Մայր դիւան Մխիթարեանց Վենետկոյ ի Ս. Ղազար

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Բ
       Գերամեծար գերյարգելի Աբբայ հօր մերոյ Տեառն Տեառն Ստեփաննոսի վարդապետի ողջոյն
       Թղթ. ՃՂԳ
       Յաւուրս յայսոսիկ հատին զգլուխս չորից ի յակնեցոց` որոց ոմանք էին սառաֆք, եւ ոմանք հացագործք. զերիս եւս զայլս ի յակնցոց խնդրէին սպանանել. բայց նոքա թագեան, եւ ոչ եկին ի ձեռս: Պատճառն սպանման սոցա էր այս, զի ի գաւառն Ակնայ նախիպ (այսինքն գլխաւորն Էմիրներու ) ոմն ընդ ոմանց էմիրից բազում չարիս եւ վնաս հասուցանէր նոցա. զորոց իբրեւ աստ ի ստամպօլ ետուն ակնցիք (գլխաւորքն այնք գլխատեալքն ) արզուհալս թագաւորին. սա առաքեաց անդ զիւր թուռնաճի պաշին առ ի վերահասու լինիլ չարութեան նախատիպն: Զոր իբրեւլուան Ստամպօլու եւ այլոց քաղաքաց, իբր զօռպայք յարեան յոտին ի ստամպօլ, եւ արզուհալս արզուհալի վերայ տուեալ թագաւորին, արկին զահ ի նմա, մինչեւ եւ նա հարկադրեալ, նախ առաքեաց զգլխատեալսն զայնոսիկ ի քիւրէկն, եւ յետ երկուց աւուրց ի յառաւել գրգռիլ էմիրիցն, էհան ի քիւրէկէն, եւ էհատ առաջի դրան սարային զգլուխ նոցա: Դարձեալ յաւուրս յայսոսիկ, արքունի հաթթիշէրիֆսն առաքեցաւ յաքսորս ի յՍտամպօլու ի յԷջմիածին ի պատրիարքէ քաղաքիս, աճէմ Աբրամահ վարդապետն, որ երբեմն էր առաջնորդ Իզմիրու: Պատճառն այս եղեւ, զի սա տարի մի է , որ թողեալ զառաջնորդութիւնն իզմիրու աստ էր, եւ ջանայր ինքն լինիլ պատրիարք Ստամպօլու. բայց իբրեւ ետես թէ զայլ ոք արարին, եւ ոչ զինքն, եւ ինքեան հրամայեցաւ երթալ յԷջմիածին, խորհեալ ընդ իւրոց համախոհից… գրեաց կաթողիկոսին, զի զնա դիցէ ի Ստամպօլ ինքեան վէքիլ, որպէս գոն ի ստամպօլ վէքիլք այլոց աթոռոց, այսինքն է Երուսաղէմայ, սուրբ Կարապետի, եւն, որով կարասցէ մնալ ի ստամպօլ, եւ իբրու երկրորդ պատրիարք գործել զոր եւ կամիցի: Եւ կաթուղիկոսն եւս գրեաց ըստ կամաց նորա աստ ի Ստամպօլ ամիրայից եւ պատրիարքին, բայց նոքա ոչ հաճեցան ընդ այս, ուստի իբրեւ տեսին թէ խռովութիւնս յարուցանէ վասն այսր… Աբրահամն, արքունի հրամանաւ առաքեցին զնա յաքսորս անդ ի յԷջմիածին…:
      
       Նուաստ ծառայ Հ. Զաքարիա Վ . Ա[լեքսանեան]
       1764 Հոկտ. 18 [Կ . Պոլիս]