Ժողովածոյ առակաց Վարդանայ

ՃՀԵ. ԹԱԳԱՒՈՐՆ ԿՈՍՏԱՆԴԻԱՆՈՍ ԵՒ ՃԳՆԱՒՈՐ
(7 ag=5 F)

Թագաւորն Կոստանդիանոս 'իբազմաց ժամանակաց ցանկացաւ տեսանել զճգնաւոր ոմն, որ է անապատական` եւ յոյժ անուանի եւ օրհնիլ 'ինմանէ եւ խրատ առնուլ. եւ ո՛չ կարեր երթալ 'ի բազումզբաղանացն։ Եւ օր մի յանկարծակի որսոյ պատճառաւգնացեալ յանապատն. եւ սպասաւորք թագաւորին յառաջընթացեալ ազդեցին ճգնաւորին զգալուստ թագաւորին. եւ նա ելեալ աւելեաց զխցիկն եւ զաւելածն կուտեաց 'իմէջ տանն։ Եւ ինքն մերկացաւ եւ կտոր մի վալայ 'իվերայ թիկանցն կապեաց եւ նստաւ 'ի վերայ սեմոցդրանն մերկ` մէկ ոտքն 'ի ներս եւ մէկ ոտքն 'ի դուրս. եւ եդ զմէկ ձեռն 'ի վերայ բերանոյն եւ զմիւսն 'իվերայ ծածուկ մարմնոյն- Եւ եկեալ թագաւորն ետես եւզարմացաւ եւ փութանակի յետ դարձաւ. իշխանացնհարցեալ զպատճառն շտապ դառնալոյն ասաց. թէ տասնտարի 'ի մօտն էի կացեալ, այնչափ խրատ չէի կարելուսանիլ, որչափ այս մէկ պահս։ Եւ ասացին, զի՞նչ էրխրատն ուսեալ. զի ո՛չ դու խօսեցար եւ ո՛չ նա։ Եւասաց, թէ այն որ զաւելուքսն կուտել էր, զայսուսուցանէ, թէ աշխարհիս ինչքն իբրեւ զայս աղբս է։Եւ այն որ մերկ էր, զվալան 'ի վերայ թիկանցն էրկապեր, զայն ուսուցանէ, թէ յաշխարհէս զայս չափ իրքսպիտի տանիմք, քանի շատ ապրիմք ու ժողովեմք։ Եւ այնոր 'ի վերայ շեմոյն էր նստեալ, զայն ուսոյց, թէմարդոյս մէկ ոտքն 'ի յայս կեանքս է եւ մէկ ոտն յայն։Եւ այն որ մէկ ձեռն 'ի վերայ բերանոյն էր եդեալ եւզմէկ 'ի վերայ ծածուկ մարմնոյն, զայս կու նշանակէր, թէ մարդ որ ուզէ աստ առ մարդիկք պարզերես լինիլ եւանդ առ Աստուած, թող զայս երկու դուռնս պահէ:

ՃՀԵա. 169 D Թագաւոր միբարեմիտ եւ իմաստուն գնայր առ սուրբ հայր մի 'իտեսութիւն. որ խրատ տայր իւր։ Իսկ սուրբ հայրնյառաջ իմացաւ զգալն թագաւորին եւ չոգաւ մերկացաւ 'իսգեստուց եւ մերկիկ եղեւ. եւ զինչ աղբ որ 'ի տուննկայր, զամէնն 'ի շեմն 'ի մօտ տարաւ, կուտեաց. եւ մէկոտն շեմին ներքեւն եդիր եւ զմէկն 'ի դուրս. զմէկձեռն 'ի վերայ ծածուկ մարմնոյն եւ զմիւսն ձեռն 'իվերայ բերանին. եւ կտաւ մի 'ի վերայ թեւին ձգեաց եւկանգնեցաւ. իբրեւ եկն թագաւորն, ետես սուրբ հայրնայնպէս, զարմացաւ եւ յետս դարձաւ եւ գնաց։ Եւ ասենիշխանքն եւ ճորտերն առ թագաւորն. ընդ է՞ր ոչխօսեցար ընդ այրն այն եւ առեալ էիր զքեզ խրատ. ասէթագաւորն. ո՛վ իշխանք, թէ ամ մի կացեալ էի աստ, այնչափ խրատ չէի առեալ, զինչ որ 'ի յայս պահսխրատեցայ. եւ ասէ թագաւորն. այն որ մերկացեալ էր, ցուցանէր, թէ մարդ որ յայս կեանքս գայ, թէ շատ ապրիեթէ քիչ` մերկիկ պիտի երթայ. եւ զայն կտաւն, որ 'իյուսին վերայ կայր, զայն միայն տանի պատանք հետ իւր. եւ զաղբն որ 'ի շեմին մերձ էր դիզել, նշանակէրզաշխարհի մեծութիւնն. գանձն եւ ղումաշն զերդ զայնաղբն է, որ հետ աւելումն կերթայ եւ հեղեղին. եւզձեռն որ 'ի վերայ բերանին էր դրել, նշանակէ, թէ զքոբերանդ եւ զլեզուդ պահէ 'ի սուտ խօսելոյ եւ 'իբամբասելոյ եւ 'ի մատնելոյ։ Քրիստոս ասաց ընդՊիղատոսի, թէ [որ] զիս քեզ մատնեաց, նմա շատ մեղք են. եւ ամենայն չար եւ աղտեղի խօսից պահեա զլեզուդ. եւայն որ մէկ ոտն 'ի դուրս էր շեմին, այսպէս ցուցանէ, թէ անդէնն եմ 1 դրել. եւ միւս ոտն 'ի ներքոյ շեմինցուցանէ, թէ աստէնս եմ. եւ կայ ընդ աստէնս` եւ ընդանդէնս 'ի մէջ. եւ յորժամ վերացնեմ զայս ոտս, որ 'իներքոյ շեմին է, նա եւ ես շուտ ելանեմ 'ի տանէս։Այսպէս համարել պարտ է` թէ շատ ապրիմք, հրաժարիմք եւելանեմք 'ի յայսմ յաշխարհէս պահ մի գիշերոյ. ասէմարգարէն` զհազար ամ աչսն տեառն, որպէս օր երեկի. մերկ եկայք 'ի մօրէ եւ դարձեալ մերկ երթամք 'ի հողն։