Էջմիածնի
Ղազար
Ջահեկցի
կաթողիկոսին
խնդիրը
ամենալուրջ
հանգամանքի
մը
տակ
կը
ներկայանայ
մեր
այս
վաւերաթուղթին
մէջ,
ուր
կը
հանդիպինք
այնպիսի
կարեւորագոյն
ծանօթութիւններու`
որոնց
մասին
կը
լռենք
Չամչեան
եւ
ուրիշներ:
Արդ,
լոկ
դրամի
եւ
ուրիշ
չարաշահութեանդ
տեսակէտը
չէ
որ
Ղազարու
դէմ
մեծ
հակառակութիւն
ստեղծած
է,
այլ
անկէ
ժայթքած
կարգ
մը
մոլորութիւններ,
որոնք
շատ
աւելի
ստիպողական
դարձուցած
են
որ
ժամ
առաջ
կորսնցնէ
իր
գրաւած
դիրքը
ու
մեկնի
Էջմիածնայ
վանքէն:
Այս
ամէն
խնամքով
կը
տեղեկագրէ
Հ.
Միք.
վարդապետ,
հաղորդելով
միանգամայն`
թէ
այդ
տխուր
վիճակը
ինչ
հետեւանք
ունեցած
է
եւ
ի'նչ
արձագանգ
գտած
է
ի
Կ.
Պոլիս:
Գերյարգեցելոյ
Աբբայ
Հօրդ
մերոյ,
տեառն
տեառն
Մխիթարայ
Աստուածաբանութեան
վարդապետի
…
Յետ
այսորիկ
գիտելի
է
վասն
արեւելեան
կողմանէ:
Որ
ի
յԷջմիածին
եղեալ
եպիսկոպոսունք
եւ
վարդապետք,
ժողովով
զղազար
կաթողիկոսն
բանադրեալ
եւ
նզովեալ
են,
եւ
անընդունակ
արարեալ,
ո'վ
ոք
որ
ընդունի
զնա
եւ
կաթողիկոս
անուանէ,
եւ
այն
նզովեալ
եղիցի:
Եդեալ
ի
վերայ
նորա
զայսոսիկ
ամբաստանութիւնս,
թէ
ուրանայ
գոլ
երրորդութիւն
անձանց.
մարդադաւան
է
առ
քրիստոս.
ո'չ
ընդունի
զԱստուածածին
գոլ
կոյս:
Սուրբք
ոչ
գոն
ասէ,
եթէ
գոն,
ահա
մինն
եմ
եւ
ես:
Եւ
սաղմոսն
Դաւդայ
ոչ
պարտ
է
ասիլ
ի
ժամերգութեան,
այլ
զոմանս
աղօթս
յիւրմէ
շարադրեալ,
զայնս
յառաջադրէ
ասել.
եւ
զայլս
ոմանս
ամբաստանութիւնս,
զայս
բանք
գրեալ
առ
Էրզրումայ
առաջնորդն,
Քիւթիւռ
կոչեցեալ,
եւ
նա
ի
յեկեղեցւոջն
ընթերցեալ,
որ
նաեւ
Ահաքինն
անդ
ի
յիւր
վանքն
է.
զսոսա
կոչեալ
են
լինել
կաթողիկոս,
որն
եւ
իցէ,
բայց
չեն
կամեցեալք
սոքա:
Կաթողիկոսն
լեալ
իցէ
անդ.
անտի
գնացեալ
ի
Պայազիտ
ի
վանքն
Թաթէոս
առաքելոյն
նստեալ.
եւ
ասեն
թէ
նստեալ
շահն,
որ
սպան
զթահմազն,
կոչեալ
եւ
զՂազար
կաթողիկոսն
առ
ինքն:
Եւս
ժողովն
այն
ասացեալ
է
ի
յայն
բանադրանաց
գրին
մէջ,
թէ
ոչ
կոչեսցի
կաթողիկոս,
այլ
գայթակղոս:
Զայսոսիկ
բանքս
Քերօբէ
Վ.
օրինակեալ
է
եւ
ուղարկեալ
աստ
առ
Էրզրուցի
Յօհաննէս
Վ .:
Զայս
բանադրանաց
գիրս
աստ
եւս
ուղարկեալ
են
ի
յԷջմիածնայ
առ
փաթրիք
եւ
առ
իշխան
սառաֆունս:
Աստ
եւս
փաթրիքն
իւր
համախոհ
վարդապետօք,
քահանայիւք
եւ
սառաֆ
իշխանօք
բանադրեցին
եւ
հրատարակեցին
յամենայն
եկեղեցիս
կոնտակօք:
Արեւելեան
վարդապետք
խնդրեն
զմինն
յերիցս
երթալ
լինիլ
կաթողիկոս,
այսինքն,
կամ
Գրիգոր
Վ.
Երուսաղէմայ,
կամ
այս
պատրիարքս,
եւ
կամ
Իզմիրու
առաջնորդ
Աղէկսանդր
Վ.
զոր
եւ
կոչեցին,
որ
աստ
է.
կարծեմ
թէ
զսա
ուղարկեն,
որ
եւ
է
ստամպօլցի:
…
Մնամ
պատրաստական
ծառայ
ամենայնի
Հայր
Միքայէլ
Վ.
Յամի
տեառն
1746ին
Նոյեմբերի
25ին
չուէ
գիրս:
[Կ .
Պոլիս]
