Պոլսոյ
մէջ
պատահած
հսկայ
հրդեհի
մը
նկարագրութիւնը
կը
կարդանք
հետեւեալ
նամակին
մէջ:
Յարգոյապատիւ
եւ
գերապայծառ
տեառն
տեառն
Ստեփաննոսի
վարդապետի
եւ
աբբայհօր
խնդալ
ի
տէր
…
ի
Թ.
երորդ
մարտի
ի
մէջ
գիշերի…
յոգալ
ի
Սամաթիա.
ահա
ել
հուր
մեծ
ի
գործարանաց
տպարարաց,
այսինքն
պասմաճոց,
որք
արտաքոյ
պարսպի
Վըլանկայի
առ
ծովեզերբն,
եւ
բորբոքեալ
ի
շնչելոյ
սաստիկ
հողմոյ
հարաւայնոյ
այրեաց
զամենայն
շինուածսն
զայնոսիկ,
եւ
անտի
անցեալ
յայսկոյս
ի
ներքս
պարսպին
վառեցաւ
վաղվաղակի
իբրեւ
զժամս
ութ,
եւ
այրեաց
աւելի
քան
զերեք
հազար
տունս,
յորոց
բազումք
էին
տունք
հայոց
`
մանաւանդ
ուղղափառաց.
զի
այրեաց
ի
պարսպէ
անտի.
այսինքն
ի
Հիսարատիպէ
մինչեւ
ի
Զընտանտելէն
համամն,
եւ
մինչեւ
ի
Մուսալլայ,
եւ
ի
Ճիւճէ
չէմշէն,
եւ
անդր
եւս
մօտ
յեկեղեցին
հայոց:
Բազումն
այրեցան
կենդանւոյն
ի
հուր
անդր,
եւ
բազումք
մազապուր
մերկանդամ
զերծեալ
անկան
յաղքատութիւն
մեծ:
Անդ
էր
տեսանել
զողորմ
աղէտի
իբրեւ
զօր
դատաստանի
զյանկարծակի
թշուառութեանն
պատուհաս,
ծերոց
եւ
տղայոց,
մանկամարդաց
եւ
հիւանդաց,
զի
կէսք
կոխան
լինէին
եւ
կէսք
ի
հուր
կիզուին
վասն
գիշերոյն
մթութեան
եւ
վասն
հողմոյն
սաստիկ
շնչելոյ,
եւ
վասն
տանց
խտութեան
եւ
ճանապարհացն
անձկութեան:
Իսկ
ժանտախտն
դեռ
կայ
մնայ
ի
Պէկօղլու,
ուր
բազումք
մեռան
ի
փրանկաց
եւ
ի
յունաց…:
Յամի
տեառն
1754
Մարտի
13
ի
Կոստանդինուպօլիս
Անպիտան
ծառայ
Հ.
Իգնատիոս
[Խաչատուրեան]
