Վասն
է՞ր
յարութեան
անմահ
եւ
անապական
մնամք։
Պատասխան։
Ասի
այսմ
բազում
պատճառ.
բնական
եւ
բարոյական։
Եւ
նախ
բնական։
Զի
այժմհոգիս
փոփոխական
է.
որպէս
խորհրդով
կամօք
եւ
այլն։
Վասն
որոյ
զմիաւորութիւն
ընդ
մարմնոյ
փոփոխական
ունի։
Իսկ
ի
յարութեանն
անփոփոխ
սերտութեամբ
հաստատի
ասէ
սուրբն
Դիոնէսիոս։
Վասն
որոյ
անփոփոխ
եւ
անմահ
միաւորի
ընդ
մարմնոյ։
Երկրորդ,
այժմ
մարմինս
մեր
յապականացու
հողոյ
է
եւ
տարերց.
վասնորորյ
եւ
ապականի
դարձեալ։
Իսկ
յայնժամ
հող
եւ
տարերք
յանապականութիւն
փոխին
ըստ
Պօղոսի
«արարածք
ազատեսցին
ի
ծառայութենէ
ապականութեան».
վասն
որոյ
յանապական
տարերց
կազմի
անապական
մարմին։
Երրորդ,
այժմ
ի
ժամանակի
եմք
եղեալք.
եւ
ժամանակն
փոփոխական
է.
վասն
որոյ
ընդ
ժամանակին
փոփոխիմք
եւ
մեք։
Իսկ
յարութեան
յանփոփոխ
յաւիտեանն
ծնանիմք.
ըստ
այնմ
«որդիք
յարութեան
են».
վասն
որոյ
ընդ
յաւիտենին
անմահ
եւ
անփոփոխ
մնամք։
Չորրորդ,
այժմ
իծնողաց
ապականացու
ծնանիմք.
վասն
որոյ
եւ
ապականիմք։
Իսկ
յայնժամ
յանապական
ծնօղէ
յԱստուծոյ
ծնանիմք.
ըստ
այնմ
«Աստուծոյ
որդիք
են».
վասն
որոյ
անապական
մնամք։
Հինգերորդ,
ստեղծաւ
մարդն
հաւասար
հրեշտակաց.
եւ
յարաժամ
մեղանչեաց՝
անասնոց
հաւասարեցաւ
ըստ
Դաւթի
եւ
ընդ
նոսա
ապականեցաւ
եւ
պատժեցաւ.
վասն
որոյ
ի
յարութեան
հրեշտակաց
հաւասար
յարուցանէ
անմահ
եւ
առանց
կարօտութեան.
ըստ
որում
«հաւասար
հրեշտակաց
են»
ասէ
Տէր։
Վեցերորդ,
կրկին
են
կեանք.
մահկանացու
եւ
անմահ.
եւ
կրկին
է
մարդն.
մահկանացու
եւ
անմահ։
Եւ
որպէս
այժմ
հոգով
եւ
մարմնով
զմահկանացու
կեանս
վայելեաց,
նոյնպէս
եւ
յայնժամ
հոգւով
եւ
մարմնով
զանմահ
կեանս
ժառանգեսցէ.
վասն
այն
յառնէ։
Եօթներորդ,
մահն
եւ
ապականութիւն
ծնունդ
է
մեղաց.
ըստ
այնմ
«ցանկութիւն
յղացեալ
զմեղս
ծնանի,
եւ
մեղքն
զմահ»։
Եւ
յայն
ժամ
ո՛չ
լինի
մեղք.
վասն
որոյ
եւ
ոչ
մահ.
ըստ
այնմ
«պակասեսցին
մեղաւորք
յերկրէ»։
Ութերորդ,
կեանքն
բարի
է
եւ
անեզր.
եւ
մահն
չար
եւ
եզերեալ։
Եւ
որպէս
ելաք
ի
բարի
կենաց
եւ
մտաք
ի
չար
մահն,
այսպէս
եւ
ելեալք
ի
մահուանէ
մտաք
յանեզր
եւ
անվախճան
կեանքն
եւ
բարութիւն։
Իններորդ,
հոգին
եւ
մարմինն
են
մի
անձն
մարդոյ.
վասն
որոյ
փոխակրեն
ի
միմեանց
զբարիս
եւ
զչարիս։
Եւ
որպէս
աստ
հոգին
ի
մարմնոյն
կրեաց.
նոյնպէս
եւ
անդ
մարմինն
ի
հոգւոյն
կրեսցէ
եթէ
զբարիս
եւ
եթէ
զչարիս։
Տասներորդ,
գործք
մարդոյ
անցաւորէ
որպէս
ինքն.
