Ազգային
տեսակէտներով
բաւական
հետաքրքրական
նիւթեր
կը
պարունակէ
Հ.
Մանուէլի
հետեւեալ
նամակը:
Ան
կը
ներկայացնէ
միեւնոյն
ատեն
նամակագրին
մէկ
քանի
կարեւոր
ինքակենսագրական
գիծերը`
օգտակար
ծանօթութիւններով:
Գերայարգեցելոյ
տեառնդ
տեառնդ
Աբբայիդ
Հայր
յայտարարութիւն
…աստ
եղեալքն
բնաւք
զախս
եւ
զկարասիս
իւրեանց
բաժանեցին
ուր
ուրեք
իմացեալ
թէ
գուցէ
բերդօրայք
հաստատք,
մինչի
ի
գլխարկս
կանանց
ոսկեա
փուլէրովք
եւ
մարգարտեա
զարդարուն
քակեցին
զբնաւսն
եւ
այնպէս
փախուցին,
այժմ
միայն
ա
ա
[մէկ
մէկ
]
փեշկիր
ծածկոցով
փաթաթեալք
զգլու[խ]ս
իւրեանց
գան
յեկեղեցին
ահիւ
եւ
դողութեամբ
միայն
քարոզի
եւ
պատարագի:
…
Աղաչայ
Պետրոսն
եւս
այժմ
թողեալ
զքարաշէն
տունն
իւր,
հանդերձ
կնաւն,
ծառայիւք
գնացեալ
է
որպէս
թէ
ի
տեղի
ապաստանի ,
ի
սիպին
կոչեցեալ
քաղաքն,
եւ
միայն
զծերունի
մայր
իւր
թողեալ
է
ի
տան,
եւ
յօրաժամ
զբօթալի
նօվէլայք
լուեալ,
ի
ահի
եղկիւղի
եւ
ի
կասկա[ծա]նաց
կան
զցայք
եւ
զցերեկ…:
Ի
կողմանէ
աչացն
Հ.
Ստեփան
բաղձալոյս
յոյժ
մեծապէս
ցաւիմ,
եւ
յուսամ
թէ
էնկսէին
եախուն
օգտիցէ
նմա…:
Զցաւալի
լուր
գրեմ,
Հ.
Թէոդորոսի
փեսին`
սակս
Գրիգորին
որ
առ
Աստուած
փոխեցաւ
ի
յուլիսի
17ին,
եւ
եղեւ
սոյնպէս:
Նոյն
սապատութիւնն
որ
վերայ
եկեալ
էր
զնոյն
հրաշալի
բարձրագոյն
հասակն,
որ
կարեմ
ասել
քան
զմեր
Հ.
Գրիգորի
պօյն
այլ
աւելի
բարձրագոյն
էր,
յորժամ
կտրիճն
էր
նախ
քան
զամուսնանալն,
եւ
յետ
ամուսնութեան
իբրեւ
զմի
ամ
յետոյ,
նոյն
սապատութիւնն
որ
պատահեալ
էր
նմա`
եղեալ
էր
այնքան
կարճ`
որպէս
թէ
զնոյն
Բոէթին
որ
ի
սուրբ
Մարթին…:
…Եւ
վասն
վկայութեան
կենցաղավարելոյս
աստ,
ոչ
միայն
զմի
գիր,
այլ
թէ
զԺ
կամիցիմ`
յօժարութեամբ
տան.
եւ
մեծաւ
արտասուանօք,
ոչ
միայն
իշխանք,
այլ
եւ
ռամկունք,
զորոց
Աստուծոյ
գիտելի
թէ
որքան
օգտութիւնս
հասուցեալ
եմ,
մանաւանդ
հիւանդաց
եւ
աղքատաց,
եւ
սոցին
զրուցատրութիւնք
միայն
բերան
առ
բերան
հազիւ
կարեմ
մեկնել,
եւ
ոչ
գրով:
Կարծեմ
թէ
Հայր
Գրիգորն
ոչ
է
կարացեալ
լաւապէս
իմացնել
սան
Մարթինի
դիմացի
եղեալ
պոյաճուն
զայն
հողն
միայն`
որ
թախանձէ
զիս
այն
բարեկամ
ոմն
որ
աստ
է:
Միայն
այսպէս
ասէր
ներկարարին,
(թէ
ասֆուր
ծաղկամբ
ներկ
որ
բռնեն`
եւ
Բ
Գ
օր
տօպրակով
պահեն
եւ
միշտ
զջուրն
դուրս
ածեն,
եւ
յետոյ
Ա
հողի
պէս
թօղ
կայ
նովավ
այն
տօպրակի
մէջ
մնացեալ
ասֆուրն`
ցանելով
զնոյն
հողն
ափով
շփեն,
մանաւանդ
զայս
խօսքն
թող
ասէ
(յետ
ամենեցուն
իլիմոնի
ջրով
եւս
շփեն
)
եւ
զայլն
եւս
գիտեմ,
միայն
զայն
հողի
անունն
գրիցէ
թէ
զինչ
անուանի,
եւ
ոչ
այլ
ինչ):
Յամի
տեառն
1734
օգոստոսի
6
[Կէռլա]
Հ.
Էմանուէլ
[Խուպեարեան
]
կրօնաւորս
