Մայր դիւան Մխիթարեանց Վենետկոյ ի Ս. Ղազար

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Շահեկան ծանօթութիւններով կը նկարագրուի հետագայ թուղթին մէջ Պելկրատու Մխիթարեան անբախտ քարոզչին եւ անոր հօտին աստանդական կեանքը:
       Գերապայծառ եւ Գերայարգ Աբբայ Հօրդ մերում Տեառն Տեառն Մխիթարայ Աստուածաբան վարդապետի
       Բազմաւ յարգութեամբ եւ ըղձալից փափագանօք ի հեռաստանէ աստի իբրեւ ի մօտոյ զքղանցս սրբազանից զգեստուց տեառնդ իմոյ վերոյ գրեցելոյ համբուրեմ, յայտ լիցի, զի մարտի 19. գրեալ տէրութեանդ գիրն ժամանեաց ինձ, եւ ես գրեցի պատասխանին, ապրիլի 15. արդ այժմ բնակութիւնս փոխեցինք. մին յարմար Նամէսի տուն քիրայեցի. ամիսն մին ոսկի. յԵսայի սպասաւորն քովս է, ոչ կամեցաւ ուրեք գնալ. միայն ուտելիքն տամ եւ ոչ այլ ինչ, զի ջանա թէ զբան ինչ ուսանիլ. եւս հինգ տղայ այլ հայոց քով կարդան. մեր ժողովուրդքն առաջիկայք եւ մեծ մասն տեղս բնակին. նշան երեւա թէ տեղս մնալոց են. զի Ջան Էզիզն ունի կամք իւր ընտանիքն Վենաու բերել աստ. աստուծոյ գոհութիւն, ընդ ժողովրդեան սիրով վարինք. եւ ոչ գոյ այլ եւ բան. այլեւս զկնի զատիկս տեղոյս եկեղեցւոյն ֆօռն ունիր մեծ հարկաւորութիւն գնալոյ առ եպիսկոպոսն տեղւոյս, քանզի նոր եկեղեցի սկսեցին շինել . ասեն մեզ թէ փոքր եկեղեցին ձեզ կուտանք. եւս ինձ ստիպեցին թէ զքեզ հետո տանիմ առ եպիսկոպոսն. վասն այնոցիկ գնացինք ի միասին. գոյր ընդ մեզ Փալկօն, որ տաճկէվար լաւ գիտէր, եւս նոցա լուզուն: Եւ երբ տեսաւ զիս յոյժ սիրով ընդունեաց. երեք օր մնացինք. հացի ժամանակն հանապազ տարաւ ի սեղան իւր. եւս առաւօտն տանիր ղահվայ խմելու. եւս իմ վկայականներս կարդաց եւս ինքն. մին լաւ վկայական գիր տուաւ ոչ թէ միայն Վարատինու վերայ այլ եւ բոլոր Մաճառիստանու: Քանզի ինքն մեծ նշանաւոր արհի եպիսկոպոս է նաեւս: Վարատինու մինչեւ եպիսկոպոսին քաղաքն. երկու աւուր փօստի ճանապարհ է. մին փող ես ոչ խարճեցի. այլ ֆօռն տարաւ զիս. բայց մին փոքր ընծայ ես տարայ եպիսկոպոսին. եւս յոյժ մարմնաւոր հարուստ է. եւս այլոց եպիսկոպոսաց վերայ իշխէ: Դարձեալ մեր հայր Միքայէլէն գիր ոչ ունիմ. կարծեմ թէ գնացեալ է անտի. այլ եւս մերայնոց սիրով ողջոյն մատուցանեմ եւ յաղօթս խնդրեմ :
      
       1740 մայիսի 20
       Գերյարգութեան քում պատրաստական ամենայնի
       Նուաստագունեղ ծառայ Հայր Յակոբ