Մելգոնեան
Աբբահօր
հետեւեալ
նամակէն
կանդրադարձնենք
կարեւոր
նորութիւններ
եւ
մանրամասնութիւններ`
եկեղեցւոյն
ու
մանաւանդ
Վենետկոյ
Հայոց
Ս.
Խաչի
մատրան
պատմութեան
համար:
Վերապատուելի
հօր
մերում
Գեորգ
վարդապետին
ողջոյն
եւ
սեր
բազում
յոյժ
…
Զդասն
բերաք
յառաջ,
եւ
զաւագ
խորանն
տարաք
յետս
իբր
որմայեց.
շինեցաք
բեմ
բարձր
հինգաստիճանեան,
որձաքարեայ
յատակաւ,
շինեցաք
ի
նմա
զգերեզման
մեծի
աբբայ
հօր
մերոյ
ննջեցելոյ,
փառաւոր
ձեւով,
յազնիւ
եւ
ի
գեղեցիկ
քարանց,
քանդակեալ
ի
վերայ
կափարչին
երկնագունի
ամպասարասի`
մեծավարկի,
զոտանաւորս
վերտառեալս
քաջաներբողս`
կարդացեալս
ի
հելլեն
բարբառ`
էփիկռամմայ,
որոց
սկզբնատառքն
գերուստ
ի
վայր
հեգեն
զայս
բան.
ՔՆԱՐ
ՔԱՂՑՐԱԽՕՍ
ԱՍՏՈՒԱԾԱՅԻՆ
ՀՈԳՒՈՅՆ…:
Հայք
Վէնէտիկու
միաբանեալ,
բռնութեամբ
փռօկուռաթօռաց
ետուն
զհովուութիւն
եկեղեցւոյն
իւրեանց
մեզ.
մտաք
ի
նա
ի
վերափոխման
Կուսին,
կարգեցի
զոմանս
ի
մերոց
քարոզիչս
նոցա.
ետուն
քարոզս
եւ
զարմացուցին
զնա
տերամբ…
առաջին
քարոզքն
էին
յաղագս
սիրոյ
եւ
միաբանութեան:
Վասն
որոյ
եւ
ինքեանք
աստուածային
ազդեցութեամբ
ի
բաց
թողեալ
զամենայն
խէթ
եւ
զդառնութիւն
միաբանեցան
եկին
ի
վանս
մեր
գրեթէ
ամենեքեան
միախուռն
բազմութեամբ`
եպիսկոպոսօքն
հանդերձ,
եւ
տեսեալ
զձայնաւոր
պատարագ
մատուցեալ
փառաւորապէս
ըստ
դիտաւորութեան
նոցա,
արարին
ժողովոյն
իւրեանց`
հնգեցունց
ի
մէնջ
ընդ
նոսա
բազմելով
խրախութիւն
մեծ
ի
մերում
գրքատան`
առ
չբաւելոյ
այլում
տեղւոյ.
եւ
կան
այժմ
խաղաղ
եւ
միաբան:
…
Հ.
Ղազարոսն
գնաց
ի
Կեռլէ.
եւ'ս
առաւել
յանկեցան
ժողովուրդքն,
եւ
ետուն
զեկեղեցին
մեզ:
Յայսմ
ամի
եղեւ
ի
Կոստանդնուպօլիս
ժանտամահ
անհնարին,
մինչեւ
կոտորիլ
չորիր
մասին
մեծի
քաղաքին…:
Հ.
Զաքարիայն
վասն
ժանտախտին
բռնութեան`
փախուցեալ
էր
ընդ
մերոյ
ժողովրդեան
ի
ծայրս
կրճից
Սեաւ
ծովուն`
ի
մայիս
ամսոյ
մինչեւ
ցնոյեմբեր…:
Յովհանէս
վարդապետն
է
ղափէլան
հայոց
եկեղեցւոյն
[Վենետկոյ
],
այլ
զի
կայ
յանկողնի
հիւանդոտ,
վասն
այնորիկ
զգործ
նորա
կատարէ
Հ .
Պօղոսն:
…
Յամի
Տեառն
1752
Յունվարի
15
[Վենետիկ]
Նուաստ
ծառայ
Ստեփաննոս
վարդապետ
Աբբայհայր