իսկ
հատուցմունքն
Աստուծոյ
եւ
մշտնջենաւոր
որպէս
նոյն
ինքն.
վասն
որոյ
յացուցանէ
անմահ,
զի
հատուսցէ
ոմանց
զփառս
եւ
ոմանց
զտանջանս
անմահ
մարմնով։
Թէ
ամենեքեան
յառնեմք։
Հարց։
Պատասխան։
Ասեն
վարդապետք
թէ
ամենայն
մարդ
յառնէ։
Այլ
եւ
նոքա
որ
յարգանդի
մօրն
մեռանին
թէ
առին
զբանական
հոգին։
Եւ
այս
է
պատճառ
յարութեան.
զի
ամենայեն
մարդիկ
առնուցուն
զվարձ
կամ
զպատիժ.
կամ
վասն
իւրեանց
գործոց,
կամ
վասն
սկզբնականին։
Այլ
արդ՝
երեխայքն
որ
յառաջ
քան
զմկրտիլն
մեռանին,
վասն
Ադամայ
մեղացն
պատժին։
Եւ
որք
մկրտեալ
մեռանին,
առնուն
վարձ
ի
խորհրդոյ
եկեղցւոյ
եւ
ի
չարչարանացն
Քրիստոսի
յոր
մկրտեցան։
Ապա
ուրեմն
պարտ
է
զի
ամենեքեան
յարիցեն
ի
մեռելոց.
որպէս
ասէ
աւետարանն
Յօհաննու,
«ամենեքեան
լուիցեն
ձայնի
որդւոյն
Աստուծոյ
եւ
եկեսցեն
արտաքս»։
Եւ
Պօղոս
ասէ՝
«ամենեցուն
յանդիման
լինիլ
կայ
առաջի
Աստուծոյ,
զի
ընկալցի
իւրաքանչիւր
ոք
իւրով
մարմնովն
զոր
ինչ
գործեաց.
եթէ
բարի,
եթէ
չար»։
Հարցումն։
Ապա
զի՞նչ
է
որ
ասէ
մարգարէն,
«ո՛չ
յարիցեն
ամբարիշտք
ի
դատաստան)
եւ
այլն։
Պատասխան։
Ասեմք
առ
այս,
եթէ
բան
սաղմոսին
այսպէս
մեկնի։
Ո՛չ
յարիցեն
ամբարիշտք
ի
յարութիւնս
հոգեւորս.
այսինքն
ի
մեղաց
ի
շնորհքն.
այլ
յառնեն
մարմնով։
Դարձեալ՝
ո՛չ
յարիցեն
ի
դատաստան,
այսինքն
ո՛չ
կանգնեսցին
ի
դատաստանի
մեղօք
կործանեալք
են։
Եւ
դարձեալ՝
ո՛չ
գան
ի
դատաստան,
զի
մասան
բարւոյ
ո՛չ
ունին
որով
քննիցին.
այլ
դատապարտին
որպէս
ցուցանի
յառաջիկայդ։
Զի
անսխալ
ամենայն
անդամօք
Յառնեն
Հարցումն։
Ամենայն
անդամօք
յառնեն
թէ
ոչ։
Պատասխան։
Ասեն
վարդապետք
թէ՝
բոլոր
ամենայն
անդամօք
յառնեն
անթերի։
Որոյ
պատճառէ,
զի
մարդն
հոգւով
եւ
մարմնով
է
կատարեալ։
Եւ
որպէս
հոգին
ունի
զզօրութիւն
իւր
անպակաս.
նոյնպէս
եւ
անդամք
մարմնոյն
պարտ
է
լինիլ
անպակաս
զի
իցէ
կատարեալ
մարդ։
Զի
եթէ
մա
զն
որ
է
գեղեցկութիւն
մարմնոյս
յառնէ
ըստ
նորին
Տեառն
թէ
«ի
գլխոյ
ձերմէ
մազ
մի
ո՛չ
կորիցէ»
քանի՞
առաւել
եւս
անդամք
որ
յէութենէ
մարմնոյն
են
յարիցեն։
Եւ
այս
գիտելի
է,
զ
յարութիւն
երիս
իրս
ուղղեսցէ
ի
բնութիւն։
Նախ
զպակասութիւն.
որպէս
ի
տղայս
եւ
յանդամնահատս
եւ
նուազեցեալ
անդամք.
որպէս
Դ
մատնի
եւ
այլքն.
զի
լցցին
նոքա
ի
բոլոր
մարմնոյն
որպէս
գարեղէն
նկանակ
հացիցն։
Երկրորդ՝
ուղղեսցին
աւելիքն
ի
չափն.
