Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Ներգործելն Աստուծոյ բնութեամբ է թէ կամօք։
       Պատասխան։ Ասեմք առ այս եթէ գիտելի է նախ՝ թէ զի՞նչ է բնութեամբն եւ զի՞նչ կամօքն։ Այսինքն կամօք է՝ զի գիտութիւնն եւ կամքն առաջնորդէ՛ գործոյն՝ եւ հնարաւոր է՛ առնել զայս՝ եւ առնել զայն, զոր եւ կամեսցի. որպէս մարդ զի տէր է գործոյ իւրոյ՝ առնելոյ եւ ոչ առնելոյ։ Իսկ գործ բնութեամբ է՝ զի բնութիւնն առաջնորդ է՛ գործոյն. որպէս հ ուր զի բնութեամբ այրէ, եւ սարդն բնութեամբ գործէ։ Եւ վասն զի բնութիւնն հարկաւոր է եւ նո՛յն առ ամենայնսն յաղագս սորոյ ամենայնքն ի հարկէ զնո՛յն գործ են։ Եւ այս ինչ է հարցումնդ զի թէ ասեմք կամաւ ներգործէ՛, ասեն՝ ապա փոփոխականներ գործ է որպէս մարդ, իսկ թէ ասեմք բնութեամբ, ասեն ցմեզ եթէ՝ անբանապէս եւ ի հարկէ ներգործէ։
       Եւ այսպէս կարծեն յերկուց դիւաց ըմբռնել զմեզ։ Ա՛րդ՝ այսպէս պատասխանեմք, եթէ բնութեամբ եւ կամօք ներգործէ Աստուած ընդ դէմ էակացս։ Զի էակքս ամենայն՝ ոմանք բանաւորք են եւ ո՛չ միշտ ներգործականք. որպէս մարդս։ Եւ ոմանք միշտ ներգործեն եւ ո՛չ են բանաւոր. որպէս հուրն։ Իսկ Աստուածայինն ընդ դէմ սոցա. զի է բանաւոր եւ է միշտ ներգործական որպէս ասացաւ։
       Եւ թէ ոք ասիցէ, որովհետեւ ներգործութիւնքն բնութեանց հետեւին, որպէս հուրն միշտ այրէ, եւ ջուրն ցրտանայ եւ ջերմա նայ. ապա ճշմարիտ երեւի բանն դամասկացւոյն՝ եթէ է՛ ի Քրիստոս կրկին ներգործութիւն. որպէս եւ կրկին բնութիւն։
       Ասեմք առ այս Նախ՝ եթէ ո՛չ ամենայն գործ բնութեան հետեւի, այլ եւ կամաց. որպէս մարդոյ։ Զի մի է կամք ի Քրիստոս, մի է եւ ներգործութիւնն։
       Եւ դարձեալ՝ որպէս մի է բնութիւն բանին մարդացելոյ ըստ սրբոյն Կիւրեղի, մի է եւ ներգործութիւնն ըստ սրբոյ Աստուածաբանին Գրիգորի եւ Դիոնէսիոսի։ Եւ ո՛չ ուրեք երբէք միտք ուղղափառաց բաժանմամբ տեսանէ. ո՛չ զբնութիւնս եւ ո՛չ զկամս եւ ո՛չ զներգործութիւնս որ յառաջն հարցափորձեցաք սակաւիկ։