Մայր դիւան Մխիթարեանց Վենետկոյ ի Ս. Ղազար

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Սրբուհի Եւփիմէ, որուն ոսկերաց հրաշքով փոխադրութիւնը կը տրուի հոս, Քաղկեդոնէն էր` Դիոկղետիանոս կայսեր ժամանակ:
       Գերապատիւ եւ ամենապայծառ տեառն եւն.
       Յայտ լիցի գերյարգութեան ձերում, զի մինչեւ ցայսօր արգիլեալ կամք ի ռօվինիայ գրեթէ ի մայրաքաղաքն Իստրիայու…: Միանգամ առ տարաւ զմեզ նաւապետն ի մայր եկեղեցին անուանեալ սրբոյն Եւփիմեայ, զորոյ եւ զմասունսն տեսաք եկեալ այսր հրաշիւք. քան զի յաւուր միում տեսեալ ի քարուտ եզերն սորա հազար ամ յառաջ զմեծ արկղ մի քարեղէն եկեալ ի վերայ ջուրց իբրեւ զնաւակ, փակեալ յամենայն կողմանց. եւ ազդ արարեալ մեծամեծաց, լծեալ են զբազմութիւն ելանք ի քարշել. բայց չէ լեալ հնար գէթ փոքր մի շարժել զնա: Ի միում գիշերի մանուկ մի փոքրիկ միածին մօր իւրոյ տեսեալ է յանուրջս ասել նմա, թէ եթէ ձեր երկու եզինքն լծեսցին, կարէ այն տապան մեծ շարժիլ. եւ նա թլուատ լեզուաւն պատմեալ մեր իւրոյ, վաղվաղակի լծեալ են զեզինս. եւ իբր զմի ձու երկոքին եզինքն սկսեալ են արշաւելով տանիլ. մինչեւ շրջեալ քարեղէն տապանակն ի վերայ մանկանն, որ առ նովաւ գնայր, ջախջախէ զնա, իսկ ցաւագին ծնօղն դիմեալ ի պարփակեալ սուրբն, իսկոյն նորաստեղծեալ է մանուկն, եւ ի ձայն մեծ աղաղակեալ, թէ մարմին սրբուհւոյն եւփիմեայ է ի տապանի աստ: Իսկ քաղաքն Սօվինիայ ըստ անուան իւրոյ է հին եւ փլփլեալ, եւ աղբովք լի: Կայ ի նմա ըստ որում ասացին չորեքտասան հազար արք, եւ նոյնչափ եւս մանկունք, որպէս եւ մեք աչօք տեսաք, զի ի հրապարակս նորա հարիւրաւոր մանկունք զմեօք կուտեցան…:
      
       Յամի տեառն 1756 յունվ. 14 [Ռօվինիա]
       Նուաստ ծառայ Հ. Մկրտիչ [Անանեանց]