Բ
Գերապատիւ
եւ
ամենամեծար
տեառն
Ստեփաննոսի
աբբայհօր
մերոյ
ողջոյն
ի
Քրիստոս
…
Թագաւորն
երկրիս
խեթիւ
հայիւ
ընդ
ռայէս,
ունի
զբնական
հակառակութիւն
ընդ
քրիստոնէից.
արար
զայնպիսի
եասախ
զգեստուց,
որ
ոչ
է
լուեալ
յումեքէ
եղեալ
յառաջին
դարս:
Սով
մեծ
է
յԱնատօլու,
Տիրպէգիր
գրեթէ
ի
հիմանց
տապալեցաւ`
յաղագս
սովուն
կոտորելով
ժողովրդեանն.
ստամպօլ
եւս
է
նուազութիւն.
սակայն
գտանի
հաց.
թանկութիւն
է
ամենայնի
առաւել
քան
զվենետիկ:
Հէքիմօղլու
Ալիփաշայն
եկն
յԻզմիր,
կոչեցեալ
յարքունուստ:
Տանիմարքայն
ի
ստամպօլ
էլչիութիւն
հաստատեաց.
բովանդակ
թէրճիմաններն
հայ
են.
պաշ
թէրճիմանն
է
Քէպէճի
օղլու
Պօղոսն.
իքինճին
Զօհրապօղլուն.
մեր
Խօճասարն
եւս
յարեցաւ
ի
թէրճիմանութիւն.
ֆռէնկքն
յոյժ
նախանձին:
Քէման
Ճօռճին
նուագածու
գերահռչակ`
ծեր,
եւ
յերկուց
աչացն
կոյր,
կոչեցաւ
ի
պալատ
քեռ
թագաւորին
ի
մէջ
օրիորդաց`
անդ
էր
միայն
թագաւորն.
կամեցաւ
հարկանել
զնուագարանն.
սակայն
թագաւորն
արգելեալ,
ասէ
Կա'ց.
եւ
նա
լռեաց.
ասէ.
ո՞ւր
է
բնակութիւն
քո.
ասէ
ի
Խուռուչէշմէ.
ասէ.
կա՞յ
անդ
եւ
այլ
տուն
քրիստոնէից.
ասէ.
այո`
քսան
եւ
քսանեւհինգ:
Յորմէ՞
ազգէ
ես,
հա՞յ
թէ
հոռոմ.
ասէ.
հոռոմ
է
ծառայ
ձեր:
Յայնժամ
ասէ
ցնա
ցասմամբ
թագաւորն.
ա~յ
անհաւատ
եւ
հայհոյի.
ո՞չ
լուար
զեասախ
թագաւորական .
որ
տակաւին
զբարձր
եւ
զկարմիր
խալփախդ
ոչ
ես
փոխեալ.
եւ
նա`
ի
խոստովանիլն
զյանցանս,
մօտի
առ
Ճօռճին.
եւ
առեալ
զխալփախն,
հարկանէ
զգետնի.
եւ
դարձեալ
դնէ
ի
գլուխն.
եւ
դարձեալ
առեալ
հարկանէ
զգետնի .
զայս
արար
երիցս.
եւ
ապա
ասէ.
ես
այժմ
դատապարտէի
զքեզ
ի
մահ.
սակայն
խնայեմ
ի
ծերութիւն
եւ
ի
կուրութիւն
քո.
եւ
նոյնհետայն
հրամայեալ
ի
բանտ
պօստանճի
պաշիլին
տանիլ.
եւ
մինչ
ածէին
զնա
լալով,
յափշտակեաց
թագաւորն
զնուագարան
նորա
ի
ձեռաց,
եւ
սկսաւ
հարկանել
զթիկունս
այնչափ,
մինչեւ
խորտակեցաւ
նուագարանն.
եւ
ապա
եդին
ի
կոճեղս
յերես
ի
վայր`
շղթայ
ի
պարանոցս,
եւ
յայլ
ուր:
Այս
պատմութիւն
լիցի
նշան
սաստկութեան
եասախին .
եւ
այսմ
ոչ
հաւատային,
եթէ
նա
բերանով
իւրով
ոչ
պատմէր
մեզ:
…
Պատրիարգն
կամէր
զսարգիս
վրդ.
ն
ի
Թէքիրտաղէ
յառաջնորդութիւն
ուղարկել,
եւ
ապա
յԵրուսաղէմ
յառաջնորդ,
սակայն
ոչ
անսաց,
որպէս
ընդ
նմա
խօսեցաք
եւս
յաղագս
այսր…:
Նուաստ
ծառայ
Հ.
Մկրտիչ
վրդպ.
[Ան.
]
1758
փետր.
20
[ի
Կ .
Պոլիս]
