Քահանայապետական
կոնդակ
մը
ահա,
որով
ներողութիւններ
շնորհուած
են
ժամանակին
ի
Պոլիս`
յանուն
Սուրբ
Խաչի
հաստատուած
Հայ
Կաթողիկէ
Եղբայրութեան
մը:
Կղեմես
ԺԳ.
Քահանայապետ
Յաւերժական
յիշատակ:
Զի
որպէս
լու
եղեւ
մեզ`
եթէ
ի
քաղաքին
Կոստանդնուպօլիս
կանոնական
օրինօք
կամք
են
հաստատել
զեղբայրութիւն
ինչ
հոգեւորական
եւ
բարեպաշտական,
վասն
արանց
եւ
կանանց
ի
քրիստոս
հաւատացելոց
հայկազուն
եւեթ
ազգին
յանուն
ամենասուրբ
խաչի,
եւ
եթէ
եղբայրութեանս
եղբարք
եւ
քորք
յօժարին
մտադիւր
ի
կիր
առնուլ
զբազմապիսի
գործս
բարեպաշտութեան
եւ
սիրոյ:
Մեք
առ
օրինօք
առնուլ
եղբայրութեանս
զհաստատութիւն
ըստ
օրինակի
այլոց
եղբայրութեանց,
եւ
առ
ի
բազմարդիւն
աճելութեամբ
յառաջադէմ
լինիլ
օր
քան
զոր`
ապաւինեալք
ի
մարդասիրութիւն
ամենակալին
աստուծոյ
եւ
ի
հեղինակութիւն
երանելի
առաքելոցն
պետրոսի
եւ
պօղոսի,
շնորհեմք
զլիակատար
ներողութիւն
ամենեցուն
`
որոց
միանգամ
մտանեն
յայսմհետէ
ի
նախաճառեալ
եղբայրութիւն
որք
ի
կանայք
ի
քրիստոս
հաւատացեալք
ի
նախայիշատակեալ
ազգէն,
եթէ
յաւուր
մտից
իւրեանց
ճշմարիտն
սրտիւ
զղջան
եւ
խոստովանեալ
հաղորդին
ի
սուրբ
խորհրդոյն :
Նոյնպէս
զլիակատար
շնորհեմք
ներողութիւն
եղբարց
եւ
քերից
եթէ
յարդիս
գրելոցն,
եւ
եթէ
որոց
ըստ
ժամանակի
հանդերձեալ
են
գրիլ
յայն
եղբայրութիւն`
յոր
եւ
իցէ
վայրկեան
ժամու
իւրեանց,
եթէ
նամանօրինակ
զղջան,
եւ
խոստովանեալ
ընդունին
զսուրբ
հաղորդութիւն.
կամ
եթէ
զայն
առնել
ոչ
զօրեն`
գէթ
զղջմամբ
զանունն
յիսուսի
բերանով`
թէ
հնար
է.
ապա
թէ
ոչ`
ջերմեռանդն
սրտիւ
կարդան
յօգնականութիւն :
Եւ
ես
շնորհեմք
առ
ի
մարդասիրութենէն
աստուծոյ,
նոցունցիսկ
եղբարց
եւ
քերց
գրելոցն
յայժմու
ժամանակի
ըստ
ժամանակի
յայնմիկ
եղբայրութեան
զամենայն
մեղաց
իրեանց
լիակատար
ներողութիւն
եւ
զթողացուցումն,
իմա
ցորչափ
ի
բովանդակ
սրտէ
զղջան,
եւ
խոստովանեալ
ընդունին
զսուրբ
հաղորդութիւնն,
որք
միանգամ
ամ
ըստ
ամէ
բարեպաշտութեամբ
յայց
ելանէն
յեկեղեցին
կամ
ի
մատուռն.
