննջեցելովք եւ ձերովքն ամենի, յորոց միով բերանով փառաւորի ամենասուրբ երրորդութիւնն յօիտեանս յօիտենից, ամէն:

 

ԳՐՈՒԹԻՒՆՔ ԳՐԻԳՈՐԻ ՆԱԶԻԱՆԶԱՑԻՈՑ

Երեւան 114

 

Գրիչ` Մաղաքիա Բաբերդացի

Վայր` Եկեղեաց գաւառ Կապոսի վանք

 

… Արդ, գրեցաւ գիրս մեծին աստուածաբանին Գրիգորի, ի թվականութեան Հայոց ՋԽԴ. (1495), ձեռամբ յոգնամեղ եւ փծուն Մաղաքիայ Բաբերդացոյ, յիշատակ ինձ, եւ ծնօղացն իմոց, եւ ի վայելումն մանկանց Սիովնի` ուղղասիրութեանցն դասի:

Արդ, որք օգտիք ի սմանէ գրելով ի քարտի կամ ուսմամբ իմաստի` նախաշաւիղ հետեւօղացն առաքելագումար խմբիցն երջանկի զանստերիւրն գնալով ձեզ ուղղի` յիշել մաղթեմ անմօռաց սրտիւ զկարօտս աղօթից ձեր ըղձի ցօղեսցի կաթիլ մի ցօղոյ յամենեսեանն տեառնէ ի կրկնամեռս իմ ոգի, որոց խնդրողացդ եւ փափաքողացս առհասարակ ողորմութեան ցօղն տեղացի հանդերձ մերովքն ննջեցելավք ամենի, յորաց միով բերանով փառաւորի ամենասուրբ երրորդութիւնն յաւիտեանս, ամէն:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Յ. Քիւրդեանի հաւաքածոյ

 

Գրիչ` Խաչատուր

Վայր` Եկեղեաց գաւառ, Կապոսի վանք

 

… Զայս ամեն զմտաւ ածեալ հաւատարիմ եւ աստուածասէր տանուտէրն պարոն Գորգքն, եւ զկողակիցն իւր զԱզիզ, եւ զեղբայրն իւր Գալուստ, եւ զքուրն իւր Մարխաթուն, յիշեցեալ զայն որ ասէ թէ` Երանի որ ունիցի զաւակ ի Սիոն եւ ընդանեակ յԵրուսաղէմ: Եւ ետ գրել զըկենսունակ սուրբ Աւետարանս յիշատակ իւրն եւ ծնաւղացն իւրոց, հաւրն իւրոց Յովհաննէսն, եւ մօրն իւրոյ Սիմրային, եւ զաւակի նորա Աստուածատրին, եւ զկենակիցն իւր զԿուլիկ, եւ զեղբաւրորդին իւր Պզտիպարոնն, եւ զկենակիցն իւր Ճուհարն, եր եղբարն նորա Նորպարոնին, ի վայելումն Յէզէկէլ սարկաւագին:

Գրեցաւ սուրբ Աւետարանս ի թուականիս Հայոց ՋԽԴ.  (1495) ամի, ի գաւառս Եկեղեաց, ի յանուանի եւ ի հռչակաւոր անապատս որ կոչի Կապոսի վանք, ընդ հովանեակ սուրբ Յակոբի եւ սուրբ Սիոնի: Առ ոտս Յովանէս քաջ րաբունապետի Համշի[ն]ցոյ, որ դաս ասելով բացայայտէ զխորս աստուածային գրոց եւ լուսաւորէ զմեզ զամենեսեան, զոր տէր աստուած պահեսցէ ընդ երկայն աւուրս պարագայց ամօք եւ յետ աստեացս ելանելոյն ընդ առաջին սուրբ վարդապետացն դասեսցէ` ծնօղաւքն եւ ազգականաւքն իւրօք, ամէն: Եւ ի յառաջնորդութեանս սուրբ ուխտիս տէր Ներսէսի եւ պատուական աբեղայի` հոգովն հեզ եւ վարուց բարի, զոր տէր աստուած պահեսցէ անսասան մինչ ի խորին ծերութիւն ամէն:

Արդ աղաչեմ զամենեսեան, որք հանդիպիք սուրբ Աւետարանիս կարդալով կամ տեսանելով եւ կամ աւրինակել, յիշեցէք ի սուրբ յաղօթս ձեր զանարժան գծողս զԽաչատուր, եւ զծնաւղսն իմ, եւ զամենայն արեան մերձաւորք իմ, եւ թողութիւն մեղաց հայցեցէք ի Քրիստոսէ. եւ նա, որ առատն է տուրս բարեաց մեզ եւ ձեզ ողորմեսցի, ամէն: Եւ Ուսիկ աբեղայն, որ բազում փափաքանաւք ետ գրել սուրբ Աւետերանս յիշատակ իւր եւ ծնողացն իւրոց պարոն Գորգին:

