Մայր դիւան Մխիթարեանց Վենետկոյ ի Ս. Ղազար

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Սուքիաս եպիսկոպոսէ առ Մխիթար` ցարդ ամենաքիչ թուղթերու հանդիպած էինք Մայրավանքիս Դիւանին մէջ:
       Թէ ո՞վ էր այդ եկեղեցականը: ինձ կը թուի որ անիկա Պուրսայի նախկին Եպիսկոպոսն ըլլայ, որ «ուղղախոհ եւ լուսամիտ անձ մ'էր, խաղաղասէր, բաւական հմուտ եկեղեցական ուսմանց եւ լայ քարոզիչ». ունէր նաեւ մեծ բարեկամութիւն Եր. Տէր Կոմիտասայ հետ: Հաւանօրէն Հռովմ կը գտնուէր` փախչելով արեւելքէն, ինչպէս ուրիշներ, նոյն ժամանակի հալածանաց պատճառաւ:
       Առաջին անգամ է ուրեմն, որ մեր վաւերաթուղթերու շարքին մէջ կը զետեղենք իրմէ հետեւեալը` որ կը հայի ծիսական խնդրոյ:
       Գերապատուելի Մխիթար Աբբայի Յիսուսաւանդ ողջոյն, ողջ լեր:
       Յայտ առնեմ վերոգրել տէրությանդ, հայոց մաշտոց թարգմանեալ որոնեցինք Փրօբականթան, գտանք ոչ. մէկ քանի տետր գտանք գրեալ է [«]պակասութիւն մաշտոցին օրինակեցինք [»] առաքեցի սրբությանդ, հայիս ինչ բան յաւելորդ են գրեալ ջնջես, մէկ քանի վարախ թուղս այլ լուսաւորեալ հոգի Ոսկան Վարդապետի ըստամբայ եղեալ Աստուածաշնչի յաւել կամ պակաս բաներն է գրեալ, խորհրդատետր մի այլ զսա ձեռացագիր թիւ պատարագի. յառաջ Հռօմա Հայրապետն կու յիշէ յետս կաթողիկոսն , սուրբ տարին մեծ հակառակութիւն եղաւ սանթօֆիցն թէ դուք թիւ պատարագ չունիք. ոմանք ձերայինք կարգաւորաց պատասխանիցին թէ 2 տարի է լէհ ըսկսեցին թիւ պատարագ, վերջապէս հաստատեցինք վաղուց Սիս թիւ պատարագ կայր, խորհրդատետրն տեսած ենք. այժմ գտանք , մեր խօսքն հաստատ եղաւ խնդրեմ ներումն շնորհես համարձակութեանս, գիտեմ որ ձանձրութիւն է, ինչպէս անեմ հարկաւոր է յայժմ, փոնթիֆիքալն տվի սանթօֆիցն, հայեցան, այժմ մաշտոցն կուզեն, պատճառը բարուքեան է. կասեն թէ հայոց ըռիթը մերձ է լաթինացոց, գիրքն որ տեսան տեղեկացան որ մերձ չէ, այսչափ բաւ է խոհեմութեանդ, տրուպ Սուքիաս եպս. յանձնեմ զիս ի մաքրափայլ յաղօթս ձեր:
      
       Թվին փրկչին ՌՉԼԴ [1734] յուլիսի օրն առաջին [Հռովմ]
      
       [Սուքիաս Եպիսկոպոս]
      
       Յարութիւն արհիեպիսկոպոսին ողջոյն տամ, խնդրեմ որ աղօթէ վասն իմ: