Կարգաւոր
է
եւ
աստ
հարցանել
թէ
վասն
է՞ր
անասունք
յերրորդ
ամին
կարեն
զնմանն
ծնանիլ,
եւ
մարդն
ի
չորեքտասանն։
Պատասխան։
Կարծեմ
որպէս
ասացեալ
եղե
ւ
այս.
բայց
ո՛չ
լիապէս։
Զի
բոյսք
մանունք
եւ
չորքոտանիք
մանունք
կարեն
ի
նոյն
ամի
զնմանն
ծնանիլ
ըստ
վերոյ
ասացել
երրեակ
թուոյ
ամսոյ,
կամ
կրկին
վեցեկի։
Իսկ
տունկք
որք
են
մեծաբոյսք՝
եւ
չորքոտանիք
մեծամեծք՝
յերրորդ
ամին
ծնանին
զննմանն.
որ
է
թիւ
կրկին
ամսոյ
ընդ
երրեակ
վեցից։
Իսկ
այլ
նուազունքն
եւ
կամ
յաղթանդամքն
մարմնով՝
առաւել
եւ
նուազ։
Զի
մանունքն
յամսօրէից
եւ
ի
վայր,
ի
շաբաթս
եւ
յաւուրս
եւ
ի
ժամս
ըստ
նոյն
թուոյ
կարեն
զնմանն
ծնանիլ.
եւ
առաւելքն
առաւելեալ
ամօք
կրկին
կամ
երեքկին
որպէս
ասացաք։
Իսկ
մարդոյն
խորհո
ւրդն
ըստ
չորից
տարերց
եւ
երից
զօրութեանց
տնկականին
եօթեամբ
կատարի.
թիւ
շնորհալի
եւ
մշտակոյս
ըստ
աթենայ.
զի
ոչ
ծնեալ
լինի
եւ
ո՛չ
զայլս
ծնանի։
Վասն
որոյ
յեօթն
ամիսս
ատամն
բուսանի
տղայոց.
եւ
յեօթն
ամն
դարձեալ
փոխի։
Եւ
է
ամեայ
ուսումն
ստանայ .
վասն
որոյ
մինչեւ
յեօթն
ամն
երեխայ
կոչի.
զի
գ
մասունք
են
հոգւոյն.
բան.
ցասումն.
եւ
ցանկութիւն.
ըստ
Պղատոնի։
Եւ
այսպէս
ի
ներքուստ
ի
վեր
կրկնեալ
եօթիցն
որ
է
չորեքտասան,
կատարի
ցանկական
մասամբն
եւ
կարէ՛
զնմանն
ծնանիլ
եւ
կոչի
մանուկ։
Վասն
որոյ
յայսմ
հասակի
տիոց
հրաման
է
յեկեղեցւոյ
պսակ
դնել
այսպիսի
մանկանց։
Եւ
երիցս
կրկնեալ
էից
մինչեւ
ի
իա,
լինի
կատարեալ
արիական
մասն
ցասմնականին.
եւ
կոչի
պատանեակ
մինչեւ
ի
ԻԸ
ամն։
Եւ
մտանէ
ի
կարգ
զինուորաց.
վասն
որոյ
Մովսէս
ի
Ի
ամենիցն
ի
վեր
թուէր
զզինուորսն։
Եւ
չորիցս
կրկնեալ
էից
մին
չեւ
ի
ԻԸ
ամն,
լինի
երիտասարդ.
եւ
կատարի
բանական
մասն։
Եւ
վասն
տնկական
եւ
զգայական
մասին՝
կազմողական
զօրութիւնն
այլ
եւս
աճեցուցեալ
զմարմինն
Բ
ամ
եւ
դադարեալ
յերեսներորդին,
լինի
ժամանեալ
ի
չափ
հասակի
կատարմանն
Քրիստոս
ի,
յորում
մկրտեցաւ
Տէրն
մեր։
Որ
յայսմ
թ
ուոջ
եւ
նախահայրն
Ադամ
ստեղծաւ։
Եւ
այս
հասակաւ
եւ
չափով
յառնելոց
եմք
առ
հասարակ։
Եւ
զի
այս
է
թիւ
կատարեալ
չափոյ
հասակի
մարմնոյ
եւ
մասանց
հոգւոյ։
Վասն
որոյ
յայսմանէ
եւ
յառաջ
հեստատի
մարդ
ի
հանճարս
բանակրութեան
ո՛չ
ի
տեսութիւն
իմացման
մինչեւ
ի
խթ
ամն
որ
է
եօ
թնիցս
եօթն։
Եւ
ի
յիսներորդէն
մինչեւ
ի
հէ
որ
է
մետասան
է,
լինի
հասակ
ծերութեանն։
Եւ
ի
ՀԸ
էն
մինչեւ
ի
մահ,
եւ
կամ
ի
ՃԺԲ
ամն,
լինի
զառամացեալ.
որ
է
եօթնիցս
վեշտասան։
Եւ
այսպէս
ըստ
ոմանց
վեցեկի
շարժմունք
հասակի
մարդոյս
որպէս
ասացաւ.
այսինքն
Երեխայ.
Մանուկ.
Պ
ատանեակ.
Երիտասարդ.
Ծեր.
եւ
Զառամացեալ։
Եւ
դարձեալ՝
հասակ
մարդոյ
չորիցս
ունի
զփոփոխումն.
