Զի՞նչ
է
վերջին
օծումն։
Պատասխանի.
Վերջին
օծումն
խորհուրդ
եկեղեցւոյ.
որ
տուեալ
լինի
հիւանդաց
ի
հոգէվարի
օրն.
յաչքն,
յականջն,
ի
բերանն,
ի
ձեռքն,
ի
կուշտն,
յորից
ներբանքն։
Այսու
ձեւովս։
Այս
սուրբ
օծմամբս
եւ
իւր
գթութեամբն
Աստուած
թողու
քեզ
զոր
մեղանչեցեր
տեսլեամբդ։
Նոյնպէս
ասէ
եւ
այլ
զգայութեանցն։
Այս
ըստ
այլազգաց
եկեղեցեայց
է։
Իսկ
ըստ
եկեղեցւոյս
մեր
այս
է
այժմ։
Կնիքս
այս
որ
յանուն
Յիսուսի
լուսաւորեսցէ
զաչս
քո.
զի
մի
ննջեսցես
ի
մահ։
Նոյնպէս
եւ
այլ
զգայութեանցն
ըստ
իւրաքանչիւր
աստիճանին
ասէ։
Եւ
գործ
այս
խորհուրդոյս
է
որ
զմնացեալ
ներելի
մեղքն
թողու։
Եւ
այս
յորժամ
մեռանի։
Իսկ
թէ
զերծանի
ի
մահուանէ,
փութով
առողջութեան
պատճառ
լինի։
Որպէս
ասէ
առաքեալն
Յակոբոս,
«թէ
ոք
հիւանդանայցէ,
կոչեսցէ
զերիցունս
եկեղեցոյն.
եւ
աղօթեսցեն
նմա
օծանել
իւղով.
թէ
մեղս
ունիցի
թողցի
նմա.
եւ
աղօթք
քահանայիցն՝
թեթեւացնեն
զտկարութիւնն»։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ՝
օծումն
խորհուրդ
է
ընդ
է՞ր
մեք
ոչ
ունիմք։
Ասեմք
թէ,
ունիմք
զխորհուրդ
օծնմանն,
այլ
ծածկապէս.
որպէս
ի
մկրտութիւնն.
զոր
ասացաք
ի
վերոյ
թէ՝
զդրոշմն
ե
զառաջին
օծումն
եւ
զվերջին
օծումն
կատարեմք
ի
մկրտեալն։
Այլ
եւ
զայս
օծումնս
ունիմք
ի
յոտնալուայն։
Այլ
եւ
ի
մկրտութեան
Տեառն
յաւուր
յայտնութեան։
Այլ
եւ
զայս
օծումնս
ունիմք
ի
ննջեցեալ
քահանայս։
Եւ
թէ
ընդէ՞ր
ո՛չ
յայնապէս
որպէս
այլազգաց։
Ասեմք
թէ,
ի
հնարից
չարին
բարձին
մարդիկք
զխոստովանութիւնն
որ
հարկաւոր
էր,
յայն
ապաւինեալ
թէ՝
ի
վերջին
օրն
օծանիմք
ձիթով
բալասամինաւ
եւ
արդարանամք։
Որպէս
ազգն
յունաց
եւ
վրաց
եւ
ասորւոց
բարձեալ
են
զխոստովանութիւնն.
որ
անհնար
է
առանց
խոստովանելոյ
արդարանալ
մարդոյ։
Վասն
որոյ
հայրապետք
եկեղեցւոյ
լաւ
համարեցան
զվայելչական
բառնալ
որ
ո՛չ
ի
լինիլն
յաւելուած
առնէ,
եւ
ո՛չ
ի
բառնիլն
ապականէ
զկարգ
եկեղեցւոյ.
որ
է
վերջին
օծումն.
քան
թէ
բառնալ
զխոստովանութիւնն
որ
հարկաւոր
է.
առանց
որոյ
ո՛չ
գոյ
ներգործական
մեղացն
թողութիւն
գտանել։
Դարձեալ՝
օծումն
հիւանդաց
ո՛չ
սրբէ
զմահու
չափ
մեղս.
այլ
զներելիս։
Իսկ
խոստովանութիւնն
զմահուչափն
եւ
զներելին
սրբէ.
որպէս
ոք
հատանէ
զարմատն՝
չորանան
եւ
ստեղունքն։
Պիտանի
է
ապա
խոստովանիլ՝
քան
օծանիլ։
Դարձեալ՝
մահու
չափ
մեղքն
բանիւ
սրբի
ի
ձեռն
քահանային.
