Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Զի՞նչ է որ զակամայ մեղուցեալն քաւէր պատարագօք. եւ զկամաւոր յանցաւորն սատակել տայր ժողովրդեանն։
      
       Պատասխան։ Ակամայն անգիտութեամբ է. որ ներելի է եւ թողելի. իսկ կամաւորն անթողելին եւ մահու չափն է։ Որ եւ առաքեալն. «Կամակար մտօք ասէ մեղանչելոյն ո՛չ է պիտոյ մեղաց պատարագ. այլ ահեղ ակնկալութիւն դատաստանին» եւ այլն։
       Եւ երեք է ներելի մեղք։
       Նախ՝ ի սեռս իւր ներելի եւ փոքր. որպէս դատարկաբանելն եւ մորոսն։
       Երկրորդ՝ որ անգիտութեամբն է եւ ակամայն՝ է մեղք ներելի եւ այն. որպէս մեղք մանկութեան եւ անգիտութեան։
       Երրորդ՝ յորժամ ի խոստովանութիւն եւ յապաշխարութիւն գայ, լինի ներելի եւ ակամա. զի թէ նախ քան զմեղանչելն ակամայն, եւ եթէ մեղացն ակամայն, լինի զղջմամբն ներելի եւ թողելի։
       Նմանապէս եւ մահու չափն գ է։
       Նախ՝ որ ստոյգ չարութեամբ լինի մեղքն. այսինքն կամաւ եւ գիտութեամբ եւ կարողութեամբ, անթողելի է։
       Երկրորդ՝ որ անզեղջ մնայ եւ ո՛չ խոստովանի, անթողելի է։
       Երրորդ՝ ներելի մեղքն եւ փոքր՝ թէ ո՛չ ապաշխարի, լինի մահու չափ եւ անթողելի։
       Իսկ կրկին պատարագն. մին վասն բոլոր ժողովրդեանն, եւ մին վասն անձին ակամայիցն. ցուցանէ զկրկին խոստովանութիւնն. մին յայտնի առ հասարակ եկեղեցւոյն. եւ միւսն ծածուկ առ անձին մեղաց։ Իսկ քարկոծումն այն է, որ անզեղջն ի մեղաց՝ արտաքսի յեկեղեցւոյ եւ անիծանի։