Ահարկու
եւ
անգութ
ինքնակալ
Դահմազ
Ղուլի
խանի
կամ
Նատրշահի
եղեռնալից
կեանքէն
(1736-1747)
զարմանալի
եւ
հետաքրքրական
դիպուած
մը
կը
լսենք
Հ.
Պօղոս
Վ.
Է:
Նամակին
մէջ
չենք
գտնէր
Շահին
հիւանդութեան
անունը,
սակայն
մեզ
կը
թուի
որ
Ջրգողութիւն
ըլլայ,
որովհետեւ
իր
վերջին
տարիներուն
մէջ
տակէ
բռնուած
ըլլալը
կը
հաւաստուի:
Անոր
կեանքը
ինչպէս
յայտնի
է,
սպանութեամբ
վերջ
կը
գտնէ:
Գերյարգեցելոյ
Տեառն
Տեառն
Մխիթարայ
Աբբայի
Հօրդ
մերոյ
…
Դահմազղուլին
հիւանդացեալ
կոչեալ
է
զբժիշկս,
եւ
ոչ
ոք
զնա
կարացեալ
է
բուժել.
եւ
պատրի
ոմն
քափուճին
գնացեալ
առ
նա`
բժշկեալ
է
զնա:
Եւ
յետ
որոյ
ասացեալ
է
պատրւոյն.
Խնդրեա
յինէն
զինչ
կամիս.
առ
որ
պատասխանեալ
է
պատրին
թէ
ես
զդրամ
ինչ
ոչ
խնդրեմ,
զի
հրաժարեալ
եմ
ես
յամենայն
ընչից.
այլ
խնդրեմ
ի
քէն,
զի
քայքայեցեալ
եկեղեցիք
մեր
եւ
թիֆլիս
շինեսցին:
Եւ
ասէ
ով
արար
զայնս
`
ասէ
պատրին`
Ղալիֆայն
որ
է
հայոց
կաթուղիկն:
Եւ
Դահմազղուլի
իսկոյն
հրամայէ
առածել
յինքն
զգալիֆայն.
եւ
տայ
զնա
երեք
օր
եւ
երեք
գիշեր
կախեալ
մնալ
ի
թեւոց
նորա.
յետ
այնորիկ
հրամայէ
նմա
տալ
պատրւոյն
զ
80
քսակ
դրամ,
եօթն
հազար
ուղտ`
եօթն
հազար
ջորի,
եօթն
վարիլ
եզ.
որպէս
զի
այնոքիկ
շինեցին
տապալեալ
եկեղեցիք
պատճառաւ
գալիֆային:
Գաղատացի
կարգաւորք
որք
աստի
գնացեալք
եղեն
յերկիրն
իւրեանց`
մեծօք
փառօք
մտեալք
ի
վանս
եւ
յեկեղեցիս ,
եւ
տիրապետեալք
են
զնոսա,
եւ
յիշխել
ամենից
դէմից
իւրեանց,
որք
են
25:
Բայց
ի
Հալէպ
խառնակութիւն
ինչ
եղեալ
իցէ,
յորմէ
արտուղղայք
հալածումն
յարուցեալք
իցեն:
Բայց
ըստ
որում
աստ
ասի,
եւ
նա
ուղղի:
…
Յամի
տեառն
1743
եւ
մայիսի
28
[Կ .
Պոլիս]
Գերապայծառութեան
ձերում
Նուաստագունեղ
ծառայ
ս.
տ.
ս.
Հայր
Պօղոս
Վարդապետ