որպէս
աւելորդ
եղուն
գաց
հերաց
եւ
վեցամատնից
եւ
այլոցն.
որք
չափաւորին։
Երրորդ՝
ուղղի
մոլորութիւնն
որ
է
խանգար
անդամոցն
ի
միմեանս
սխալեալ
ըստ
բնութեան
տկարութեան։
Եւ
սոքա
ուղղին
ի
յարութեան.
զի
գործ
էկարօղ
զօրութեան
Աստուծոյ
եւ
ո՛չ
տկար
բնութեան։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ՝
բազում
անդամք
ենիմեզլցեալ
աղտեղի
ապաւառով՝
եւ
նոքա
ո՞չ
յառնեն։
Ասեմք
եթէ՝
անդամքն
այնք
որ
աստ
լցեալ
են
ապաւառով,
անդ
լցցին
Դ
հիւթովքն
լուսաւորեալ
լուսով։
եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
բազում
անդամք
են
կենդանականք,
որպէս
սիրրտն
լեարդն
թոքն
եւ
այլքն
որք
ի
յարութեան
ո՛չ
են
պէտք.
զի
ո՛չ
է
հարկ
կենդանութիւն
մարդկան։
Ասեմք,
թէպէտ
այնպիսի
անդամքն
ո՛չ
են
պիտոյ
ի
յարութեան,
սակայն
յառնեն
վասն
կատարելութեն
եւ
գեղեցկութեան։
Որպէս
ստինքն
զի
ո՛չ
է
պէտք
կաթին,
այլ
առնէ
վաասն
կատարելութեան
եւ
գեղեցկութեան
մաարդոյն։
Զի
յարիցեն
մարդիկ
ըստ
գոլոյն՝
եւ
ամբողջ
գոլոյն՝
եւ
գեղեցիկ
գոլոյն։
Գոլն
է
որպէս
մարդն
հոգի
եւ
մարմին։
Ամբողջ
գոլն
որպէս
բոլոր
անդամօքն։
Գեղեցիկ
գոլն
որպէս
ձեւովն
հերովն
եւ
այլովքն
որ
ասացաւ։
Հարցումն։
Ամենեքեան
արո՞ւ
յառնեն,
թէ
արու
եւ
էգ։
Պատասխան։
Ոմանք
ասեն
թէ՝
ամենեքեան
արու
յառնեն.
եւ
այլք
թէ
արու
եւ
էգ։
Ասեմք
եթէ՝
սխալ
են
եւ
երկոքին
դասքն։
Նախ՝
զի
արու
եւ
էգ
անդ
ո՛չ
ճանաչին
մասին
անդամօք,
այլ
յատուկ
դիմօք
եւ
բարի
գործովք
եւ
փառօք
եւ
անուամբ
զանազանին.
որպէս
դասք
կուսանացն
ի
հայրեպետացն։
Այլ
որպէս
հրեշտակք
զանազանին.
նոյնպէս
եւ
ի
յարութեանն
փառօք
եւ
պսակաւն։
Երկրորդ՝
զի
թէ
արական
մասն
երեւի՝
ոչ
ինչ
նախապատուի
կամ
էգն
անարգի.
զի
մասունք
անդամոց
անդ
ո՛չ
է
զազրալի։
Այլ
որպէս
կայծ
հրոյ
եւ
անօթ
արեգական
բոլորիվիմբ
է
լոյս,
նոյնպէս
եւ
անդ
բոլոր
անդ
ամօքն
փայլեսցին
իբրեւ
զարեգակն։
Սակայն
իւրաքանչիւր
ոք
անսխալ
անդամօք
իւրովք
յառնէ.
այլո՛չ
երեւի
թէ
սա
այր
է
եւ
նա
կին.
եյն
ծեր
եւ
այն
տղայ.
զի
որպէս
հրեշտակք
են
յերկինս։
Այլ
որպէս
նախաստեղծքն
ի
դրախտին
ո՛չ
ամաչէին.
նոյնպէսեւ
սուրբք
ի
յարութեան.
զի
ծածկեալ
եեն
ի
ներքուստ
հոգւոյն
լուսաւորութեամբն,
եւ
արտաքուստ
պսակաւն
եւ
փառօք։
Իսկ
դատապարտեալքն
ծանրացեալ
մասամբք
եւ
զազիր
անդամօք
այր
եւ
կին.
զի
իւրաքանչիւր
ոք
ի
գործիական
անդամս
իւր
կրեսցէ
զպատիժն։
Այլ
խայտառակեսցին
ամօթով։
