Իպրահիմ
փաշա
անուամբ
տաճկի
մը
քրիստոնեայ
դառնալուն
շուրջ
կը
գտնենք
հետեւեալ
հետաքրքրական
նկարագրութիւնը:
Գերապայծառի
եւ
Գերյարգեցելոյ
Հօրդ
մերում
Մխիթարայ
Աբբայի
վերընծայեմ
զորդիական
ողջոյն
…
Յառաջ
քան
զտարի
մի
տաճիկ
ոմն
որոյ
անունն
էր
Ապրահամ,
որ
եմուտ
ի
գաթէգումէնօն
Վէնէցիոյ,
եւ
մկրտեցաւ,
զոր
եւ
ուսուցանէր
Խաչատուր
վարդապետն,
գիտեմ
զի
առեալ
զդրամս
բազմաց`
փախեաւ
ի
Վէնէտկոյ
ընդ
այլոց
տաճկաց.
սա
հանդիպեալ
է
ի
ճանապարհի
կնոջ
Նեմցէի
էլչիին
Կոստանդնուպօլսոյ
ընդ
գալն
նորա
անտի
աստ,
եւ
խնդրեալ
է
զնա
ածել
զինքն
ի
Վեննա
առ
ի
լինել
քրիստոնեայ
եւ
մկրտիլ ,
եւ
ես
տեսի
զնա
աստ
ի
Վեննայ
եւ
ճանաչեցի,
եւ
ջանայ
մկրտիլ,
որպէս
ասեն
հայք:
Սա
յորժամ
ետես
զիս`
փախեաւ
յաչաց
իմոց,
եւ
ես
յայլ
անգամ
եւս
տեսի
զնա,
բայց
ոչ
ցուցի
զծանօթութիւն :
Իսկ
ես
ասացի
Հայոց
թէ
ես
գիտեմ
զսա
մկրտեցեալ
գոլ.
վասն
որոյ
ասացին
ինձ
ծանուցանել
եպիսկոպոսին:
Եւ
ես
պարաւանդեալ
ի
խղճէ
մտաց`
գնացի
եւ
ծանուցի
նմա.
եւ
նա
առաքեաց
զիս
առ
գաբէլանն
գարտինալին.
իսկ
սա
ասաց
զի
գրիցեմ
զվկայութիւն
թէ
ո՞րպէս
գիտեմ
զնա
մկրտեցեալ
գոլ,
եւ
ուստի՞
ճանաչեմ
զնա:
Իսկ
ես
պատասխանեցի
բանիւ,
եւ
ոչ
կամեցայ
գրով
զի
մի
ընկղմիցեմ
զիս
ի
սպաղմունս:
Գնացի
եւ
առ
էլչին
Վէնէցիոյ,
եւ
սէգրէթարն
ասաց
թէ
ոչ
կարէ
տալ
պատասխանի,
զի
պարաւանդեցեալ
է
այսօր
գրել
զգիրս
փօստիւ,
եւ
այլն:
…
Յամի
Տեառն
1737
Յունիսի
1
Վեննա
Նուաստագունեղ
Ծառայ
Հ.
Թ[էոդորոս
]
Յ[ովհաննէսեան
]
ի
Կ .
Անդօնեան