Իսկ
թէ
վասն
է՞ր
ասիցէ
ոք՝
յղացեալ
մնան
յարգանդի՝
մարդն
ինն
ամիս,
եւ
այլ
ենդանիք
աւելի
եւ
կամ
պակաս։
Պատասխանեմք
եթէ՝
եւ
զա
յս
երթիցուք
յառաջինսն
եւ
գտցուք։
Զի
ամենայն
նիւթ
սերմնականի
է
ի
չորից
տարերց.
եւ
ունի
զկազմողականն
զօրութիւն.
որով
լինի
տնկականն։
Իսկ
տնկականն
ունի
երիս
զօրութիւնս.
այսինքն
զկերակրականն
որ
է՛
սննդականն.
զաճողականն
եւ
զծննդականն։
Ա՛րդ՝
կերակրելովն
պահի
անհատն։
Եւ
աճելովն
պահի
ենթակայ
նիւթն։
Եւ
ծնանելովն
պահի
տեսակն։
Նմանապէս
եւ
կերակրականն
ունի
զօրութիւնս
դ .
որ
է՛
քարշողականն.
ունականն.
հալողականն.
եւ
վտարականն։
Եւ
ունին
զայս
ամենայն
բոյսք
եւ
տունկք։
Զի
քարշեն
յերկրէ
զհիւթ,
եւ
ունակացեալ
պահեն,
եւ
հալեալ
օ
խեն
յինեքանս.
եւ
վտարեն
զաւելորդսն
ի
կեղեւ՝
ի
տերեւ՝
եւ
յայլն։
Ա՛րդ՝
տնկական
զօրութիւնն
բնականապէս՝
է
նիւթն.
որով
կազմի
եւ
պատրաստի
նիւթն
առ
տեսակս
ազգի
իւրեանց։
Վասն
որոյ
ըստ
թուոյ
զօրութեան
իւրոյ՝
որ
է՛
սնանիլն
աճիլն
եւ
ծնանելն,
յերեք
ամիսս
ծնանի
զպտուղ
ս.
որպէս
ցորեան
եւ
այլքն։
Նաեւ
այսու
թուով
տունկք
երից
ամաց
տան
զպտուղս։
Այսպէս
եւ
կենդանիք
ոմանք
երից
ամաց
յղանան
եւ
ծնանին։
Վասն
որոյ
բոյսք
առ
հասարակ
յերեք
ամիսս
ծնանին,
եւ
ի
չորրորդումն
կատարին
յաւելեալ
ի
վերայ
զկազմողական
զօրութիւնն։
Եւ
այլք
եւս
յաւել
եալ.
զի
են
ի
չորից
տարերց՝
է
եւ
ընդ
ամիսս
կատարին։
Եւ
այլք
ունելով
եւ
զկերակրականին
զօրութիւնս՝
յապաղեն
մինչ
բաժան
ամիսս։
Եւ
թէ
ասիցէ
ոք,
դ
տարերքն
են
հիմն
ամենայն
նիւթոյ,
պարտ
էր
լնուլ
զդ
թիւն։
Ասեմք
թէպէտ
նիւթն
ի
չորից
տարերց
է,
այլ
տնկականն
զօրացեալ
ք
ան
զնիւթն՝
ըստ
իւրոյ
մասանցն
ծնանի.
զի
ծնանիլն
տնկականին
է.
այլ
եւ
ունի
զտարերացն
թիւ.
զի
յամիսս
չորս
կատարի
այն՝
որ
յառաջ
ծնաւ։
Այս
է
պատճառն.
զի
ոմանք
յապաղեն.
եւ
ոմանք
փութով
տան
զպտուղ
որպէս
ասացաք։
Կամ
ըստ
ազգի
իւրեանց,
եւ
կամ
ըստ
տեղւոյն
եւ
ժ
ամանակին
ցրտութեան
եւ
ջերմութեան
եւ
այլն։
Նմանապէս
ծառք
եւ
տունկք՝
որ
յետ
երից
ամաց
կամ
չորից
ցուցանեն
զպտուղս՝
յայսմ
թւոյ
ո՛չ
ելանեն
արտաքս։
Եւ
թէպէտ
զնանիր
խոտոյ
ասեն
ի
նոյն
ժամն
բուսանիլ
եւ
կատարիլ
եւ
խամրիլ,
ի
նոյն
թուոյս
ոչ
ելանէ
ժամուք
կամ
մասամբք։
Եւ
թէ
զարմաւենւոյ
ասեն
ի
խ
ամս
պտղաբերիլ։
Սակայն
եւ
նա
է
ի
թիւս
յայս.
այսինքն
զի
երիցս
պատկելով
երեքտասանն՝
լինի
լթ
…
եւ
ի
քառասներորդումն
պտղաբերի։
Եւ
կամ
որպէս
մարդ
կատարեալ՝
բերելով
ինքեան
զդ
եւ
զժ
ինն
խորհուրդ։
Եւ
ուսեալք
զտնկականն՝
կարգաւ
ելցուք
ի
զգայականն։
Ա՛րդ՝
զգայականն
է
ի
չորից
տարերց.
եւ
ունի
զտնկականն։
Որ
եւ
յաւելեալ
իր
ինչ
զգայական՝
լինի
զ.
վասն
որոյ
առ
հասարակ
ի
զ
ամիսս
ծնանին.
եւ
այլք
ի
զ
շաբաթս.
եւ
կէսք
ի
զ
օրս։
Իսկ
որք
ի
խ
աւուրս
ծնանին
եւ
կամ
ի
ի,
որպէս
հաւ.