այսպէս
եւ
ներելին
սրբի
բանիւ
քահանային
եւ
աղօթիւք։
Որպէս
ասէ
Յակոբոս՝
«կոչեսցեն
զերիցունս,
եւ
արասցեն
աղօթս
եւ
թողցի
նմա»։
Յայս
միտս
ժողովիմք
քահանայքս
եւ
պաշտօն
առնեմք
յերեկօրեայ
մինչ
ի
լոյս.
եւ
պատարագ
եւ
խաչ
օրհնեմք.
եթէ
կենդանեաց
եւ
եթէ
մեռելոց։
Ապա
ուրեմն
բան
քահանային՝
անուամբն
Աստուծոյ
սրբէ
զներելիսն։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
պարտ
է
զի
ձեռն
քահանային
մերձեսցի
ի
զգայարանսն։
Ասեմք
թէ՝
յարաժամ
աջ
քահանային
մերձ
ի
գլուխ
քրիստոնէին
ուր
արմատն
է
բոլոր
զգայութեանցն։
Եւ
ձեռն
քահանային
է
օծեալ
եւ
սրբեալ
մեռոնաւն.
եւ
տայ
զշնորհս
սրբութեան
առ
որ
մերձենայ։
Եւ
որպէս
բազում
են
ներելիքն
եւ
անթիւ
որ
ի
զգայարանս
եւ
ի
միտս։
Այսպէս
բազմապատիկ
թողութիւն
շնորհէ
քահանայականն
կարգ՝
ձեռն
դնելով
եւ
բանիւ
շնորհաց
սրբելով։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
զառաջին
օծումն
որ
նախ
քան
զմկրտելն՝
ոչ
ունիմք։
Ասեմք
թէ՝
եւ
զայս
ունիմք
ծածկապէս.
որպէս
այն
որ
ի
ջուր
աւազանին
խաչանման
մեռոնն
խառնի,
նախ
վասն
այս
խորհրդոյս
է.
եւ
երկրորդ՝
յի
մկրտութիւնս
մեր
ոչ
ի
ջուրն
Յովհաննու,
այլ
ի
մահն
Քրիստոսի
է։
Եւ
վան
այն
զանազան
իւղ
ո՛չ
ունիմք,
բայց
միայնն
զմեռոնն
սրբոյ.
զի
մի
համարձակեսցին
քահանայք
եւ
զձէթ
օրհնելն
վերստին
մուծցեն
յեկեղեցիս
մեր.
Այլ
ի
մեծի
Ե
շաբաթին
օրհնեմք
իւղ,
զի
մի
մեռոնն
սորբ
ի
հասարակաց
ոտս
մերձեսցի։
Դարձեալ
եւ
զօծման
խորհուրդս
ունիմք
ի
քահանայս
ննջեցեալս.
զի
օծանեմք
զնոսա
որպէս
զմբիշս.
զի
ի
հանդէս
մտցէ
ընդ
այսս
չարութեան
օդոյդ։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
այս
ննջեցելոց
օծումս՝
վերջին
օծումն
է՝
թէ
առաջին։
Ասեմք
թէ՝
որպէս
մահն
է
վախճան
կենցաղոյս
եւ
սկիզբն
հանդերձելոյն։
Նոյնպէս
եւ
օծումնս
այս
է
վերջին
որ
զփոշետեսակ
եւ
զներելի
մեղսն
սրբէ.
եւ
է
առաջին
վասն
նոր
պատերազմին
որ
առաջի
կայ։
Եւ
թէ
ասեն,
միայն
մարմինն
օծանի՝
զինչ
ներգործ
է
ի
հոգին։
Ասեմք
թէ՝
յորժամ
միաւորեալ
էր
ի
մարմինս
միութեամբ
ներգործիւր
ի
նմա
ամենայն
մարմնականքն։
Իսկ
այժմ
որ
բաժան
է՝
բաժանմամբ
հասանէ
ի
նա
ամենայն
սրբութիւն։
Ապա
թէ
ոչ՝
ժամ
է
քեզ
ասել
թէ
ամենայն
կարգ
է
թաղման
մարմնոյն՝
ոչ
է
օգոտ
հոգւոյ
ննջեցելոցն։
Ապա
եւ
ոչ
աղօթք
եւ
պաշտօն
քահանայից
կամ
տուրք
կամ
պատարագք
է
օգուտ
հոգւոյն
ըստ
քեզ
որ
է
բնաւ
սուտ
եւ
չար
հերձուած։
Այս
քան
վան
օծման։
