Ի
գոյից
ո՞րք
են
մնացականք
յետ
յարութեան։
Պատասխան։
Յանմարմնոցն
հրեշտակք
եւ
դեւք.
եւ
հոգիք
մարդկան։
Իսկ
ի
մարմնոց
երկնային
մարմինք
եւ
Դ
տարերք
եւ
մարմինք
մարդկան։
Եւ
այլ
ամենեքեան
ապականին
եւ
յիւրաքանչիւր
տարերս
ժողովին։
Իսկ
զի
նիւթ
խաչին
մնայըստ
ոմանց՝
այս
ո՛չ
է
ըստ
բնութեան
կարգի,
այլ
սքանչելեաց
հարկի
որպէս
ցուցանի
յառաջիկայդ։
Հարցումն։
Զի՞նչ
է
պատճառն
որ
Գ
մարմինք
միայնմնան
ի
կատարածի։
Պատասխան։
Զի
վերին
մարմինք
երկինք
եւ
լուսաւորք
ամենեւին
անապականեն։
Իսկ
Դ
տարերք
թէպէտ
ըստ
մասին
ապականի,
այլ
ըստ
բոլորին
ո՛չ.
որպէս
ասէ
ժողովօղօն,
«
ազգ
գայ
եւ
ազգ
գնայեւ
երկիր
յաւիտեան
կայ»։
Իսկ
մարմին
մարդոյս
թէպէտ
ապականացու
է,
այլ
ի
կողմանէ
հոգւոյն
անապական
է.
վասն
որոյ
անապական
մնան։
Իսկ
այլ
ամենայն
մարմինք
շնչաւոր
եւ
անշունչ,
տունկք
եւ
կենդանիք
ամենայն
ապականին
վասն
Գ
պատճառի։
Նախ՝
զի
ամենեւին
ապականացուք
են.
եւ
մասն
ինչ
ո՛չ
ունին
անապականութեան։
Երկրորդ՝զի
կենդանիք
եւ
բոյսք
ստեղծան
վասն
մարմնաուր
կենդանութեան
մարդկան.
իսկ
մարդիկ
ի
յարութեան
ո՛չ
են
կարօտ
կերակրոյ
զի
անմահ
են.
վասն
այնորիկ
նոքա
ո՛չ
յառնեն։
Երրորդ
պատճառ,
ասեն
իմաստունքն
թէ
ծնունդք
կենդանեաց
եւ
բուսոց
լինին
ի
շարժմանէերկնային
մարմնոց.
իսկ
ի
կատարածի
խափանի
շարժումն
նոցա.
վասն
այն
անբան
կենդանիք
եւ
տունկք
խափանին։
Հարցումն։
Ապա
զի՞նչ
ասէ
աւետարանն
«երկինք
եւ
երկիր
անցցեն.
եւ
աստեղք
անկցին.
եւ
լուսաւորք
խաւարեսցին»։
Պատասխան։
Ասեն
վարդապետք՝
եթէ
են
ինչ
որ
էութեամբ
եւ
պատահմամբ
անցանեն.
որպէս
կեենդանիք
եւ
տունկք
եւ
որ
ինչ
ի
չորից
տարերաց
են
գոյացեալք։
Եւ
են
ինչ
որ
պատահմամբ
անցանեն
եւ
էութեամբ
մնան.
որպէս
երկնային
մարմինք
եւ
Գ
տարերքս
եւ
մարդոյս
մարմին.
սոքա
պատահմամբ
անցանեն
եւ
գոյացութեամբ
մնան։
Վասն
զի
երկին
որ
շարժի՝
յօր
դատաստանին
դադարի
եւ
հաստատիյայն
կարգն
յոր
նախ
ստեղծան.
