Գերապատիւ
եւ
ամենապայծառ
տեառն
Ստեփաննոսի
եւն .
…
յԱթանաս
վարդապետէն
գիր
առի,
յորում
գրէ
զայս
նոր,
զի
հայոց
պատրիարգն
յոյժ
հիւանդացեալ
է.
ուստի
եկեալ
են
յամենուստ
բազմութիւնք
եպիսկոպոսաց.
բազումք
ջանացեալ
են
լինիլ
պատրիարգ
ոչ
վասն
սնափառութեան ,
որչափ
վասն
հալածելոյ
զուղղափառսն
սակայն
հիանալի
գործն
այս
է.
զի
պատրիարգն
կոչեալ
է
զբազմութիւն
եպիսկոպոսաց,
իշխանաց
եւ
քահանայից,
եւ
յայտ
ամենեցուն
արտաքոյ
ամենայն
ակնկալութեան,
կոչեալ
առ
ինքն
զԳրիգոր
վարդապետն
վէքիլ
Երուսաղէմի,
տուեալ
է
զգաւազան
եւ
զմատանի
զիւր,
եւ
արկեալ
զնովաւ
շքեղ,
լուիլու
ամենեցուն
ասացեալ
է.
կեցցէ
գրիգոր
վարդապետն
պատրիարգ
Կոստանդնուպօլսու,
ընդ
որ
յապուշ
հարեալ
ամենեցուն,
չգիտելով
այլ
ինչ
առնել,
սկսեալ
են
եւ
նոքա
գնոյն
ասել,
եւ
իսկոյն
տարեալ
են
առ
վէզիրն.
եւ
սա
ազդեալ
թագաւորին,
պատմեալ
է
զամենայն.
եւ
թագաւորն
հաստատեալ
է
զնա
գլուխ
հայոց
ազգին.
եւ
Նալօղլուն
հրաժարեալ
ի
պատրիարգութենէ
գնացեալ
բնակեալ
է
ի
Իւսկիւտարու
վանքն:
Բայց
զմեր
Սէրգիս
վարդապետն
ոչ
են
թողեալ
դատարկ,
զի
վասն
լինելոյ
նորա
երիտասարդ,
կացուցեալ
են
նմա
զսարգիս
վարդապետն
իբրեւ
դաստիարակ
եւ
զվէքիլութիւնն
Երուսաղէմի
տուեալ
են
նմա,
որ
է
մեծ
լօխմայ:
Իսկ
Գրիգոր
վարդապետին
օրակութիւն
այս
է.
զի
է
կէնճ
սամաթիացի ,
ծանօթ
ուղղափառաց
եւ
ուղղափառութեան,
հանդարտ
բարուք
եւ
սիրօղ
խաղաղութեան :
Իսկ
եթէ
պատրիարգն
ընդէ՞ր
արար
զայս,
յայտնի
է,
զի
երկու
են
պատճառք,
մի
զկնի
մահուան
իւրոյ
մի
ծնցի
աղմուկ
եւ
կործանումն
ազգին.
եւ
երկրորդ ,
զի
մի
գուցէ
լինիցի
պատրիարգ
ոք
յիւրոց
ատելեաց,
կամելով
վրէժ
խնդրել
ի
նոցանէ
ի
կենդանութեան
եւ
ի
մահուան.
յաւելեալ
լինի
եւ
այս,
զի
լինելով
ինքն
փառասէր,
կամեցաւ
առնել
զայս,
զի
զարմացուսցէ
զամենայն
վասն
իւրոյ
քաջութեան,
ոչինչ
լինելով
ինքեան
յայլուստ
վնասս,
գիտելով
զի
ինքն
ոչ
էր
ապրանաց…
1764
յուլիս
7
(Հռովմ
)
Նուաստ
ծառայ
Հ.
Մկրտիչ
Անանեանց