այսինքն
ի
մանկութիւն.
Յերիտասարդութիւն.
Յալեւորութիւն.
եւ
Ծերութիւն։
Ա՛րդ՝
մանկութիւնն
կատարի
ի
չորեքտասան
ամն.
եւ
է
կատարեալ
ծնօղն
եւ
ծնունդն։
Զի
ժ
չորից
ծնանի.
եւ
չորսն
տարրական
է.
վասն
որոյ
ի
նմա
կարէ
մարդ
ծնանիլ
զնմանն
իւր։
Եւ
կրկնեալ
ի
հնգետասանէն
մինչեւ
ի
լ,
կատարի
երիտասարդական
հասակն.
որ
է
գ
տասամբ
կատարեալ .
ունելով
զցանկականն
եւ
զցասմնականն
եւ
զբանականն
լիով
առ
ինքեան։
Եու
այս
է
բարձր
հասակն
եւ
կատարեալ.
զի
ի
սմա
պապ
կարէ
լինիլ
մարդն
երեսն
ամենի։
Եւ
այսպէս
միջին
հասակս
կատարեալ։
Ձգի
մինչեւ
ի
խզ
ամն.
որ
է
դժզ.
եւ
վեցն
կատարեալ
թիւ
է.
եւ
աստ
տիրէ
ալիք
եւ
սկիզբն
լինի
ծերութեան
մինչեւ
ի
հբ
ամն.
յորում
է
ծայրք
կենաց
ըստ
Դաւթի,
եւ
թիւ
երկուտասան
վեցից
խորհրդաւոր։
Եւ
տե՛ս,
զի
բ
բ
են
յաւելեալ
թիւ
ի
չորեքտասան,
յերեք
հասակն
փոփոխելով։
Դարձեալ՝
եւ
Տէրն
բաժանէ
զհասակ
մարդոյ
ի
դ
յերեկոյ.
ի
մէջ
գիշեր.
ի
հաւախօս.
եւ
ընդ
առաւօտս։
Երեկոյ
է
ի
տղայութենէ
ի
մանկութիւն։
Մէջ
գիշեր
է
երիտասարդութիւնն։
Հաւախօս՝
ալեւորութիւնն։
Առա
ւօտ՝
ծերութիւնն։
Թէպէտ
ոմանք
փոխեն
զայս
կարգ,
ո՛չ
է
թէպէտ
դէմ
բանիցս
կարգի.
այսպէս
ասելով։
Առաւօտ՝
որ
է՛
տղայութիւնն.
այն
ինչ
ի
լոյս
մերձեալ։
Եւ
հաւախօս՝
մանկութիւնն։
Մէջ
գիշեր՝
երիտասարդութիւնն.
ի
խորս
մեղաց
ննջեալ։
Եւ
յերեկոյ՝
ծերութիւնն .
որ
երեկոյացեալ
կենաց
եւ
ի
մահիճ
գերեզմանի
ժամանեալ։
Ապա
ուրեմն
յա՛յտ
է՝
զի
տղայոթիւնն
ո՛չ
կարէ
զնմանն
ծնանիլ.
այլ
մանկութիւնն
որպէս
ասացաւ։
Եւ
դարձեալ
ըստ
չորից
տարերց
եւ
եղանակաց
եւ
ժամուց
աւուր
եւ
հիւթոց
համեմատաբար
փոփոխին
եւ
հասակ
մարդկան։
Յեղանակս
գարնան,
եւ
յառաւօտուն
մինչեւ
յերեք
ժամս,
եւ
հիւթոյ
արեան,
եւ
մանկութեան
հասակն
ի
տղայութենէ
ծննդեան
եւ
աճման՝
ունին
զնմանութիւն
օդոյ
ջերմ
եւ
գէջ
գոլով։
Վասն
որոյ
ի
մանկութեանն
անկա՛ր
է
զնմանն
ծնանիլ։
Իսկ
ամառն,
եւ
մինչ
ի
զ
ժամս
աւուպն,
եւ
խարտեաշ
մաղձն,
եւ
երիտասարդն՝
ըստ
նմանութեան
տարրական
հրոյ
ջերմ
եւ
չոր
գոլով.
վասն
որոյ
առաւել
բարկացօղ
եւ
ցանկասէր
լինի։
Իսկ
աշունն,
եւ
մինչ
ի
թէպէտ
ժամս
աւուրն,
եւ
սեաւ
մաղձն,
եւ
ալեւորն,
ըստ
նմանութեան
երկրի
ցուրտ
եւ
չոր
գոլով՝
ծոյլ
եւ
պղերգ
գոլով
ամենայն
ուսմանց
եւ
գործոց։
Իսկ
ձմեռն,
եւ
յինն
ժամէն
մինչեւ
յերեկոյ
եւ
բոլոր
գիշերն,
եւ
սպիտակաթոյր
հիւր
պլղամին,
եւ
ծեր
մարդ,
ըստ
նմանութեան
ջրոյ
ցուրտ
եւ
գէջ
գոլով.
վասն
որոյ
սպիտակի
եւ
ցրտանայ
եւ
պակասի
զօրութեամբ։
Ապա
ուրեմն
յայտ
է
թէ
վասն
է՞ր
մարդն
ի
չորեքտասան
ամն
կարէ
ծնանիլ։
Առ
այս
այսքան։