Դարձեալ աղաչեմ յիշել ի տէր աստուած զմիաբան սուրբ ուխտս առ հասարակ ամէն:

 

ՈՍԿԵՓՈՐԻԿ

Վենետիկ 241 (96), Բ. Սարգիսեան, Ցուցակ Բ. 622

 

Գրիչ` Խաչատուր

Վայր` Եկեղեաց գաւառ, Կապոսի վանք

 

Գրեցաւ սուրբ տառս որ կոչի Ոսկեփորիկ, որ է բան խրատական եւ կանոնք սուրբ հարցն, ի թուականութեանս Հայոց ՋԽԴ. (1495), ի գաւառս Եկեղեաց, ի յանապատս որ կոչի Կապոսի: Եւ ի առաջնորդութեան սուրբ ուխտս տեառն Ներսէսի եւ քաջ րաբունապետի Համշի[ն]ցոյ, ձեռամբ բազմամեղի Խաչատուր աբեղայի, ի վայելումն տէր Գրիգոր հեզահոգի կրաւնաւորի, զոր տէր աստուած վայելել տացէ նմայ երկար կեանք ի փառս աստուծոյ, ամէն:

 

ՅԱՅՍՄԱՒՈՒՐՔ

Տ. Պալեան, Ցուցակ Բ, 622

 

Գրիչ` Յովանէս

Վայր` Կեսարիայ գաւառ, Մանտիսոն գիւղ

 

… Արդ, յայսմի եւ ի սոյնպիսիս նայեցեալ հոգոց հանելով երջանիկ երկիւղածն եւ աստուածասէր Սիրատանն, եւ յիշեաց զբանն որ ասէ, թէ Երանի որ ունիցի զաւակ ի Սիոն եւ ընդանի յԵրուսաղէմ, եւ ցանկացող եղեւ այսմ հոգեւոր բուրաստանի, եւ ետ գրել զսա յարդար վաստակոց իւրոց յիշատակ իւր, եւ ծնողաց իւրոց` հաւրն իւրոյ Յովանիսին եւ մաւրն Տաւլաթին, եւ իւր տղին` դեռաբոյս զաւակին Պուդախին, եւ եղբաւրն պարոն Վարդին, եւ հաւրեղբաւրն Շիրիշին, եւ զաւակացն Գրիորին եւ Խեչիկին, եւ պարոն Վարդին կնոջն Խասիկին, եւ իւրենց զաւակացն Կեցունին, Խուտավերտէ, Կուլէ, եւ Մուղալին, Գրիգորի դստերն Տանսուխեն, Տաւվլաթին, Մամախաթունին, Լատիւին, Ճաշիկին, Դաւթին եւ ամենայն արեան մերձաւորացն իւրեանց` կենդանին եւ հանգուցելոցն, ամէն: Այլ եւ զՍահակ երէցն, եւ զծնաւղսն իւր` ըզՏերեւն եւ զԳուհարն, եւ զերիցակինն իւր, եւ զնորատունկ պղայսն իւր զԱմիրն եւ զԳրիգորն, եւ զեղբայրն զԷմպաքն, եւ զկին Մայրանէ, եւ զնորատունկ տղայս իւրեանց զԱստուածատուրն, եւ զՔիմիայն, եւ զպարոն իւր զՍիմաւոն երէցն, եւ զքեռին իւր զՅուսէփ երէցն, եւ զտղայն իւր զԱստուածատուրն, որ բարեաց եւ Այսմաւուրաց պատճառ եղեն աշխատանաւք եւ կերակրաւք եւ ըմպելեաւք եւ շաղաւաթաւք եւ խնամաւք, հատուցէ նոցա Քրիստոս աստուած վարձս զերկնից արքայութիւնն, ամէն:

  Արդ, գրեցաւ սա ձեռամբ մեղաւոր եւ անարժան եւ անպիտան փցուն գրչիս Յովանէս աբեղի, ի թվականութեանս Հայոց յինն Ճ. եւ ԽԴ. (1495), ի գաւառս Կեսարիոյ, ի գիւղս որ կոչի Մանդիսոն, ի դուռն սուրբ Աստուածածնին եւ սուրբ Խաչին եւ սուրբ Թորոսու, ի հայրապետութեան տեառն Յովանիսի, եւ յեպիսկոպոսութեան տեառն Կիրակոսի:

Արդ, աղաչեմ զամենայն դասս քահանայից, որք հանդիպիք այսմ լուսազարդ մատենիս յիշեսջիք ի մաքրափայլ յաղաւթս ձեր զվերոյգրեալսն` զՍիրատանն, եւ զկենակիցն իւր զՏանսուխն եւ զդեռաբոյս զաւակացն իւրեանց զՊուդախն, եւ զամենայն ազգայինսն իւր, որ ստացաւ զսուրբ գիրքս ի հալալ ընչից իւրոց, եւ ետ յիշատակ ի դուռն սուրբ եկեղեցեացն…