արեգակն
յարեւելս
եւ
լուսինն
յարեւմուտս։
Որպէս
ասաէ
Եսայի՝
«ո՛չ
մտցէ
քեզ
արեգակն,
եւ
լուսինն
ի
քէն
ո՛չ
պակասեսցի»։
Եւ
Դ
տարերքդ
իւրաքանչիւր
դադարին
ի
տեղի
իւրեանցեւ
բնաւ
ո՛չ
փոփոխին։
Թէ
նորոգին
Արարածք
Հարց։
Որպէս
նորոգին
արարածք։
Պատասխան։
Նորոգին
արարածք
վասն
կրկին
պատճառի։
Նախ՝
զի
ապականեցան
տարերք
վասն
յանցանաց
մարդոյն,
պարտ
է
զի
ընդ
մարդոյն
նորոգեսցին
եւ
նոքա։
Երկրորդ,
զի
առնեն
զվարձս
վաստակոցնզոր
սպասաւորեցին
մարդկան։
Եւ
ըստ
ոմանց
կարծեաց
զի
տեղիք
լիցին
երեսնաւոր
արդարոցն.
որպէս
ցուցանելոց
եմք
յառաջիկայդ։
Եւ
այսպէս
նորոգին։
Զի
հուր
մեծ
ընթանայ
ի
գալստեանն
Քրիստոսի.
եւ
վառեսցին
երկինք
եւ
երկիր
հրովն
այն,
որպէս
ասէ
Պետրոս։
Զի
երկինք
ի
շարժմանէ
դադարէ
եւ
եւս
պայծառանայ։
Նոյնպէս
սրբին
ամենայն
տիեզերք.
զի
երեսք
երկրի
այնպէս
պայծառանայ
որպէս
հայելի։
Եւ
ջուրքն
այնպէս
պարզ
լինին
որպէս
զպլօր։
Եւ
օդք
այնպէս
պայծառանան
որպէս
զեթերն։
Եւ
հուրն
այնպէս
փայլատակէ
որպէս
զլուսին.
եւ
լուսինն
որպէս
զարեգակն
եւ
արեգակն
եօթնապատիկ
պայծառանայ
որպէս
ասէ
Եսայի։
Հարց։
Զի՞նչ
որակ
պակասի
ի
տարերացդ
եւ
զինչ
մնայ։
Պատասխան։
Գոյացական
որակքն
մնան
եւ
պատահականքն
պակասին
որպէս
ասացաւ։
Դարձեալ
էութիւն
մնայ,
այլ
ներգործութիւն
պակասի՝
այսպէս.
զի
ջերմութիւն
հրոյն
եւ
ցրտութիւնջրոյն
եւ
փոփոխմունք
օդոյդ
որպէս
ամպք
եւ
այլն,
եւ
սեւութիւն
երկրի,
պակասին
սօքա
եւ
ժողովին
ի
ներքոյ
երկրի
եւ
լինին
տանջանարանք
մեղաւորաց
որէս
ասէ
սուրբն
Բասիլիոս։
Իասկ
պարզ
տարերքն
գնդաձեւ
դադարինի
տեղիս
իւրեանց
յաւիտեան։
Եւ
վա
սն
պարզութեան
երկրի
վկայէ
Դաւիթ,
«լերինք
որպէս
մոմ
հալին»
Նախ
որպէս
դիւրաւ
հալիմոմ
ի
հրոյ.
այսպէս
եւ
լերինք
յերեսաց
բարկութեան
հրոյն։
Երկրորդ
զի
հաւասարի
հալեալ
մոմ.
այսպէս
լերինք
եւ
բլուրք
հարթեալ
հալին
եւ
հաւասարին։
Երրորդ
զի
պարզի
հալեալ
մոմ.
այսպէս
սեւութիւն
եւ
թանձրութիւն
երկրի
ի
դժոխս
ժողովին
եւ
մարմինք
մարդկան
յերեսս
երկրի։
Չորրորդ
ի
պնդութենէն
թափանցիկ
լինի.
այսպէս
եւ
երկիր
իբրեւ
զապակի։
Հինգերորդ
հալեալ
ո՛չ
ունի
զառաջին
կերպն
այլ
զգոյացութիւն.
նոյնպէս
եւ
գոյացութիւն
երկրի
ո՛չ
կորնչի.
այլ
պատահմունքն
այլայլին։
Զի
ոչ
ճանաչի
թէ
այս
այն
է։
Այսպէս
իմասցիս
եւ
զայլ
տարերս։