եւ
կամ
յաղօթարանն
նախայիշեալ
եղբայրութեանս`
յաւուր
գլխաւոր
տօնի
նոցա,
(զոր
նոցին
իսկ
եղբարցն
է
անկ
որոշել
միանգամ,
եւ
ի
կարգաւորեալ
առաջնորդէ
տեղւոյն
առնուլ
զհաստատութիւն,
սկսեալ
զօրն
ի
նախընթաց
երեկոյէ
մինչեւ
ի
մուտս
արեւու
յաջորդ
աւուրն
),
եւ
անդանօր
ջերմեռանդ
մաղթանս
առ
աստուած
մատուցանեն
վասն
միաբանութեան
քրիստոնեայ
թագաւորաց ,
վասն
արմատախիլ
բարձման
հերձուածոց,
եւ
վասն
պայծառութեան
կաթուղիկէ
եկեղեցւոյ :
Եւ
ես
զեօթնամեայ
ներողութիւն,
եւ
նոյնչափ
քառասունս
շնորհեմք
դարձեալ
նախասացեալ
եղբարց
եւ
քերց`
որք
նմանապէս
անկեղծութեամբ
զղջացեալք
խոստովանին,
եւ
ընկալեալք
զսուրբ
խորհուրդն`
գնան
յայց
եկեղեցւոյն
կամ
մատռանն
եւ
կամ
աղօթարանին
եղբայրութեան,
եւ
ըստ
պահանջելոյ
աւուրն
անդանօր
աղօթս
առնեն
ի
չորս
այլ
պարապոյ
աւուրս
տարւոյն,
կամ
յոչ
պարապոյեւ
կամ
ի
տէրունականս,
(զոր
անկ
է
դարձեալ
նոցունց
իսկ
եղբարցն`
ըստ
որում
եւ
վերագոյնդ
ասացաւ`
ընտրել
միանգամ
եւ
յառաջնորդէ
անտի
ընդունելի
լինիլ
):
Իսկ
որոց
քանիցս
անգամ
ներկայ
գտանին
պատարագացն
եւ
այլոց
աստուածային
պաշտամանց,
որք
ըստ
ժամանակին
մատուսցին
կամ
կատարեսցին
ուրանօր
եւ
է
յեկեղեցւոջն
կամ
ի
մատռան
եւ
կամ
յաղօթարանին
եղբայրութեանս,
եւ
կամ
ի
հրապարակական
կամ
յառանձնական
ժողովս
այնր
եղբայրութեան.
եւ
կամ
թէ
զաղքատս
ընդ
յարկաւ
ժողովեն,
կամ
խաղաղութիւն
ի
մէջ
թշնամեացն
արկանեն,
կամ
արկանելոյ
լինին
պատճառ,
եւ
կամ
ջանան,
եւ
եւս
այնոցիկ`
որք
առ
ի
նպաստել,
եւ
ի
փրկել
ի
գերութենէ
զառ
ի
քրիստոս
հաւատացեալս,
կամ
զարգելեալս
ի
բանտի,
եւ
կամ
առ
ի
զերցուցանել
յայլ
ինչ
եւ
է
վտանգից,
վշտաց
եւ
յաղետից`
զողորմութիւն
բաշխեն
եւ
կամ
ժողովեն
ի
նոյն
պէտս.
դարձեալ
եւ
այնոցիկ`
որք
զմարմինս
անթաղ
մեռելոց
եթէ
աղբայրց
եւ
քերից
(եղբայրութեանս
),
եւ
եթէ
զօտարացն
յուղարկաւորեն
ի
գերեզման,
եւ
կամ
ըստ
ժամանակին
ընթացակից
լինին
որ
եւ
է
թափօրոց
(որ
պարտի
լինել
ի
հրամանէ
առաջնորդին
).
եւ
կամ
ընկերին`
երբ
տարեալ
լինի
սուրբ
հաղորդութիւնն
եւ
հանդիսաւոր
թափօրի,
կամ
երբ
առ
հիւանդս
ածեն,
եւ
յայլ
որ
եւ
է
տեղի,
եւ
որով
եւ
իցէ
օրինակաւ
այն
լինի.
կամ`
եթէ
խափանին
զայս
առնել
`
ի
հնչել
զանգակի
ի
նշան
այնր,
մի
անգամ
եւեթ
ասեն
զտէրունական
աղօթքն,
եւ
զհրեշտակական
ողջոյնն.
եւ
կամ
նաեւ
հնգիցս
զնոյն
զայն
ասեն
աղօթս
Հայր
մեր
եւ
Ողջոյն.
