Ժողովածոյ առակաց Վարդանայ

ՄԻ. ԵՐԿՈՒ ԸՆԿԵՐ ԵՒ ԱՒՏԱՐՈՏԻ ՔԱՂԱՔ
(151 ag=7 A=120 B)

Ասի յառակաց, թէ արք երկուընկերացեալք միմեանց եւ աղքատակերպ 'ի շուրջ գային'ի վերայ երկրի եւ զայն ստացեալ գործ իւրեանց. եւյաւուր միում եկին 'ի քաղաք մի. եւ կամէին մտանել 'ինայ։ Եւ եկեալ 'ի մին դուռն տեսին, զի գլուխ մարդոյկախեալ կայր ընդ դուռն 'ի վայր. եւ ո՛չ կամեցանմտանել։ Ասացին, թէ գնամք` ընդ միւս դուռն մտանեմք, որ գլուխ չէ կախած. եւ այնպէս զամենայն դրունսքաղաքին 'ի շուրջ եկեալ ո՛չ գտին զդուռն, որ ոչ կայրմարդոյ գլուխ կախած. եւ նաչարեալ մտին ընդ մինդուռն 'ի ներս քաղաքին։ Եւ հարցեալ ընդ դռնապանն, թէի՞նչ պատճառ է, որ ձեր քաղաքիս յամէն դրունս մարդոյգլուխ է կախած. եւ նոքա ասեն, թէ այդ գլխնիդ ամէնն`օտար եւ ղարիպ մարդկաց է. եւ մինչ դեռ նոքա զպատճառնհարցանէին, էհաս հրաւիրակ 'ի թագաւորէն, որք զղարիպմարդիկսն կոչէին. զայն երկու մարդն այլ տարան, թէթագաւորն կու կոչէ։ Եւ յորժամ գնացին, թագաւորնմեծարեաց զնոսա եւ եդ առաջի նոցա սեղան ամենալից եւպատուեաց զնոսա անուշահամ գինւով։ Եւ եղեւ կարիսմիոյն 'ի նոցանէ եւ ել արտաքս վասն կարեաց. յայնժամասէ թագաւորն ցայն, որ 'ի տանն էր մօտ յինքն, թէափսոս չէ՞, որ քո պիսի հարկեւոր մարդն հետ այնպիսիանբախտ մարդոյն շրջի եւ զքո լաւ անունդ վասն դորավատ անուն առնել։ Յայնժամ ասէ այրն. ոչ այդպէս է, որբարի թագաւոր, այլ այն ընկերն իմ այնպիսի թագաւորիորդի է, որ ձեզ վայելէ նորա հօր փառքն եւթագաւորութիւնն. եւ վասն Աստուծոյ սիրոյն այնամէնին թարկն տուեալ է եւ աղքատի կերպ 'ի շուրջ կուգայ. եւ առժամայն եկն 'ի տունն այրն, որ 'ի դուրս էր։Եւ ժամ մի կացին. ել եւ միւսն 'ի դուրս 'ի պատճառսկարեաց։ Եւ դարձեալ ասէ թագաւորն ցայն, որ 'ի մօտ էր, թէ կու թուի ինձ, որ հարկեւոր մարդոյ որդի ես եւթագաւորի զարմէ ես. ի՞նչ պատեհ է, որ այդ ճմրի մարդդհետ քեզ 'ի շուրջ գայ եւ զքո հարկեւոր անունդ աւերէ։Իսկ նա ասէ ցթագաւորն. գիտեա, զի թէ թագաւորի որդիեմ եւ թէ իշխանի եւ կամ զինչ եւ իցէ մարդոյ, իմ հօրտունն դորա հօր թափովն է շէն կացէր. եւ յԱստուծոյ 'իվայր մեզ երախտաւոր դոցա ազգն է։ Իսկ թագաւորնառժամայն ետ նոցա երկոցունցն մէկ ձի սարօքնհեծնելոյ եւ մէկ քօթալ եւ մէկ ծառայ եւ շատ արծաթ եւոսկի եւ ո՛չ սպան զնոսա, այլ խաղաղութեամբուղեւորեաց, որք գնացին զճանապարհն իւրեանց։ Եւիբրեւ հարցին ցթագաւորն, թէ ընդ է՞ր զայլ ղարիպսնսպանանէիր, ասէ. վասն զի այլ ղարիպ մարդ չգտայ, որմիմեանց լաւ էին ասացեալ. վասն այն սպանանէի զնոսա. եւ սոքա որ միմեանց լաւ ասացին, խլաթեցի եւհարկեւոր ուղւոյ դրի։ Ցուցանէ առակս, թէ որքզընկերս իւրեանց առաջի օտարաց չարաբանեն, ինքեանքընդ նմին պարսաւին եւ 'ի պատուոյ եւ 'ի գլխոյն եւսելանեն ըստ այնմ, թէ որ արհամարհէ զիւրեօք, արհամարհի եւ ինքն 'ի նմանէ. եւ որ զընկերն առաջիօտարաց բարեբանէ, ինքն գտանէ զշահն եւ զօգտութիւնեւ ապա ընկերն։ ՄԻա. 49 F Բ. մարդ զաշխարհս 'ի շուրջէկին եւ հանդիպեցան 'ի քաղաք մի, որ յամէն դուռնմարդ[ոյ] գլուխ էր կախած. եւ հարցին զպատճառն եւասցին, թէ զին[չ] աւտար մարդ 'ի յայս քաղաքս կումտ[ն]է, զամէնն թագաւոր կու սպանանէ. եւտարայկուսեալ մտին 'ի քաղաքն. եւ իմացեալ թագաւորնտարաւ 'ի մօտն եւ հարբեցուց. եւ մէկ ընկերն ելաւ 'իդուրս. եւ չարայբանեց թագաւոր, թէ քեզ վատ կու ասէքո ընկերն. եւ նայ գոհացաւ. եւ երփ մէկ ալն ելաւ, նոյնպէս եւ զնայ չարայբանեց. եւ նայ եւս գոհացաւ։Եւ թագաւոր զերկուսն ղալաթեց եւ էթող։ Նոյնպէսպատւելու է այն մարդն, որ զընկերն գովէ։