Զի՞նչ
է
յատկութիւն
մարդոյս։
Պատասխան։
Նախ՝
զի
մարդո՛յն
է
զանազանել
զբարի
եւ
զչար.
եւ
փախչիլ
ի
չարէ,
եւ
երթալ
զհետ
բարւոյն՝
կատարելոցն
է
ըստ
մարգարէին.
«Խոտորեաց
ի
չարէ
եւ
արա
զբարի»։
Զի
անասունք
զայս
ո՛չ
գիտեն.
այլ
միայն
զհեշտալ
ին
ընտրեն։
Դարձեալ՝
մարդոյն
է
կարգաւորել
զկիրս
բարկութեան
եւ
ցանկութեան
ըստ
կանոնաց
բավականին։
Դարձեալ՝
մարդն
ամբառնայ
զինքն
իմացականաւն
ի
վեր
քան
զաշխարհս։
Որպէս
յարելով
զինքն
յերկրաւորս՝
լինի
ստորեւ
քան
զաշխարհս։
Եւ
յայնժամ
մերկանայ
զպատիւն
իւր,
եւ
առ
նէ
զյատկութիւնս
անասնոց։
Որպէս
թէ
ցանկութեամբն
ասի
խոզ.
եւ
որպէս
բարկութեամբն
շուն.
յափշտակութեամբն
գայ.
եւ
այլն։
Ըստ
այնմ.
«Մարդ
ի
պատուի
էր
եւ
ո՛չ
իմացաւ.
հաւասարեցաւ
անասնոց
եւ
նմանեցաւ
նոցա»։
Դարձեալ՝
մարդոյն
է
յատուկ
ունել
զամենայն
սիրելութիւն
առ
ամ
ենայն
ազգս.
առ
վերինս
եւ
առ
ներքինս
եւ
առ
միջինս։
Իսկ
անասունք
սիրեն
միայն
զսննդակիցս
իւրեանց։
Դարձեալ՝
մարդո՛յն
է
ունել
օրինաւոր
ամուսնութիւն
առ
զուգակիցս
իւր։
Դարձեալ՝
մարդո՛յն
է
ամաչել
վասն
անարժան
գործոյ։
Վասն
որոյ
չարքն
անամօթ
կոչին.
իբր
թողեալ
զպատ
իւ
մարդոյն՝
եւ
անասնոցն
նմանեալ։
Դարձեալ՝
մարդն
է
քաղաքական
կենդանի.
զի
լինիցի
համաբնակք
եւ
կարեկիցք
եւ
օգտակարք
ի
բարին։
Դարձեալ՝
մարդոյն
է
ընդունակ
լինիլ
ուսմանց.
եւ
լինիլ
հեզ
եւ
խոնարհ
սրտիւ։
Դարձեալ՝
մարդն
միայն
է
ծիծաղական.
եւ
փառաւորիլ
վասն
ուրախութեան
սրտին։
Դարձեալ՝
մարդոյս
է
ուղղաձեւ
լինիլ
որպէս
ցուցաւ։
Դարձեալ՝
մարդոյս
է
լայն
եղունգն
եւ
ճաղատ
գոլ։
Դարձեալ՝
մարդոյս
է
խօսիլ
եւ
բանաւորիլ.
զի
այլ
կենդանեացն
նմանութեամբ
է
եւ
ո՛չ
իսկապէս։
Դարձեալ՝
մարդն
ունի
հասարակութիւն
ինչ
ամենայն
ստեղծուածոց։
Զգոլն
ունի
ընդ
քարանց։
Կայ
ընդ
տընկոց։
Զգայ
ընդ
կենդանեաց։
Իմանայ
ընդ
հրեշտակաց
որպէս
ասացաւ
ի
վերոյ։
Դարձեալ՝
մարդն
ի
կրկին
բնութեանց
է
միաւորեալ.