վասն
հոգւոց
ննջեցեալ
եղբարց
եւ
քերից
եղբայրութեանսեւ
կամ
զմոլորեալ
զոք
դարցուցանեն
ի
ճանապարհ
փրկութեան
եւ
ուսուցանեն
տգիտաց
զպատուիրանս
աստուծոյ,
եւ
զորս
կարեւորքն
են
առ
փրկութիւն,
կամ
զոր
եւ
է
այլ
գործս
կրօնի
կամ
զողորմութիւն
կատարեն,
նոյնչափ
անգամ
ըստ
միոյ
միոյ
ի
նախայիշատակեալ
գործոցն`
զոր
առնեն,
շնորհեմք
ըստ
սովորական
ձեւոյ
Եկեղեցւոյն
զվաթսունօրեայ
թուլացումն
յապաշխարանաց
եղելոց
ի
վերայ
նոցա,
եւ
կամ
յինչ
եւ
իցէ
պարտուց
յապաշխարութեան
կարգի:
Եւ
զայսոսիկ
ներողութիւնս,
զթողութիւն
մեղաց,
եւ
զթողացուցումն
ապաշխարանաց
մա'րթ
է
ըստ
շնորհելոյ
մերոյ`
ի
կարգի
օժանդակութեամբ
մերձեցուցանել
նաեւ
ի
քրիստոս
հաւատացեալ
հոգւոց`
որք
սիրով
միացեալք
ընդ
աստուծոյ,
փոխեցան
յաստեացս:
Այս
ամենայն
նախաճառեալք
յառաջիկայս
մեր
կոնդակ
լիցին
ընդունելի
եւ
վաւեր
ընդ
համօրէն
ժամանակս
առ
յապայս:
Բայց
կամիմք,
զի
եթէ
այլ
ինչ
ներողութիւնք
մշտնջենաւոր
կամ
առժամանակեայ`
որոց
չիցէ
անցեալ
ժամանակ,
շնորհեալ
իցեն
նախայիշատակեալ
եղբարց
կամ
քերց`
որ
նախագրեալսն
առ
ի
մէնջ
ի
գործս
վարեն,
արդի
աւանդեալքս
յոչինչ
համարեսցին:
Իսկ
եթէ
նոյն
եղբայրութիւնն
կանխաւ
պատուաստեալ
իցէ
յայլ
աւագ
եղբայրութիւն ,
կամ
յետ
այսորիկ
կամիցի
պատուաստիլ,
եւ
կամ
որո'վ
եւ
իցէ
այլով
պատճառաւ
միասցի,
կամ
որպէս
եւ
զիա'րդ
եւ
է
օրինակաւ
կացուսցի,
նախագիծս`
եւ
ո'ր
եւ
է
առաքելական
կոնդակք
ո'չ
իւիք
բնաւ
նպաստեսցեն
նոցա,
այլ
յայնմհետէ
նովին
իսկ
գործով
յոչինչ
գրեսցին:
Տուաւ
ի
հռովմ
ի
Սուրբն
Մարիամ`
Աւագ
անուանեալն
ընդ
կնքով
ձկնորսի,
յամի
տեառն
1766
ի
24
մարտի
յամին
ութերորդի
քահանայապետութեանս
մերոյ
Կարտինալ
Անտոնելլի
Վկայեմ
եւ
ես
քարտուղարս
ստորագրեալ,
զի
բառ
առ
բառ
ընդօրինակեալ
է
իմ
զայս
կոնդակ,
որպէս
եւ
գտաւ
արձանագրեալ
ի
սմին
արքեպիսկոպոսական
եւ
վիքարական
դիւանի
յիններորդ
գիրս,
յութերորդ
թղթահամարի.
եւ
է
այս
անկեղծ
օրինակ`
յորոյ
ի
հաստատութիւն
Յովհաննէս
Քօլլարօ
Քահանայ`
Քարտուղար
Արքեպիսկոպոսական
եւ
Վիքարական
Գրեցաւ
ի
Բերա
այսինքն
Պէկօղլու,
Կոստանդնուպօլսոյ
1807
ի
4
Դեկտեմբերի
Այս
կոնդակի
խաչի
եղբայրութեան
թարգմանեցաւ
ի
լատինէ
ի
հայ`
ի
խնդրոյ
ձեռամբ
Հ.
Ս.
Սօմ.
մինչ
էր
ի
Պօլիս
յամի
տեառն
1809:
