Ուստի՞
ջերմանան
աղբիւրք
ջերմուկք։
Պատասխան։
Որպէս
ի
մէջ
երկրի
գոն
երակք
ջրոց,
նոյնպէս
եւ
հողմոց,
ուստի
ի
վեր
փչեն։
Նոյնպէս
եւ
հրոյ.
որպէս
յետն
է
լեառն
յարեւմուտս։
Եւ
ի
բաքու
յեզրն
կազբիական
ծովուն,
ուստի
ծծումբն
զօրութեամբ
ունի
զհուրն։
Ա՛րդ՝
յորժամ
աղբիւրք
ջրոյ՝
մերձին
յերակն
հրոյ
որ
է՛
ծծումբն,
ջերմանան
խիստ
կամ
թոյլ.
մերձ
կամ
հեռի
անցնելովն։
Վասն
Աղբերաց
Հարցումն։
Վասն
է՞ր
աղբերք
ի
ձմերայնի
ջերմ
բղխեն,
եւ
յամարայնի
ցուրտ։
Պատասխան։
Նախ՝
զ
ի
ձմեռն
ջերմութիւնն
ի
սիրտ
երկրի
ժողովի։
Եւ
յամառն
ի
վեր
յերես
սփռի։
Զոր
օրինակ՝
յորժամ
մարդն
մեռանի՝
ջերմութիւնն
ի
սիրտն
ժողովի
եւ
ապա
քաղի։
Եւ
ծառքն
ի
ձմեռն
յարմատն
ժողովին։
Նոյնպէս
եւ
յերկիր։
Դարձեալ՝
արեգակն
ի
ձմեռն
հեռանայ
յերեսաց
երկրի՝
եւ
մերձի
ի
ներքոյ
երկրի։
Նմանապէս
յամառն
մերձի
յերե
սս
երկրի,
եւ
հեռանայ
ի
ներքուստ։
Վասն
որոյ
բղխեն
ջերմ
եւ
ցուրտ։
Հարց։
Վասն
է՞ր
ի
լերինս
բղխեն
աղբերք
առաւել
քան
ի
դաշտս։
Պատասխան։
Վասն
Դ
պատճառի։
Նախ՝
ասեն
ոմանք
թէ՝
որքան
բարձր
է
ի
վերայ
երկրի
հողն,
նոյնքան
ծործո՛ր
է
ի
ներքին
կողմն։
Վասն
որոյ
ջուրք
ծովուն
դիւրաւ
ելանեն։
Երկրորդ՝
զի
ամենայն
ուրեք
հողն
ընդ
ջրոյն
խա՛ռն
է։
Եւ
յա՛յտ
է
ի
ջրհոս։
Եւ
ջուրն
այն
որ
բարձրացեալ
է
ընդ
հողոյն՝
իջանէ
ի
խոնարհ
եւ
բղխէ
աղբիւր։
Երրորդ՝
զի
ջուրք
ծովուն
բա՛րձր
է
քան
զերկիր.
վասն
որոյ
հա՛րկ
առնէ
եւ
ի
վեր
մղէ
եւ
ապա՛
հեղ
ու
յերկիր։
Զոր
օրինակ
մարդիկք
ի
բարձրագոյն
լերանց
իջուցանեն
զջուրն,
եւ
ըստ
նոյն
չափոյ
ի
միւս
կողմն
ի
վեր
հանեն
սակաւ
ինչ
պակաս։
Չորրորդ՝
ցոյցք
է
ամենահրաշ
խնամոց
արարչին.
որ
զհոսանուտ
ջուրս
ներքին՝
ի
մէջ
լերանց
ի
վե՛ր
հանէ
ի
պէտս
կենդանեաց
որ
անդ
են։
Այլ
եւ
յոռոգումն
ուր
գետք
ոչ
ելանեն։