Դարձեալ աղաչեմ զամենեսեան յիշել ի մաքրափայլ յաղօթս ձեր զմեղաւոր հողս զՅովաննէս գրիչս, եւ զծնաւղսն իմ զԹորոսն եւ զՍառայն, եւ զեղբայրն իմ զհանգուցեալն առ աստուած զԿիրակոսն, եւ զուսուցիչն իմ եւ զսնուցիչն զԱռաքել աբեղայն, եւ զամենայն արեան մերձաւորն իմ … Այլ եւ զքահանայն դրան սուրբ եկեղեցեացս զՍիոն երէցն, եւ զԱբրահամ երէցն, եւ զՍահակ երէցն, որ զմեզ լաւ ընդունեցան եւ մեծարացին եւ պատուեցին … Այլ ես զսարկաւագունք սուրբ եկեղեցւոյս, եւ զհամաւրէն ժողովուրդքս` զմեծ եւ զփոքր, զայր եւ զկին, զծեր եւ զտղայ, զերիտասարդ եւ զկուսան … Այլ եւ զաւրինակիս շնորհաւղն զԱնդրէաս սրբասէր քահանայն, եւ զեղբայրն իւր զՇիրինն, որ զաւրինակն շնորհեցին եւ ստացան իւրեանց բարի անուն եւ բարի յիշատակ: Այլ եւ Ըռիստակէս երէցն, որ մարումն երետ թանաքի, յիշեսցէ զնոսա Քրիստոս աստուած յիւր սուրբ արքայութիւնն, ամէն:

Քահանայք եւ սարկաւագունք, առանց դաստարակի մի պահէք եւ ի մոմէ պատրաստ բռնեցէք, եւ զկարդալն անփոյթ մի առնէք, զի գրեալ է, թէ.

 

Տաւնասէրն չէ զըկած

Ի պսակաց մարտիրոսաց,

Այլ եւ հաղորդ նոցին փառաց

Առանց գանից եւ տանջանաց:

Զի եւ դուք արժանի լինիջիք սրբոյն ի լոյս:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 6273 (Ղ. Փիրղալեմեան, Նշխարք պատմութեան Հայոց). էջ 368, Ամասիոյ ս. Աստուածածին, նաեւ Հ. Քիւրտեան, Պատմ. երկու ճշտումներ («Էջմիածին», 1964, Գ, 34-35)

 

Գրիչ` Աբրահամ

Վայր` Կոստանդնուպօլիս

 

… Յամի թուաբերութեանս մերոյ սեռի ՋԽԴ. (1495) կատարեցաւ սուրբ Աւետարանս` աստուածախօս մատեանս… Աստուածասէր քրիստոնեայ մղդեսի խոճայ Յովաննէսն, որ մեծաւ սիրով ստացաւ զսա յաղագս յիշատակ հոգւոյ իւրոյ, եւ ծնողաց իւրոց` հաւրն Արեւին եւ մաւրն Մարգըրտին, եւ եղբարցն Քարիմին եւ Եազտանպաղշին, եւ զաւակին մղտեսի Արմիրին, Մխիթարին եւ Սինանին, եւ կենակցին Շահփաշային, եւ այլ ամենայն արեան մերձաւորացն…

Ես գրել զսա սիրով եւ մեծաւ հաւատով ձեռամբ մեղսասէր Աբրահամ աբեղայի, որ անուամբ միայն կոչիմ աբեղայ եւ գործով խաբեբայ: Արդ ոք հանդիպիք սուրբ եւ պատուական Աւետարանս, յիշեսջիք ի Քրիստոս զմղդեսի խոջայ Յովանէսն եւ զիւրսն ամեն` ընդանեաւք, զարմաւք եւ զաւակաւք, եւ ասացէք աստուած-ողորմի… Կատարեցաւ սուրբ Աւետարանս ի  մայրաքաղաքս որ կոչի Կոստանդնուպօլիս, ի դուռն սուրբ Աստուածածնին, որ այժմ կոչի Սուլու Մանաստիր, ի հայրապետութեան տեառն Սարգսի եւ յարհիեպիսկոպոսութեան տէր Կարապետի Կաֆայեցոյ:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 5480

 

Հետ. ստացող` Ստեփաննոս Դոշէնց

 