այսինքն
ի
հոգւոյ
եւ
ի
մարմնոյ։
Դարձեալ՝
մէջ
եւ
եզրէ
ամենայն
ստեղծուածոց
որպէս
ասացաւ
ի
վերոյ։
Դ
արձեալ՝
մարդն
է
պատուական
քան
զամենայն
մարմնական
ստեղծուածս։
Դարձեալ՝
իշխան
եւ
տէր
է
ամենայն
մարմնականաց
որպէս
ասացաւ։
Դարձեալ՝
մարդն
է
կենդանի
բանաւոր
եւ
մահկանացու։
Դարձեալ՝
մարդոյն
է
թողութիւն
մեղաց
վասն
մարմնոյն՝
զոր
ո՛չ
ունին
հրեշտակք։
Դարձեալ՝
մա
րդոյն
է
յարութիւն
կենաց.
եւ
դատաստանի
վասն
հոգւոյն՝
զոր
ո՛չ
ունին
այլ
կենդանիք։
Դարձեալ՝
մարդն
է
ի
պատկեր
Աստուծոյ
եղեալ
առաւել
քան
զհրեշտակս
գ
կերպիւ,
ներքոյ
եւ
արտաքոյ.
զորս
ո՛չ
ունին
հրեշտակք։
Զի
որպէս
որդի
է
ի
հօրէ
նոյն
բնութեամբ.
եւ
մարդն
ի
մարդոյ
ն
ոյն
բնութեամբ։
Եւ
որպէս
Աստուած
իշխան
է
ամենայն
ստեղծուածոց.
եւ
մարդն
իշխան
է
ամենայն
մարմնաւորաց։
Եւ
որպէս
Աստուած
է
ամենայն
ուրեք
էապէս։
Եւ
հոգի
մարդոյն
է
յիւրաքանչիւր
մասունս
մարմնոյն
էապէս։
Դարձեալ՝
մարդս
միայն
ունի
գ
աչք։
Մարմնոյ՝
որով
տեսանէ
յաշխարհս։
Մտաց՝
որով
տեսանէ
զիմանալիս։
Հաւատոյ
եւ
խոկման՝
որով
տեսանէ
զԱստուած։
Դարձեալ՝
մարդոյս
միա՛յն
է
կարգ
կանոնաց,
բնութեան,
կամաց,
եւ
հարկի.
իսկ
անասնոց
միայն
բնութեան
է։
Դարձեալ՝
մարդոյս
միա՛յն
է
լինիլ
յերկրէ՝
եւ
յերկինս.
եւ
առաքինութեամբ
վարձս
ըստանալ։
Դարձեալ՝
մարդոյս
միայն
է
հնարագէտ
գործք
եւ
արուեստք
զանազան։
Զթռչունս
ըմբռնել.
ի
վերայ
ծովու
գնալ.
դիւաց
սաստել
…
ձեռօք
առ
այլս
խօսիլ։
Եւ
այլ
ամենայն
գովութիւն
մարդոյն
զոր
դնէ
նիւսացին
ի
գիրս
բնութեան,
յատկութիւն
է
մարդոյն։
Դարձեալ՝
յատկութիւն
ի
տկարո
ւթենէ.
զի
հանապազորդ
ունի
զպակասութիւն.
եւ
անկար
է
ի
միշտ
կանգնիլն։
Դարձեալ՝
դիւրաւ
անկանի,
եւ
դժուարաւ
վերստին
յառնէ։
Դարձեալ՝
անարգապէս
ծնանի.
եւ
անստո՛յգ
է
մահուանն
աւուր։
Դարձեալ՝
զոր
ինչ
ունիմք՝
յայլմէ
ունիմք.
եւ
անկատար
ունիմք.
եւ
միշտ
կարեմք
կորուսանել։
Դարձեալ՝
մարդոյն
է
հարկմեռանիլն։
Եւ
այս
ներգործեալ
եղեւ
ի
յԱդամ.
եւ
կամ
առեալ
ի
Քրիստոս .
եւ
կամ
բնաւորեալ
ի
մեզ։
Այսքան
առ
այս։
