Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Վասն է՞ր զգեստ կոչի մարմինն փրկական։
      
       Պատասխան։ Որպէս առ մեզ զգեստն հոմանուն է։ Զի զգեստ կոչի արտաքին հանդերձն որ ծածկէ զմարմինն։
       Եւ զգեստ կոչի մարմինն որ ծածկէ զհոգին. ըստ որում մաշկեղէն հանդերձն Ադամայ որ էր արտաքին զգեստ եւ նշանակէր զմարմինն։ Եւ այսպէս զանազանին սոքա. մարմին մեր զգեստ է գոյացական. եւ հանդերձն պատահական։
       Եւ դարձեալ՝ մարմինն է անփոփոխ եւ հանդերձն փոփոխական։
       Նմանապէս եւ Տեառն մերոյ։
       Նախ՝ կոչի մարմինն զգեստ՝ գոյացական՝ անփոփոխ եւ անքակ միութեամբն. զի բաժանմամբ մարմնոյն եւ բանին ո՛չ է Քրիստոս. որպէս ի բաժանիլ հոգւոյ եւ մարմնոյ ո՛չ է մարդ։
       Երկրորդ՝ կոչի զգեստ նմա արտաքին եւ փոփոխական՝ հաւատացեալ անդամք Քրիստոսի՝ եկեղեցի սուրբ. ըստ այնմ. «Կենդանի եմ ես ասէ Տէր, զի զձեզ իբրեւ զհանդերձ զգեցայց»։
       Եւ բաց յայսցանէ. կոչի զգեստ բնակութեան լոյսն անմատոյց եւ խաւարն անգիտութեան. զի «Բնակեալ է ի լոյս անմատոյց», եւ «Եդ զխաւար ի ծածկոյթ իւր»։
       Եւ այս եւս գիտելի է, զի Տէրն մեզ կոչի զգեստ փրկութեան եւ պատմուճան ուրախութեան ի ձեռն մկրտութեան. ըստ այնմ. «Որք ի Քրիստոս մկրտեցաք՝ զՔրիստոս զգեցեալ էք»։
       Եւ մեք նորա կոչիմք զգեստ, զի ընտանի անդամք եւ ոսկերք եմք մարմնոյ նորա։
       Դարձեալ՝ նա զգենու զմեզ սիրով, եւ մեք զգենումք զնա։ Հաւատով եւ յուսով։
       Իսկ գոյացական մարմինն Քրիստոսի կոչի զգեստ վայելչական. ըստ որում. «Տէր թագաւորեաց՝ վայելչութիւն զգեցաւ»։
       Եւ զի ծածկոյթ է Աստուածութեանն։ Եւ զի ցուցանէ զդէմս առանձնական։ Եւ զի յետոյ է զգեստ զգեցողին։ Այսպէս կոչի եւ զգեստ մարմնոյն. զի արտաքին զգեստն որպէս ծիրանին թագաւորի այլ է ի զգեցողէն եւ պատահական նմա եւ փոփոխական. այսպէս զգեստ ո՛չ ասի մարմին նորա. այլ եկեղեցի սուրբ որպէս ասացաւ։ Այսպէս ուղիղ իմացիր թէ ուրեք եւ տաճար կոչէ զմարմին. զի կրկին է տաճարն։ Զի է տաճար միաւորեալ. որպէս մարմինն մեր կոչի տաճար մեզ. ըստ այնմ. «Տաճար շինուածոյս մերոյ քակտեսցի»։ Եւ է տաճար որոշեալ. որպէս արտաքին բնակարանք մեր։
       Նոյնպէս եւ Տեառն մերոյ կոչի տաճար արտաքին բնակարան. որպէս կոյսն Մարիամ, եւ հաւատացեալ ժողովուրդք, եւ շինուածք տաճարաց։
       Եւ կոչի տաճար մարմինն միաւորեալ ընդ բանին անբաժանելի։
       Նախ՝ զի Աստուծոյ է մարմին՝ կոչի տաճար իբր կարօղ սրբութեանց։ Եւ դարձեալ զի անշփոթ է միաւորեալ՝ կոչի տաճար։
       Եւ երկրորդ՝ զի լրիւ Աստուածութիւն բանին է բովանդակեալ ի մարմնի եւ ո՛չ մասամբ. ըստ այնմ. «Ի նմա բնակէ ամենայն լրումն Աստուածութեան մարմնապէս» որ է էապէս։ Այլ արտաքին տաճար որպէս բնակարան եւ որիշ ի նմանէ՝ ո՛չ է եւ ո՛չ ասի։
       Է եւայլ իմն պայծառ տեսութիւն այսմ. զի զգեստ եւ տաճար կոչի մարմինն ստուգապէս ո՛չ Աստուածութեանն Քրիստոսի՝ որ ո՛չ բաժանեցաւ ի մարմնոյն ո՛չ ի մահ եւ ո՛չ ի գերեզմանն։ Այլ կոչի տաճար եւ զգեստ բանական հոգւոյն մարմինն իւրական որպէս ամենայն մարդկան։ Ուստի յայտ է զի բաժանեցաւ հոգին, այլ Աստուածութիւնն անբաժանելի մնաց ի բաժանեալ հոգւոյն եւ ի մեռեալ մարմնոյն։
       Այսքան առ այս։