  Արդ, ի թուականիս Հայոց ի Ջ. եւ ԽԴ. (1495) ամին ես` Դոշէնց Ստեփաննոս ետու վերըստին կազմել եւ նորոգել զսուրբ Աւետարանս, որ է յիշատակ նախնեացն մերաց. եւ էր կապն խնացեալ, եւ տուի կապել զսա ի վերայ կողին այլ յաւելուլ ի յարծաթ եւ ի յոսկի, եւ երբ զյիշատ[ակ]արան կարդան, նա մեզ էլ աստուած-ողորմի ասեն` Դոշանց Ստեփաննոսին, եւ իւր ծնաւղացն` Յովսէփին, Մըսլի-Մելեքին, եւ կենակցին Խա[թուն-փաշէն], եւ զաւ[ակացն ||

Դարձեալ, կրկին յիշեցէք ի Քրիստոս զհեզահոգի տանուտէրն զԴոշէնց Ստեփաննոսն, եւ զծնօղն իւր զՅովսէփ եւ զՄըսըր-Մելէքն, եւ զկենակիցն իւր զԽաթուն-Փաշէն, եւ զզաւակք սոցա զՅովաննէսն եւ զԳուռջի-Խաթունն եւ Գուլգուլն եւ ||

 

ՇԱՐԱԿԱՆ

Նախավկայի վանք, ՍՏԱ

 

Գրիչ` Կարապետ

 

  Ա՜խ, ո՜, վա՜յ զիս մեղաւոր տառապեալ ոգիս` անարժան եւ անպիտան գրչի սուտանուն Կարապետիս, որ զիս մէկ բերան յիշելոյ արժանի առնէք, թվականին ՋԽԴ. (1495):

 

ՏՕՆԱՑՈՅՑ

Երեւան 8630

 

Գրիչ

 

… Գրեցաւ Տաւնացոյցս եւ Աւետարանացոյցս բովանդակ տարոյ ձեռամբ յոգնամեղ եւ անարհեստ, սուտ եւ անպիտան քահանայի || ի վայելումն սուրբ եւ մաքուր աբեղային Աստուածատրուն, յիշատակ յոգոյ իւրոյ եւ ծնաւղացն, թվ. Հայոց ՋԽԴ. (1495)ամին:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Մայր Աթոռ 194, «Էջմիածին», 1963 թ., Զ,. էջ 59-60

 

Գրիչ` Աստուածատուր

Կազմող` Մարտիրոս

 

  Նուաստ ծառայս ծառայիցդ Աստուծոյ` Կարապետ եպիսկոպոս Կաֆայեցի` բազմամեղ հողս, որ ամաչեմ կոչել ի բարձրագոյն քահանայական անունէն, զի դատապարտութիւն է ինձ անունս այս, զի անարժան եւ զազիր գործաւք բազմամեղութեամբ լալով ասեմ զանբարկանալի Աստուած յոյժ բարկացուցի: Երկրորդ անառակ որդիս. որ առի ի բարի հաւրէն զբաժին իմ եւ զամենայն աւուրս իմ յանաւգուտ պէտս ծախեցի եւ ոչ դարձայ եւ ոչ ուրախացուցի զերկնւոր հայրն, եւ սպառեցան աւուրս իմ եւ էի յագարակն եղջեւրի խոզարած մինչեւ նայեցաւ յիս միածին փրկիչն տէրն Յիսուս Քրիստոս, մարդասէրն եւ մարդասէրի հաւր որդին, որ չքաւորեցայ եւ սովամահ լինէի, ազդեաց յիս յիւր անչափ սիրոյն եւ ի պարգեւաց սուրբ հոգւոյ: Եւ իմ այլ ոչինչ ունելով տա տեառն աստուծոյ իմոյ զսուրբ Աւետարանս, որ յիմ հալալ արդեանց գնեցի, եւ զաւետարանիչքն նկարել տուի, եւ նոր կապել տուի եւ գրի յիշատակ իմ հոգոյս, եւ իմ ծնողացն ի սուրբ Գէորգ տաճարիս, որ կոչի Սուլու մանաստիր: Մի ոք իշխեսցէ գրաւել որ ինչ ազգ պատճառանաւք, եւ թէ զսուրբ Աւետարանս զայս բռնաբար իշխանութեամբ կամ գողութեամբ վասն իւր ագահ բարուց հանցէ ի սուրբ ուխտէ, եւ իւր առանձին ստանալով` թէ եկեղացական եւ թէ աշխարհական, ո՛չ ազգական եւ ո՛չ ի ծանաւթից չունին իշխանութիւն միայն սուրբ Եկեղեցիս, ինքն Քրիստոս լինիցի նմա դատախազ յիւր մեծ սոսկալի ահեղ ատենին: Եւ թէ ոք զյիշատակս եղծանել կամիցի ի սուրբ մատենէս, ինքն եղծանի եւ ջնջի ի դպրութենէ կենաց, մասն զՈւդայի առցէ, եւ ընդ խաչահանուացսն դատի Աստուած:

Թվին ՋԽԴ. (1495) յուլիս Թ. (9) գրեցաւ յիշատակարանս ձեռամբ Աստուածատուր աբեղի Կաֆեցոյ: