Առօրեայ
գործերու
խղճամիտ
համարատուութենէ
մը
ի
ծանօթներու
եւ
պարագաներու
շուրջ
լուրեր
հաղորդելէ
վերջը`
Հ.
Միքայէլ
Վ.
կու
տայ
առ
Մխ.
Աբբահայր
հետեւեալ
հետաքրքրաշարժ
տեղեկութիւնները:
Գերյարգեցելոյ
Աբբայ
մերոյ,
տեառն
տեառն
Մխիթարայ
Աստուածաբանութեան
Վարդապետի
…
ութ
ինն
ամիս
է,
որ
ի
մէջ
ակնեցոց
մեծ
շփոթ
եւ
մատնութիւն
եւ
անիրաւութիւն
եւ
կռիւ
գոյ
վասն
էյաէթի
պարտուց
եւ
գործելու
ըստկի
վճարելու
վասն
մատենից:
Զիրերարս
մատնեն
մինչեւ
150,
տարէն
ի
վեր
եկողաց
ազգականացն,
առանց
դատի
եւ
դապաստանի
տուգանք
առնուն,
յառաջ
սիւրկիւնի
ձայն
հանեցին,
բայց
մեծամեծ
սառաֆք
դադարեցուցին.
բայց
յայժմ
կռիւ,
անիրաւութիւն
եւ
մատնութիւնք
լինին,
ի
մահտեսի
Սահակէն
300
ղուռուշ
առին.
եւ
զկնի
սակաւուց
ժամանակաց,
զայլ
եւս
խնդրեցին
նա
եւս
յայժմ
արզուհալ
արարեալ
Վէզիրին,
ի
դատաստան
մտանելոց
է,
յետոյ
թէ
զինչ
լինելոց
է
ոչ
գիտեմք.
Մինչեւ
ի
սահաթճի
Պետրոսին
տղէն,
20
ղուռուշ
առին,
որ
սահաթճի
Պետրոսն
ի
Ստամպօլ
է
ծներ,
եւ
այս
եւս
մեծ
պատիժ
մի
է
ազգին
մերոյ,
վասն
զտման
նոր
հրահալելաց
որով
հարստանայ
տաճիկն
ազգն
մեր
այրի,
կարծեմ
թէ
նեռն
մերձ
է
գալու…
Նաեւ
հալածանք
ոչ
պակասին,
եւս
առաւել
ի
մեծ
պահուցս
կասկածիմք
լինիլ
վասն
ծռազատկին
մի
գուցէ
ուղղափառքն
ընդ
լաթինացւոց
եւ
ընդ
յունաց
առնիցեն
որք
են
ի
միասին,
այլ
զիւրեանց
այլ
զիւրեանս
ծուռն,
յոր
եւ
մեծ
գտանեցաք
առնել
ընդ
Հայոց,
զի
եպիսկոպոս
այնպէս
հրամայեաց:
Նաեւ
յունաց
եւ
հայոց
պատրիարգն
միմեանց
խօսք
եւ
զրոյց
արարին
առաջի
իշխանաց
տաճկաց
մատնիչ
լինեն
միմեանց,
եւ
յԵրուսաղէմ
երկոքեանն
եւս
առնիցեն
զիւրեանց
սովորութիւնն
ուրոյն,
եւ
երկոքեանն
եւս
յեկեղեցիս
իւրեանց
ծանուցումն
եւ
բանադրանք
կարգեալ,
զի
մի
ազգ
միւսոյն
վատ
ոչ
ասիցէ.
բարի
եւ
մեծ
իմն
է,
թէ
այսպէս
լինիցի.
եւ
այսպէս
ասեն
թէ
հայք
ֆէրման
առեալ
եւ
ուղղարկեալ
յԵրուսաղէմ,
զի
յոյնք
ի
յիւրեանց
զատկի
չորեքշաբթի
չուեցին
յԵրուսաղէմայ:
Ի
վերայ
այսր
ամենայնի
յունաց
կանայքն
զօտանաւոր
շինեալ`
ի
բաղանիս
զկանայս
հայոց
ծաղր
արարեալ
ատեն:
…
1729
մարտ
2ին
ի
տօնի
մոխրոց
ձեր
[Թօխաթ]
Գերյարգութեան
քում
մնամ
պատրաստական
ծառայ
ամենայնի
Հայր
Միքայէլ
վ .
Սեբաստացի
