Բենեդիկտոս
ԺԴ.
Քահանայապետի
հայասիրութեան
մէկ
փայլուն
ապացոյցը
կը
պատմուի
հետեւեալ
թուղթին
մէջ:
Բարեպաշտուհի
եւ
պարկեշտակրօն
մօր
իմոյ
սրբուհի
Խաթունին
եւ
քրիստոսասէր
եղբարց
իմոց
Պետրոսին
եւ
Արութինին…
Սրբազան
փափը
մէկ
օր
մը
զամմէն
հայերը
կանչեց
մէկ
մեծկակ
ժամու
մը
մէջ,
որ
մօտիկ
երկու
հարուր
հոգի
կային.
ուրիշ
ազգէ
հիչ
մարդ
չի
թողուց`
որ
ներս
մտնէ.
ֆարազի
պէ'յեալ
ըլլար.
դուռը
ժամուն
եասախճիներ
կանգներ
էին.
ով
որ
կը
խոստովանէր,
թէ
ես
հայ
եմ,
սալթ
զնոսա
կը
թողէին
մտանել:
Յետոյ
ժամու
մէջը
աթոռ
նստաւ
սրբազան
փափը.
կանչեց
մեծ
սիրով
զհայերը
իր
քովը.
թող
տուաւ
որ
անոնք
ամմենքը
ոտքը
պագին,
ու
զինքը
աղէկ
մը
տեսան.
վէ
ամմենուն
մէկ
մէկ
մենծ
արծթէ
միտալ
տուաւ…:
Ասանկ
սրբազան
փափ
տահայ
չէր
եղեր,
որ
հայոց
վրայ
այսչափ
սէր
ունենայ:
Հռօմայու
մէջ
պազը
հովառտայ
մարդիք
ֆռէնկին
ազգէն`
պաշլայեցին
մասխարայ
ընել
զպազի
խլըխսըզ
հայերը:
Ե[ր]բոր
աս
բանս
սրբազան
փափին
անկաճը
հասաւ,
շուտ
մը
սրդողեցաւ,
նզովք
հանեց,
խիստ
եասախ
ըրաւ ,
որ
մարդ
մէկ
մըն
ալ
հայոց
ազգին
ափեղցփեղ
բան
չի
խօսի:
Ասով
խանահաթ
չըրաւ,
շուտ
մը
ինչխըտար
եասախճի
կայ
նէ,
ամմէնուն
թէմպէհ
ըրաւ,
որ
Հռօմայու
մէջ
ֆռըլֆռըլ
պտըտին.
էյէր
որ
մէյ
մը
տեսնեն,
որ
հայոց
ազգին
լեզու
կրկնեցնէ,
շուտ
մը
ծեծելով
բռնեն
զընտանը
դնեն:
Մէկ
օր
մը
ֆռէնկի
ազգն`
խենթացաւ,
ելաւ
մէկ
խեղճ
հայ
մը
մասխարայ
ըրաւ.
սէլամմալէք:
Առ
ըսելլինի
չես
գիտեր
ինչպէս`
ան
սահաթը
եասախճիները
վրայ
հասան,
բռնեցին
գլուխն
ծեծելով
զընտանը
խօթեցին:
Յետոյ
ան
խեղճին
կնիկը,
տղաքը,
վէ
ազգականները
եկան
լալով
հայոց
ոտքը
իկան,
որ
երթան
սրբազան
փափին
իրիճայ
ընեն,
որ
իրենց
մարդը
ազատուի:
Ասոնք
ալ
ողորմեցան,
գնացին
իրիճայ
ըրին.
ամայ
միւնքիւն
լեզաւ,
որ
թող
տային,
զէրէ
սրբազան
փափը
խիստ
սրդողեր
էր…
Յամի
Տեառն
1750
Յունվար
22
Նուաստ
Ծառայ
Մկրտիչ
տրուպ
վարդապետ