ունին
նոքա
զխորհուրդ
չորի
ց
տասանց
եւ
չորից
հնգից,
ըստ
ե
զգայութեանց
ներքոյ
եւ
ե
զգայութեանց
արտաքոյ
որպէս
ասացաք։
Այլ
եւ
զգայականին
յաւելեալ
շնչականն
եւ
շարժականն
եւ
ցասմնականն
ընդ
ցանկականին՝
լինի
թ.
վայսն
որոյ
ոմանք
յինն
ամիսս
ծնանին
կամ
ի
ժ։
Այլ
եւ
պարզապէս
ըստ
չորից
տարերց
տ
նկականին՝
գ
զօրութիւնք՝
եւ
ե
զգայութիւնք
լինի
բաժան։
Վասն
որոյ
ոմանք
յբաժան
ամիսս
ծնանին
որպէս
ձի։
Այլ
եւ
յաւելեալ
ի
վերայ
զշարժականն
եւ
զշնչականն
եւ
զցասմնականն
եւ
զցանկականն,
ընդ
նմին
եւ
զկազմողական
նիւթն
եւ
զտնկականն,
որ
լինի
ժը։
Վասն
որոյ
ոմանք
ի
տար
ին
եւ
կէսն
ծնանին
որպէս
ուղտ։
Եւ
աւելի
եւ
պակասն
է
ի
նոյն
թիւն
չորից
եւ
երից.
եթէ
աւուրց
եւ
եթէ
ժամուց
մինչեւ
ի
ճանճ
եւ
ի
մժեխ։
Եւ
կամ
ըստ
ազգի
իւրեանց
եւ
ըստ
տեղւոյն
եւ
ժամանակին
փութան
եւ
յապաղեն
զծնունդն
Ուսեալք
եւ
զայս,
բե՛ր
տեսցուք
եւ
զմարդոյն
թէ
վաս
ն
է՞ր
յինն
ամիսս
ծնանի։
Ա՛րդ՝
որպէս
ասացաք՝
մարմինն
է
ի
դ
տարերաց.
եւ
ունի
ե
զգայութիւն.
վասն
որոյ
յինն
ամիսս
հաստատի
անդամօք
եւ
ապա
ծնանի։
Դարձեալ
տնկականն
ունի
գ
զօրութիւն։
Եւ
ա
զնիւթն,
եւ
ե
զգայութիւնս,
որ
լինի
թ։
Վասն
որոյ
թէպէտ
ամսեայ
ծնանի։
Դարձեալ
ունի
զե
զգայութիւնս,
եւ
զշարժականն՝
եւ
զշնչականն՝
եւ
զսրտստականն՝
եւ
զցանկականն,
որ
լինի
ինն։
Դարձեալ
մարմինն
է
ի
գ
տարերց.
եւ
ունի
երիս
տեսակս
ոգւոց.
Տնկական.
զգայական.
եւ
բանական.
վասն
որոյ
է
ամսեայ
ծնեալն
ապրի
եւ
շնորհալի
լինի
վասն
շնորհալի
թուոյ
եօթներորդին։
Եւ
յաւելեալ
զկազմողականն՝
յութն
ամիսս
ծնանի
եւ
ո՛չ
ապրի
զի
անկատա՛ր
է։
Դարձեալ
Դ
տարր,
եւ
տնկականն
եւ
զգայականն,
եւ
երեք
մասունք
հոգւոյն
բան
ցասումն
եւ
ցանկութիւն,
որ
լինի
Թ։
Դարձեալ
թէպէտ
խառնուած
է
չորից
տարերց
ըստ
կրկին
քառից
որակաց
առա
ւել
եւ
նուազ.
եւ
իններորդն
հաւասար
է
որ
է
իմ
արդն.
վասն
որոյ
ինն
ամսեայ
ծնանի։
Դարձեալ
Գ
ամիս
անկանին
որպէս
ասացաք.
եւ
Գ
զգայականին.
եւ
Գ
բանականին։
Դարձեալ
թէպէտ
թիւն
է
երիցս
երրեակ.
եւ
երեք
թիւն
է
կատարեալ.
ունելով
առաջին
միջին
եւ
վերջին.
ի
նմանութիւն
թէպէտ
դասուց
հրեշտակաց։
Դարձեալ
թէպէտ
թիւն
պակաս
է
ի
ժ
երորդէն.
եւ
մեք
պակասեցաք
յինն
դասուց
հրեշտակաց,
որ
նախ
հաւասար
էաք
ի
դրախտին.
եւ
կարօտացաք
մարմնաւոր
ծննդեանն,
նմանելով
անասնոց.
ըստ
այնմ.
«Մարդ
ի
պատուի
էր
եւ
ո՛չ
իմացաւ.
հաւասարեաց
անասնոց»։
Իսկ
հի
նգ
օրեայ
անդրանկանն
յետոյ
լինիլ՝
բերրէ՛
զնմանութիւն
նախնի
մարդոյն.
որ
յետ
ե
աւուր
ստեղծաւ։
Դարձեալ
ժ
երորդ՝
աստեղագէտք
ասենթէ
յղացումն
ամենայն
մարդոյ
Զօհալին
է.
եւ
յիւրաքանչիւր
մոլորակս
ամիս
մի
թուեալ՝
լինի
ծնունդն
ի
մուշթարին
թէպէտ
ամիս։
Եւ
թէ
ի
լուսինն
ծնանի
եօթն
ամսեան
ապրի։
Եւ
ութ
ամիսն
երեւակին
է
ո՛չ
ապրի։
