Ո՞րպէս
ասեն
վարդապետք՝
երեքկին
է
բանն.
մտաց,
բերանոյ ,
գործոյ։
Պատասխան։
Ա՛րդ՝
բանիւ
մտացն
խօսի
Աստուած
ընդ
հրեշտակաց.
նոյնպէս
եւ
հրեշտակք
ընդ
Աստուծոյ։
Դարձեալ՝
Աստուած
ընդ
հոգիս,
եւ
հոգին
ընդ
Աստուծոյ։
Դարձեալ՝
դեւք
ընդ
Աստուծոյ.
զի
դիտաւորութիւն
ո՛չ
կարէ
թագչիլ
յԱստուծոյ։
Իսկ
բանիւ
բերանոյ
խօսի
մարդ
ընդ
մարդոյ,
եւ
հրեշտակք
ընդ
մարդոյ՝
ձեւացեալ
մարմնովն։
Իսկ
բանիւ
գործոյ
խօսի
Աստուած
ընդ
դիւին.
նաեւ
հրեշտակք
ընդ
սատա
նայի.
որպէս
որոտ
եւ
կայծակունք
հրոյ
ի
վերայ
նոցա.
ըստ
այնմ.
«Որոտաց
Տէր
յերկնից.
եւ
բարձրեալն
ետ
զձայն
իւր
ի
կարկուտ
եւ
ի
կայծակունս
հուրս»։
Այլ
եւ
հրեշտակն
խօսի
ընդ
Աստուծոյ.
զի
զբաղձանս
իւր
ընծայէ՛
նմա։
Եւ
խօսի
հրեշտակն
ընդ
հրեշտակի.
ցուցանելով
նմա
զտես
ութիւն
մտացն
միջնորդութեամբ
հոգեւոր
իմն
ճառագայթիւք.
եւ
այսպէս
խօսին
հրեշտակք
ընդ
միմեանս։
Դարձեալ
առնէ
հրեշտակն
առաջի
միւս
հրեշտակին
զոր
նախ
ո՛չ
իմանայր։
Եւ
այսպէս
խօսին
մեծք
առ
փոքունքսն.
եւ
փոքունքն
առ
մեծսն։
Դարձեալ
խօսին
հրեշտակք
հաղորդութեամբ
Աստու
ածային
լուսոյն։
Եւ
այսպէս
խօսին
միայն
վերինքն
առ
ստորինս.
զի
հաղորդեսցեն
զնոսա
Աստուածային
յայտնութեանցն։
Դարձեալ
ունին
հրեշտակք
առաւօտեան
եւ
երեկոյին
ճանաչումն.
այսինքն
զի
տեսանելով.
զբանն
Աստուած՝
կոչի
առաւօտու
ճանաչումն։
Եւ
ի
բանն
Աստուած
տեսեալ
զարարա
ծս՝
կոչի
երեկոյին
ճանաչումն։
Իսկ
խօսի
հրեշտակն
ընդ
մարդոյ
կրկին
կերպիւ։
Նախ՝
ձայնական
բանիւ՝
ձեւացեալ
մարմնովն։
Որպէս
ո՛չ
արտաբերի
հնչումն
ձայնական
գործեաց
եւ
ո՛չ
փոփոխէ
զօդն
որ
ի
մէջն։
Նոյնպէս
յերեւումն
հրեշտակաց
զոր
մինն
ասէ՝
այլ
մերձակայքն
ո՛չ
տեսանեն.
որպէս
յայտ
է
ի
պատանեակն
Եղիսէի։
Իսկ
այլք
ասեն
թէ՝
հրեշտակն
ո՛չ
երեւի
ձեւացեալ
մարմնովն
եւ
ո՛չ
խօսի
ընդ
մարդոյն.
այլ՝
դնէ
զնմանութիւն
դիտաւորութեանն
ի
յաչքն
կամ
ի
յականջն
մարդոյն.
եւ
անդ
ընդունի
հասարակ
զգայութիւնն
զտեսակս
այնմիկ,
եւ
տայ
յերեւակայութիւնն
եւ
յիմացականն .
այսպէս
երեւին
հրեշտակք
եւ
խօսին
ընդ
մարդոյ։
Երկրորդ
կերպիւ
խօսի
հրեշտակն
ընդ
մարդոյ
տպաւորութեամբ
երեւակայութեան։
Եւ
սոյնպէս
խօսի
ընդ
արթունս
եւ
ընդ
ննջեալս։
Իսկ
խօսի
հրեշտակն
ընդ
դիւին՝
ցուցանելով
նմա
զտեսակս
իմացման
իւրոյ
առանց
լուսաւորո
ւթեան
իմն։
Իսկ
խօսի
դեւն
ընդ
մարդոյ՝
կամ
փոփոխելով
զգոյութիւն
որպէս
հրեշտակն
կամ
զպատկեր
նմանութեանն
ցուցանէ
տեսանելեացն.
եւ
կամ
տպաւորէ՛
յերեւակայութիւնն։
Եւ
սոյնպէս
ածէ
ի
ներքս
զչար
խորհուրդսն
թէ
ի
յարթնութեան
թէ
ի
ննջման։
Սակայն
զչար
խորհուրդն
ո՛չ
կարէ
ածել
ի
ներքս
որ
միայն
հաւանութեամբն
է
չար։
Է՛
եւ
խօսք
հոգւոց։
Զի
հոգին
խօսի
ընդ
Աստուծոյ
բաղձանօքն
որ
մերկապարանո՛ց
է
առաջի
նորա։
Նոյնպէս
եւ
խօսի
հոգին
ընդ
հրեշտակն
մարմնական
կերպիւ
զոր
իմանայ
հրեշտակն
որպէս
զայլ
զգալիս
որքան
է
ի
մարմնի։
Այլ
ի
մերկանալն
ի
մարմնոյն՝
կարօտանայ
յատուկ
իմն
զօրութեան
որով
խօսեսցի
ընդ
հրեշտակին։
Դարձեալ
հոգին
խօսի
ընդ
դիւին,
զի
զբաղձանք
սրտին
տպաւորէ
ի
զգայութիւնսն։
Եւ
անդ
ընթեռնու
դեւն
որպէս
ի
քարտիսի
եւ
իմանայ
յայնմանէ։
Այսքան
վասն
սրբոց
հրեշտակաց։
