Սուլթան
Օսման
Գ.
ի
թագաւորութեան
շրջանին
մէջն
ենք:
Նոր
մեծ
վէզիրը
«Հէքիմօղլու
Ալի
փաշան»`
Քէօթահիայի
կուսակալ
Հէքիմզատէ
կոչուածն
է,
որ
այդ
ժամանակին`
միակն
էր
իբր
արժանաւորագոյն
եպարքոսութեան
պատուոյն:
Գալով
սաստկասառոյց
ցրտութեան`
բնաւ
չափազանցութիւն
չի
կայ
Հ.
Զաքարիայի
նամակին
մէջ,
որովհետեւ
սոյն
եղանակին
արտասավոր
դէպքը
պատմութեան
մէջն
ալ
ակնարկուած
է:
Գերամեծար
գերյարգելի
Աբբահօր
մերոյ
եւ
Րաբունապետի
Տեառն
Տեառն
Ստեփաննոսի
վարդապետի`
խնդալ
ի
տէր
Թուղթ
ԽԱ.
…
Ի
Յունվարի
19
եղեւ
դարձեալ
գետնաշարժ
մեծ
յստամպօլ.
եւ
միայն
ի
պալըխպազարն
մասն
ինչ
ի
բերդէ
քաղաքին
փլաւ:
…
Սէրգիս
վարդապետն`
որ
այտի
եկն,
եւ
կայ
եւ
բնակի
ի
պատրիարքանոցն
մինչեւ
ցայսօր
ոչ
խօսեցաւ
եւ
ոչ
խօսի
զբան
ինչ
ընդդէմ
մեր.
նա
մանաւանդ
որպէս
լսեմ
զբարիս
խօսի
զմէնջ
եւ
զվանքէն,
երկու
եւ
երեք
անգամ
միջնորդութեամբ
մերոց
ուղղափառ
եղբարց
զողջոյն
սիրոյ
մատուցեալ
է
ինձ.
դեռ
չեմ
տեսեալ
զնա
եւ
խօսակցեալ
ընդ
նմա:
Ի
փետրվարի
4
փոխեցին
զվէզիրն
եւ
զայլ
ոմն
եդին
ի
տեղւոջ
նորա,
այսինքն
է
զՀէքիմօղլու
Ալի
փաշան,
որ
յամս
մեռեալ
թագաւորին
երկու
անգամ
վէզիր
եղեալ
էր,
եւ
այս
երրորդ
անգամ
է,
որ
վէզիր
եղեւ.
բայց
դեռ
ոչ
էհաս
յՍտամպօլ,
այլ
ի
ճանապարհի
է
Տրապիզոնոյ
գալ
այսր.
ամենեքեան
ասեն
թէ
երեք
անգամ
վէզիր
եղեալ
ոչ
զոք
գիտեմք:
Յայս
ամ
եղեւ
սաստիկ
ձմեռն
եւ
պաղ.
աստ
յՍտամպօլ
այնչափ
մինչեւ
սառեցաւ
ծովն
քաղըթխանային.
եւ
ի
վերայ
սառին
քայլելով
մարդիկ
անցին
ի
Խաս
քէօյէն
ի
պալատ:
Հայր
Վրթանեսենց
տանն
առաջի
ծովն
եւս
սառեցաւ
մինչեւ
ի
դրացեաց
տան
նոցա
մանկունք
քայլէին
ի
վերայ
ծովուն
եւ
երթային
ելանէին
ի
Ֆէնէռին
իսկէլէն:
Ի
Ուռումէլի
եւ
ի
յԱնատօլու
եւս
որպէս
լուաք
եղեալ
է
սաստիկ
ցուրտ
եւ
ձիւն
այնչափ
մինչեւ
սառիլ
բազմաց
ի
ճանապարհի:
…
Յամի
տեառն
1755
փետրվարի
17
[Կ .
Պոլիս]
Նուաստ
ծառայ
Հայր
Զաքարիայ
վարդապետ
